БДҚА азық-түлік жеткізу тізбегін талдады

Бәсекелестікті қорғау және дамыту жөніндегі агенттік әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары бағаларының негізділігі және сөз байласудың бастапқы белгілерін белгілеу тұрғысынан азық-түлік тауарлары (ӘМАТ) бағаларының барлық тізбегіне талдау жүргізді. Талдау бағаның ең жоғары өсуімен және импортқа тәуелділіктің жоғары үлесімен (20% - дан жоғары) 19 ӘМАТ-тың 13 тауар позициясы бойынша жүргізілді. Бұл туралы БДҚА баспасөз қызметі хабарлады.

Сарапшылар азық-түлік инфляциясына негізгі үлес қосатын өнімдердің бағасын зерттеді: күнбағыс майы, жұмыртқа, қант, қарақұмық жармасы, тауық еті, нан, ұн, сиыр еті, сүт, картоп, сәбіз, пияз, қырыққабат. Сондай-ақ талдаумен бірнеше деңгейден тұратын өндірушілер, импорттаушылар (бастапқы буын); көтерме жеткізушілер, қайта сатып алушылар (екінші буын); сауда желілері, базарлар (үшінші буын) азық-түлік нарықтары қамтылған.

Тақырып бойынша оқу: Қазақстан сиыр еті бағасының өсуін күтуде

Нәтижесінде бәсекелестікке қарсы келісілген іс-әрекеттер мен үстем жағдайды теріс пайдалану белгілері бойынша 68 хабарлама шығарылды, 8 тергеу тағайындалды және 20 ұйғарым шығарылды. Монополияға қарсы комплаенстің 88 актісі жасалды.

Баспасөз қызметі атап өткендей, егер жыл басында азық-түлік тауарларының бағасы апта сайын орташа есеппен 0,5% - ға өссе, онда шаралар кешені қабылданғаннан кейін наурыздан бастап қазіргі уақытқа дейін жалпы ӘМАТ бағасының ай сайынғы өсу серпіні -0,1% - ға дейін төмендегенін көрсетеді.

Агенттіктің жеке бағыты сауда желілерінің қызметін сауда үстемелерінің мөлшерінен асып кету және сыйақы мөлшерін алу тақырыбына тексеру жөніндегі жұмыс болды. Сауда үстемелерін бақылауды жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.

«Монополияға қарсы орган республиканың 8 өңірінде сауда үстемесінен асып түсудің 46 фактісін өз бетінше анықтады. Сауда субъектілерін әкімшілік жауапкершілікке тарту үшін тиісті материалдар Нұр-Сұлтан (3 факт), Алматы (4 факт), Қостанай (6 факт), Қарағанды (4 факт), Атырау (4 факт), Маңғыстау (19 факт), Батыс Қазақстан (5 факт), Шығыс Қазақстан (1 факт) облыстарының әкімдіктеріне жолданды. Монополияға қарсы орган тарапынан бақылау аясында қазіргі уақытта әкімдіктер 46 фактінің 35 бойынша ден қою шараларын қабылдады», - деп хабарлады АЗРК-да.

Тақырып бойынша оқу: Ет бағасы қарқынды өсуін жалғастыруда

Сонымен қатар, агенттік бағаны ұстап тұру мақсатында монополияға қарсы шараларды үнемі қолдану нарыққа қатысушыларды қиын жағдайға әкелетінін, өндірісті кеңейту және инвестициялау үшін ынталандыруды төмендететінін атап өтті. Процессуалдық заңнаманың қатаң шектеулеріне байланысты кәсіпкерлерге «жұмсақ» әсер ету құралдарын қолдану мүмкіндігі алынып тасталады. Бағаларды тұрақтандыру үшін өңірдегі саланы дамытуға жауап беретін мемлекеттік органдардың нарықты молықтыру, өндірісті ұлғайту және ӘМАТ бойынша импортқа тәуелділікті төмендету, сондай-ақ ауыл шаруашылығы саласын бюджеттік субсидиялау көлемін ұлғайту жөніндегі ұзақ мерзімді шаралары мен іс-қимылдары қажет.