Төлеутай Рахымбеков субсидиядан пайда алушыларды атады

Ауыл шаруашылығы министрінің кеңесшісі Төлеутай Рахымбеков 2021 жылдан бастап ауыл шаруашылығы министрлігінде Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша жүргізілетін субсидиялау жүйесін трансформациялаудың өз нұсқасын ұсынды. Оның пікірінше, мемлекеттік қолдауды бөлудің басты қағидаты оның ірі агроқұрылымдарға ғана емес, барлығына қолжетімділігі болуы керек.

"Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев айтқандай, "Қаржы-олигархиялық топтар экономикалық өсудің негізгі пайда алушылары болған", практиканы тоқтату керек. Мен толықтырар едім: және олардың бұлбұлдары. Бұл әсіресе ауыл шаруашылығына қатысты. Ауыл еңбеккерлерінің 99% осындай қарапайым, қолжетімді субсидияларды күтуде!"- деп Facebook-те Ауыл шаруашылығы министрлігі басшысының кеңесшісі өз пікірімен бөлісті.

Оның пікірінше, субсидияның екі түрін қалдыру керек:

• өнімге - ауыл шаруашылығы шикізаты түрінде өндірілген және қайта өңдеуге не экспортқа жөнелтілген ауыл шаруашылығы өнімінің құнын 30-40% - ға субсидиялау;
• қайта өңдеушілердің несиелерін арзандатуға - қайта өңдеуші кәсіпорындардың банктерден және басқа да қаржы мекемелерінен алатын несиелері бойынша сыйақы мөлшерлемесін 80% - ға субсидиялау. Басты шарт отандық өндірістің ауыл шаруашылығы өнімдерін сатып алуға арналған несиелерінің нысаналы мақсаты болуы тиіс.

Тақырып бойынша оқу: Фермерлер субсидияларды толық алып тастауды ұсынады

Өнімге субсидияларды олардың мөлшері мен өндіріс көлеміне қарамастан барлық ауыл шаруашылығы өндірушілері алуы тиіс. Төлеутай Рахымбеков субсидияларды келесі кесте бойынша беруді ұсынады: жылдың бірінші, екінші, үшінші тоқсандарында - жалпы соманың 15% аванстық төлемдермен. Төртінші тоқсан ішінде ауыл шаруашылығы өнімін өндіру көлемі бойынша жылдың түпкілікті нәтижелерін ескере отырып, субсидиялардың жалпы сомасының қалған 55% төлесін.

"Субсидиялар бойынша аванстық төлемдер несие қажеттілігінен, оның ішінде көктемгі дала жұмыстарына арналған несиелерден мүлдем аулақ болуға мүмкіндік береді. Несиелерден арылу дегеніміз - кепілден арылу дегенді білдіреді, ал несие бойынша кепіл беру - шаруалар үшін ең күрделі мәселе. Заңды тұлғалар мен ШҚ өндіретін және қайта өңдеуге, сондай-ақ экспортқа жөнелтілетін ауыл шаруашылығы өнімдерінің жалпы құны жылына шамамен 1 трлн теңгені құрайды. Егер субсидиялау мөлшерлемесін 30% қарастыратын болсақ, онда шамамен 300 млрд теңге қажет болады", - деп есептейді министрдің кеңесшісі.

Сонымен қатар, есеп бойынша, егер I және II тоқсандарға 90 млрд теңге субсидия төленсе, онда олар көктемгі егіс жұмыстарын жүргізу үшін қажетті 60-70 млрд теңгеден асады.

Өз кезегінде, қайта өңдеушілерге субсидиялар шаруаларды қолдауға да арналған, себебі арзандатылған несиелер тек отандық өндірістің ауыл шаруашылығы өнімдерін сатып алуға бағытталатын болады.

"Мұндай субсидияның 1 теңгесі ауыл шаруашылығына шамамен 7-8 теңге несие тартуға мүмкіндік береді. Яғни, егер субсидиялардың осы түріне 50 млрд теңге қарастырсақ, осы 50 млрд теңгеге қайта өңдеушілер айналым қаражатын толықтыруға 350-400 млрд теңге несие ала алады және осы 350-400 млрд теңгені ауыл тауар өндірушілері - заңды тұлғаларға, оның ішінде жеке қосалқы шаруашылықтардың сервистік-тұтыну кооперативтеріне, АҚ, ЖШС, сондай-ақ шаруа және фермер қожалықтарына жібере алады", - деді Төлеутай Рахымбеков.

Тақырып бойынша оқу: Ақмола облысында тегін субсидиялау платформасы іске қосылады

Бұдан басқа, ол субсидиялардың тағы екі түрін ұсынды: жеке қосалқы шаруашылық кооперативтері сатып алатын техника мен жабдықтардың құнын 50%-ға инвестициялық субсидиялау; жеке қосалқы шаруашылық кооперативтеріне сервистік - тұтыну кооперативтері көрсететін қызметтердің құнын субсидиялау.

"Барлығы 350-370 млрд теңге бюджет қаражаты қажет болады. Бүгінде мемлекет субсидиялардың 50-ге жуық түріне ақша жұмсайды. Ауыл шаруашылығынан келген лоббистерден, демагогтардан, көк ауыздардан қорқудың қажеті жоқ", - деп атап өтті Төлеутай Рахымбеков.