Қазақстандық ғалымдар жануарлардың некробактериозына қарсы вакцина ойлап тапты

Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығында (ҰАҒББО) Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринарлық институтының (ҚазҒЗВИ) ғалымдары жануарлардың некробактериозына қарсы екі вакцинаны жасап шығарды. Бұл туралы ҰАҒББО баспасөз қызметінен хабарлады.

«Ғалымдар екі арнайы профилактикалық дәріні ойлап тапты: жануарлардың некробактериозына қарсы әмбебап вакцина, яғни оны ірі қара малға, ұсақ малға және шошқаға, сондай-ақ малдардың шірік ауруына қарсы осы вакцинаны қолдануға болады. Бұл вакциналар бірқатар шаруашылықтарда сәтті қолданылуда», - деді баспасөз қызметі.

 Дәрілік заттардың профилактикалық тиімділігін арттыру үшін қоздырғыштың жергілікті аймақтық эпизоотиялық өнімдері қолданылды. Дәрі-дәрмекті клиникалық тұрғыдан сау жануарларға ғана емес, ауру (ақсақ) жануарларға да қолдануға болады. Бірнеше рет жүргізілген тәжірибелер көрсеткендей, препарат ауру жануарға екі доза салғаннан кейін аз уақыттың ішінде емдік әсері білінген.

Жануарлардың әртүріне зерттеу жүргізу барысы анықтағандай, ұсынылған вакциналар жоғары иммуногендік, яғни олардың алдын-алу үшін тиімділігі 85,7% -дан 98,8% -ға дейін жетеді.

ҰАҒББО мәліметі бойынша, бұл вакциналарды қолдану шаруашылықтарға тиімді. Ветеринарлық шаралардың  шығындардың өтелуі бойынша 1 теңге үшін 16,6 теңгені құрайды.

Айта кету керек, жануарлардың сирақтарының аурулары шаруашылыққа айтарлықтай экономикалық зиян келтіреді, бұл сүт өнімділігінің 25% -дан 50% -ға дейін төмендеуі, майдың төмендеуі, мәжбүрлі түрде малдан бас тарту және ауру жануарларды емдеу үшін көп шығын кетеді. Ірі қара малда жиі кездесетін жұқпалы патологияның бірі - некробактериоз, ал ұсақ малдарда тұяқ шірігі деп аталады. Некробактериоз терінің іріңді-некротикалық зақымдалуымен, тері астындағы тіндердің шырышты қабаттарының іріңдеуімен, кейде паренхималық мүшелердің ауруымен сипатталады. Бұл жағдайда, әдетте, аяқтың дистальды бөліктеріне әсер етеді. Бұл инфекция үй жануарларының барлық түрлерінде және жабайы жануарлардың көпшілігінде  кездеседі. Әсіресе ірі қара мал жиі ауырады, оның ішінде буаз және сауын сиырларда көп болады. Жас малдарда  ересек малға қарағанда әлдеқайда жиі кездеседі.

Қой мен ешкілерде аяқтың жұқпалы зақымдануы «тұяқ шірігі» деп аталады, бұл созылмалы түрде жүретін ауру, аталған ауру тері астындағы жарықшақ сүйектің қабынуымен, тұяқ мүйізінің үдемелі іріңді-шірік болып, ыдырауымен сипатталады. Қой мен ешкілер жасына, жынысына және тұқымына қарамастан бұл ауруға шалдығады. Жануарлар ауру қоймен тікелей байланыста немесе қоқыс, көң, топырақ арқылы жұқтырады, көбінесе жайылымда және суару арқылы жұғады.

Екі инфекцияның да қоздырғыштары ауру жануарлар мен бактерия тасымалдаушылар болып табылады. Бактериялар аурған және қазір ауырып жүрген жануарлардың қарындары мен ішектерінде бірнеше ай бойы сақталады; оларды үнемі шайнау кезінде жем-шөпте және аз мөлшерде нәжісте болады. Сонымен қатар, қоздырғыштар сыртқы ортада кең таралады (мал тұратын ғимараттарда, мал жүретін жерлерде, көңде, топырақта және т.б.).

Инфекцияны емдеу жан-жақты жүргізілуі керек және тұяқтарда ауру белгілері байқалғанша ем қолдану қажет. Егер дер кезінде емдемесе мал жарамсыз болып қалады. Емдік шаралар кезінде ауру малдың тұяқтарын дәл жергілікті емдеу (клиринг, хирургиялық емдеу, микробқа қарсы препараттар жағу) жүргізіледі, сондай-ақ антибиотиктік терапия курсын жасау қажет, сонымен бірге тетрациклинді препараттарды, цефазолин мен хлорамфениколды қолдану ұсынылады.

ҚазҒЗВИ - Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығының филиалы және республикада ғалымдардың микроорганизмнің 344 түрімен жұмыс жасау тәжірибесі бар жалғыз институты.