Қазақстанның фермерлеріне суды үнемдейтін жаңа технологиялар таныстырылды

Қазақстан климаттың өзгеруіне, осы ресурстарды тиімсіз басқаруға және ауыл шаруашылығында ескірген технологияларға байланысты су ресурстарының тапшылығына тап болып отыр. Бұл өнімділіктің төмендеуіне, топырақ сапасының нашарлауына және экономикалық шығындарға әкеледі. Дағдарысты еңсеру үшін суды үнемдейтін инновациялық технологияларды енгізу қажет. Мұндай инновациялардың кейбірі ҚР Президенті жанындағы Ұлттық Ғылым академиясы ұйымдастырған Алматы облысындағы Дала күнінде ұсынылды.

Ұлттық академияның баспасөз қызметі хабарлағандай, семинар тамшылатып суару, топырақ ылғалдылығы датчиктерін пайдалану, суды цифрлық басқару және құрғақшылыққа төзімді дақылдардың сұрыптарын енгізу сияқты суды үнемдеу саласындағы инновациялық технологияларды енгізудің маңыздылығын атап өтті.

«Біз әлемдегі сумен ең аз қамтылған елдердің қатарына жатамыз. Сонымен қатар, елдің су ресурстарының жартысына жуығы мемлекеттен тыс жерде қалыптасады. Дүниежүзілік банк сарапшыларының деректері бойынша 2030 жылға қарай Қазақстанның су ресурстарының көлемі 15%-ға қысқарады, бұл елдің ұлттық қауіпсіздігіне төнетін басты қатерлердің бірі болады», - деді Ұлттық Ғылым Академиясының президенті Ақылбек Күрішбаев.

Ол бүгінде ҚР-дағы каналдардың 78%-да жер арнасы бар екенін және тасымалдау кезінде судың шамамен 40%-ы жоғалатынын атап өтті. Су ресурстарының негізгі тұтынушысы ауыл шаруашылығы болып табылады, оның үлесіне елдің су тұтыну көлемінің шамамен 70%-ы тиесілі. Суды үнемдеу технологиялары суармалы жерлердің тек 20%-да ғана қолданылады, оның ішінде тамшылатып суару - 5,4%.

«Басқаша айтқанда, бұл суды ұтымсыз пайдалану туралы. Біздің еліміз ЖІӨ-нің бір долларына Ресейден үш есе және АҚШ-тан алты есе көп су жұмсайды. Суармалы жерлердің жай-күйі нашар. 1991 жылмен салыстырғанда олардың аумағы үштен біріне қысқарды немесе 846 мың гектардан астам жер айналымнан шығарылды, негізінен су тапшылығы мен мелиоративтік жағдайының нашарлауына байланысты», - деді Ақылбек Күрішбаев.

Академия су тапшылығы мәселесін шешу үшін кешенді тәсіл қажет деп санайды: заңнаманы жетілдіру, ғылыми зерттеулерді дамыту, инфрақұрылымға инвестициялар, халықтың хабардарлығын арттыру және мемлекет, ғылым және бизнес арасындағы ынтымақтастық.

Егер Қазақстан кешенді тәсіл негізінде су ресурстарын тиімді басқара бастаса, онда ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін 1,5 есе арттыра отырып, су тұтыну көлемін кемінде 50%-ға қысқарта алады.