Өзбекстан қазақстандық бидайдың негізгі сатып алушысы болды
Қазақстан өткен маркетингтік жылда 7,6 млн тоннадан астам бидай (жұмсақ және қатты) экспорттады, бұл 2022/23 МЖ-дағы рекордқа жақын. Ірі сатып алушы Өзбекстан болды, оған 3,79 млн тонна немесе экспорттың 50% кетті. Ағымдағы маусымда бидай экспорты азаяды және 6 млн тоннаны құрайды деп күтілуде. Бұл туралы Agricom 2025 конференциясында Қазақстанның Астық одағының талдау комитетінің басшысы Евгений Карабанов мәлімдеді.
Жалпы, қазақстандық бидай экспортының ең көп көлемі дәстүрлі түрде Орталық Азия елдеріне тиесілі. Тәжікстанға 1,31 млн тонна (17%), Ауғанстанға 347 мың тонна, Қырғызстанға 200 мың тонна, Түркіменстанға 52 мың тонна жіберілді.
«Ұзақ уақыт ішінде алғаш рет қазақстандық бидайдың үлкен көлемін Әзірбайжан мен Грузия импорттады. Өткен маусымда ЕО елдерінде қазақстандық бидайдың жаңа немесе ұмытылған сатып алушылары пайда болды - Бельгия, Португалия, Норвегия, Нидерланды, сондай-ақ Ұлыбритания, Вьетнам, Мысыр, Марокко, Алжир. Бұл бидайды алыс нарықтарға жөнелту кезінде көлік шығындарын субсидиялаудың арқасында болды. Бұл бағдарлама ағымдағы маркетингтік жылы жалғасады деп үміттенеміз (бізге 4-сыныптың артығын сату керек) және үкімет оған ақша бөлуге мүмкіндік табады», - деп атап өтті Евгений Карабанов.
Ол сондай-ақ өткен маусымда Қытайға бидай экспортының айтарлықтай төмендегенін атап өтті - жылына 3,35 есе төмендеді. Алайда, бұл төмендеу бидай мен жемдік ұн экспортының бірнеше есе өсуімен өтеледі. Жалпы жемдік ұн экспортының көлемі рекордтық 2 млн 222 мың тоннаны құрады (өткен маусымға 2,8 есе өсті), осы көлемнен 99% Қытайға экспортталды.
Бидай импортына келетін болсақ, Евгений Карабановтың айтуынша, ол соңғы алты маусымда ең төмен болды және 350 мың тоннадан аспады. Негізінен импорт Ресей Федерациясынан келеді.
«Ағымдағы МЖ-да Ресей Федерациясынан бидай импортының болжамы - 1,5 млн тоннаға дейін. Маусымның екінші жартысында біздің ұн тартушыларға сапалы бидай, ал жемдік ұн өндірушілерге 4 және 5 сыныпты бидай қажет болады. Қалай болғанда да, бұл рубльдің теңгеге бағамына байланысты болады. Әзірге Ресейдің шекаралас аймақтарындағы бидай бағасы Қазақстандағы ішкі бағаларға ұқсас, ал импорттың экономикалық мәні жоқ», - деп атап өтті Евгений Карабанов.