Қазақстанда бос жерлер туралы ақпарат жасырылуда

Қазақстандағы жер сауда-саттығы 1 қарашадан бастап тек мемлекеттік тізілім порталындағы электрондық форматқа көшірілуі тиіс. Бірақ платформада әлі де бос жер учаскелері туралы деректер жоқ, сондай-ақ жер ресурстарын басқару комитетінің (ЖРК) базаларымен интеграция жүргізілмеген. Бұл туралы ҚР Қаржы министрлігінің Ақпараттық-есептеу орталығының (АЕО) баспасөз қызметі хабарлады.

Ауыл шаруашылығы министрінің бұйрығымен қазан айында мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында жер учаскелерін немесе жер учаскелерін жалдау құқығын сату жөніндегі сауда-саттықты (конкурстарды, аукциондарды) электрондық түрде ұйымдастыру және өткізу қағидалары бекітілді, олар қараша айында күшіне енуі тиіс.

"Жер кодексіне тек электронды сауда-саттықты қарастыратын түзетулер 2018 жылы қабылданып, 2021 жылдың 1 қаңтарында күшіне енген. Кейінірек жер реформасы жөніндегі Үкіметтік комиссия барлық бос жер учаскелері мемлекеттік тізілім порталында және өңірлік сайттарда ашық түрде жариялануы тиіс деген түзетуді ұсынып, қабылдады. Барлығы қисынды. Жер мемлекеттік мүлік болыптабылады, бірақ сонымен бірге заңға бағынатын әрбір азаматтың фермерлік шаруашылықты жүргізу үшін, қандай да бір бизнес үшін жерді жалға алуға және сатып алуға құқығы мен мүмкіндігі болуы керек. Егер бұрын сауда-саттық, жалпақ тілмен айтар болсақ, "жабық" жүргізілсе, қазір сауда-саттық бос учаскелер туралы ақпарат сияқты жария болады", - деп АЕО бас маманы Амангелді Бакин түсіндірді.

Тақырып бойынша оқу: Тоқаев: жайылымдарға қолжетімділік белгілі фамилиялары бар адамдармен шектелген

Ол қазір өңірлердегі кәсіпкерлер өндірісті ашу, соның ішінде ауыл шаруашылығын жүргізу үшін бос учаскелер қайда бар екені туралы ақпаратқа ие емес екенін атап өтті. Бұл сала жасанды түрде жабық, бұл сыбайлас жемқорлық қауіптілігін көтереді.

"Ережелердің болмауымен қатар, жеркадастрына жетекшілік ететін ҚР АШМ Жер ресурстарын басқару комитетінің деректер базасымен арнайы интеграциялау мәселесі де жеке тосқауыл болды. Жай сөзбен айтқанда, жер учаскелері туралы ең өзекті ақпарат оларда бар, сондықтан біз картада бос емес, бос учаскелерді сатып алғысы немесе жалға алғымыз келетіндердің барлығын көрсете алуымыз үшін олардың мәліметтер базасымен интеграция қажет. Бүгінгі таңда бұл интеграция жоқ, сонымен қатар Қаржы министрлігінің жазда жіберілген ЖРК қатысты тиісті өтініштеріне жауап жоқ", - деді Бакин.

Тақырып бойынша оқу: Жер ресурстары саласының аудиті 1 млрд теңгенің бұзушылығын анықтады

Баспасөз қызметі Мемлекеттік тізілім сервистері интеграциясыз сауда-саттық бойынша жұмыс істемейтінін атап өтті. Бірақ ЭРК-да әлі сұратуға жауап бермей отыр. Ақпараттық жүйелер арасындағы кез-келген интеграцияны орнату ұзақ және еңбекті қажет ететін процесс екенін ескерген жөн.

Қалыптасқан жағдайды ескере отырып, Ақпараттық-есептеу орталығында жер учаскелері бойынша деректер ашық қолжетімділікте пайда болатын шамамен алынған мерзімдерді де атай алмауда. Сонымен бірге, Орталық 1 қарашадан бастап қызмет жұмыс істемейтінін нақты айтуда.