Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
ҚР Қаржы министрлігі күнбағыс үшін экспорттық баж салығын 50 долларға дейін төмендетуді ұсынды
20 августа 2024
Шілде айының соңында бірқатар шикізат тауарларына экспорттық баждарды енгізу бойынша өз ұсыныстарын ҚР Қаржы министрлігі айтты. Ел бюджетін толтыру үшін ауылшаруашылық шикізатына, оның ішінде дәнді дақылдардың кең ауқымына - бидай, қара бидай, арпа, сұлы, жүгері, күріш, дәнді құмай, қарақұмық, тары, сояның тоннасына 50 АҚШ доллары көлеміндегі алымды енгізу ұсынылды.
Бағаның төмендеуі
Естеріңізге сала кетейік, бүгінде экспорты баж салығын төлеумен байланысты ауылшаруашылық шикізатының жалғыз түрі - күнбағыс тұқымы. Баж 2023 жылдың басында бағаның 20% мөлшерлемесімен енгізілді, бірақ тоннасына кемінде 100 еуро.
Күнбағыс өсірушілер мен трейдерлер Үкіметтің баж салығын (май өндірушілерді қолдау үшін) және оның мөлшерін енгізу туралы шешімін бірнеше рет сынға алды. Өйткені, оны енгізу ішкі нарықта күнбағыс бағасының төмендеуіне және өндіріс табыстылығының төмендеуіне әкелді. Бизнес-қоғамдастық егер баж салығын толығымен алып тастамаса, кем дегенде оның мөлшерін түзетуді ұсынды.
Себебі, 100 еуро мөлшерлемесін енгізу кезінде бір тонна тұқымның бағасы 240 мың теңгені құрады. Сол кездегі еуро бағамы бойынша 20% дәл 100 еуроны құрады.
Қазіргі уақытта бір тонна күнбағыс тұқымы үшін 150 мың теңге беріледі, ал еуро бағамы өсті. Осылайша, қазір тұқымның құнының 20%-ы шамамен 55 еуроны құрайды.
Екі жақты жағдай
Қазақстандық аграрийлердің салалық қауымдастықтары Үкіметке баж мөлшерін қайта қарау туралы бірнеше рет өтініш білдірген, бірақ бұл өтініштер нәтижесіз болып шықты.
Қолдау оны ешкім күткен жерден келді: ҚР Қаржы министрлігі баж салығын енгізу туралы ұсынысында майлы дақылдарды да атап өтті. Тізімде күнбағыс қана емес, сонымен қатар зығыр мен рапс бар. Майлы дақылдардың барлық түрлері үшін экспорттық баж мөлшерлемесі тоннасына 50 доллар ұсынылады.
Әрине, бұл ұсынысқа аграрийлердің пікірі екі жақты. Бір жағынан, күнбағыс мөлшерлемесін төмендету сала үшін игілік болып табылады. Екінші жағынан, зығыр мен рапсты экспорттық баж салығы салынатын өнімдердің қатарына қосудан ешкім жақсылық көріп отырған жоқ.
Қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы шикізатының экспортына баж салығын енгізудің негізділігін талқылау Үкіметте жалғасуда, салалық қауымдастықтар мұндай шешімнің барлық тәуекелдерін мемлекеттік органдарға жеткізуге тырысуда. Егер бидай бойынша Үкімет экспорттың әкімшілік шектеулері экономикадағы мәселелерге әкеп соқтырады деген пікірмен келіссе (бұл туралы вице-премьер Серік Жұманғарин жазған), онда майлы дақылдар бойынша ҚР Қаржы министрлігінің ұсынысы зығыр мен рапсты тізбеге енгізе отырып қабылдануы мүмкін.
Онда күнбағыс бажының мөлшерін азайту шайыр бөшкесіндегі бал қасыққа айналады.
Экспорттық баждар мәселесі бизнес-қоғамдастықтың қатысуымен Үкіметтің ведомствоаралық комиссиясының талқылауына шығарылғаннан кейін түпкілікті шешілетін болады.
