Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Қазақстан Ұлттық Банкі жоғары тәуекелдерге байланысты Агробанк құруды қолдамайды
11 октября 2023
Аграрлық саланың көптеген фермерлері мен сарапшылары АӨК-ті қаржылық қолдаудың ең жақсы шешімі агробизнесті төмен пайызбен және қолайлы шарттармен қолжетімді және үздіксіз несиелеуді қамтамасыз ету болатынын айтады. Қаржыландырудың бұл түрінде фермерлер төлемі шектеулі және шарттары үнемі өзгеріп отыратын субсидиялардан бас тартуға дайын. Несиелеу функциясын мемлекет қолдайтын мамандандырылған аграрлық банк ала алатын еді. Бірнеше жылдан бері фермерлер мен депутаттар осындай қаржы институтын құруды қарастыруды сұрауда, бірақ үкіметтің бұл мәселе бойынша ұстанымы өзгермейді. Ұлттық Банк Төрағасы Тимур Сүлейменов Мәжіліс депутаттары тобының сауалына жауап бере отырып, кезекті бас тартуды негіздеді.
Қазіргі уақытта Аграрлық несие корпорациясы жеңілдетілген несиелеудің бірнеше бағдарламасын ("Агробизнес", "Кең дала", "Іскер") жүзеге асыруда. Сондай-ақ, ауыл тұрғындарына бизнес-жобаларға жеңілдікті шағын несиелер беру үшін "Ауыл аманаты" бағдарламасы іске қосылды.
"Мемлекет агроөнеркәсіптік секторды қаржыландыруды даму институттары арқылы жүзеге асыратынын ескере отырып, агробанк олардың несиелеу бөлігіндегі функцияларын қайталайтын болады. Бұл ретте мамандандырылған банкті құру ауыл шаруашылығы саласының ерекше проблемаларымен байланысты тәуекелдердің, оның ішінде несиелік (несиелердің қайтарылмауы) шоғырлануына әкеп соғады. Ауыл шаруашылығы саласы ауа-райына байланысты жоғары тәуекелдермен, бәсекеге қабілеттіліктің төмен деңгейімен, техникалық және технологиялық жарақтандырумен, еңбек өнімділігімен және цифрландырумен сипатталады", - деді Тимур Сүлейменов.
Сонымен қатар, ол фермерлерде көбінесе олардың төлем қабілеттілігін растайтын кепілдіктер мен қаржылық есептіліктің жоқтығын атап өтті. Бірақ дәл осы проблемаларды депутаттар мемлекеттік агробанк құру қажеттілігі туралы бірнеше рет атап өтті, өйткені Екінші деңгейдегі банктер ауыл шаруашылығы өндірушілеріне өте аз несие береді. Үкіметтің қазіргі ұстанымын ескере отырып, бұл мәселе әлі шешімін таппай отыр.
Атап айтқанда, өз жауабында Тимур Сүлейменов агробанктің қызметі залалданған және оны таратқан жағдайда бірінші кезекте оның салымшылары зардап шегетінін атап өтті. Мұндай прецеденттер Қазақстан тарихында бар. 2000 жылы "ҚазАгроПромбанк" АҚ үмітсіз несиелердің үлкен үлесі салдарынан қызметтің шығынына байланысты банкротқа ұшырады. "ҚазАгро" Ұлттық басқарушы холдингі соңғы төрт жылда тұрақты түрде ұлғайан (2016 жылы – 79 млрд теңге, 2017 жылы – 260 млрд теңге, 2018 жылы – 399 млрд теңге, 2019 жылы – 408 млрд теңге) жинақталған шығынға ие болды. Ұлттық банк басшысы атап өткендей, коммерциялық банктің табысты жұмыс істеуінің маңызды құрамдас бөлігі тәуекелдерді сауатты басқару, оның ішінде оларды әртараптандыру болып табылады.
Тақырып бойынша оқу: АгроБанк фермерлер үшін кепіл мәселесін шешеді
Сонымен қатар, Тимур Сүлейменов елімізде өңдеуші өнеркәсіп пен агроөнеркәсіптік кешендегі жобаларды біріккен (синдикатталған) несиелеуді және қоса қаржыландыруды дамыту жөніндегі шаралар, астық қолхаттары, жер пайдалану құқықтары түріндегі кепіл тетігінің тиімділігін арттыру жөніндегі шаралар іске асырылып жатқанын хабарлады. Бұл жұмыс екінші деңгейдегі банктердің бизнесті несиелендіруін ынталандыру мақсатында жүргізілуде.
"Ең пәрменді құрал АӨК дамуының ұзақ мерзімді, тұрақты бағдарларын айқындау және оларды тікелей субсидиялау және пайыздық мөлшерлемені субсидиялау құралдары арқылы іске асыруды қамтамасыз ету болып табылады деп санаймыз", - деп қорытындылады Ұлттық банк төрағасы.
