Еуропада қазақстандық зығыр екі есе қымбаттады

Зығыр соңғы жылдары Қазақстан фермерлері үшін өте қызықты дақыл болып табылады, өйткені ол жоғары маржиналды және бұл ретте агротехнологиялар тұрғысынан күрделі емес. Соңғы жылдары егіс алқаптары қарқынды өсіп келеді, соның арқасында Қазақстан қазір оның егіс алаңдары мен өндіріс көлемі бойынша әлемде көшбасшы орынға ие. Бұл туралы Нұр-Сұлтанда өткен Asia Grain & Oil конференциясында сөз сөйлеген Қазақстанның Астық одағының сарапшы-ресми өкілі Евгений Карабанов айтты.

Әлемдік статистика көрсеткендей, ағымдағы аграрлық маусымда (2021 жылдың қыркүйегінде басталған) әлемде соңғы үш жылдағы ең төменгі зығыр өнімі алынды. Бұл бірінші кезекте басқа ірі өндіруші-Қазақстан мен Канададағы құрғақшылықпен байланысты. Қазақстан бойынша өнімнің төмендеуі 300 мың тоннаны (2020 жылғы 1 млн 58,2 мың тоннадан 2021 жылы 775,6 мың тоннаға дейін), Канада бойынша 200 мың тоннадан астам (578-ден 346 мың тоннаға дейін) құрады. Ресей өзінің артықшылығымен150 мың тонна (787,9-дан 930 мың тоннаға дейін) түскен көлемді толығымен алмастыра алмады.

Нәтижесінде, әлемдік нарыққа зығыр тұқымын жеткізу айтарлықтай төмендеді: Қазақстаннан ағымдағы маусымның бірінші жартысында өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 70 мың тоннаға аз кетті.

Бұл әлемдік бағалардың тез өсуіне әкелді: канадалық зығырға олар үш есе өсті (2021 жылғы наурыздағы $428 – ден 2022 жылғы наурызда $1228 – ге дейін), Еуропада зығыр (негізінен Қазақстанда шыққан) екі есе ($515-тен $1035-ке дейін), Қазақстанның ішкі нарығында - екі есе өсті 70% (428 доллардан 761 долларға дейін).

Сонымен қатар, сарапшылар бағалар жаңа маусымда да осы деңгейде қалуы мүмкін дейді. Бұл ресейлік зығырдың әлемдік нарыққа жеткізілімдеріне байланысты.

- Перспективаларға келетін болсақ, 1 мамырдан бастап Ресей Федерациясында 20% мөлшерінде зығыр тұқымын экспорттауға кедендік баж салығын енгізу дайындалуда, - деп хабарлады Евгений Карабанов. - Сонымен қатар, Еуропаға ресейлік зығырды сатуда маңызды логистикалық және саяси проблемалар бар. Сондықтан мұнда өте қызықты қайта бөлу бар - қазақстандық зығыр қазір негізінен ЕО елдеріне, ал Ресей – Қытай мен Түркияға ұсынылады. Осылайша, біз Еуропа тарапынан сұраныстың артуын күтеміз. Әрине, бұл клиенттердің Ресей порттарынан немесе Ресей көлігінен тауарларды алғысы келмеуіне байланысты белгілі бір логистикалық проблемаларға байланысты болады.

Бұдан басқа, Қазақстанда егіс алқаптарының төмендеуі мүмкін. Соның ішінде фермерлер ауа-райына байланысты зығыр өсіруден бас тартады, себебі олар құрғақшылықтың қайталануынан қорқады.

"Бұл сондай-ақ жердің зығырдан шаршауына және фермерлердің оған қандай да бір демалыс бергісі келетіндігіне байланысты", - деп толықтырды Евгений Карабанов.

Сонымен бірге, бағаның өсуі өнеркәсіпті кейбір жағдайларда зығыр майын басқа түрлермен, ең алдымен соя майын тунга майы қоспасымен алмастыруға мәжбүр етті. Бұл экологиялық лак бояулар өнімін өндіру үшін қолданылатын техникалық майлар.

Тақырып бойынша оқу: Мамыр айында қазақстандық бидай бағасының төмендеуі күтілуде

Естеріңізге сала кетейік: Asia Grains&Oils Conference 2022 ұйымдастырушысы Expo Time қазақстандық компаниясымен және Inter Standart Consult өзбек компаниясымен бірлесіп "АПК-Информ" АА болып табылады. Форумның бас серіктесі - Қазақстан Астық одағы.

Сергей Буянов