Қазақстанда жылына 600 мың тонна балық өсіруге болатын су қоймалары анықталды

Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі Қазақстанда балық шаруашылығын дамыту бойынша бірқатар ұсыныстар дайындады. Бүгін үкіметтің отырысында аталған саланың даму болашағы туралы басқарма басшысы Мағзұм Мирзағалиев атап өтті.

«Балық шаруашылығы үшін пайдаланылатын су қоймаларын зерттей отырып, біз балық өсіруге арналған перспективті су қоймаларын анықтадық, сарапшылардың бағалауы бойынша жылына 600 мың тоннаға дейін балық өсіруге болады. Осы негізде біз балық өсіруге болатын аудандардың сызбасын жасадық», - деді Экология министрлігінің басшысы.

Мысалы, Түркістан облысында Шардарада сазан және бекіре тұқымдас балық түрлерін өсіру мүмкіндігі бар, Шығыс Қазақстан облысында - форель, ақ балық түрлері, Алматы облысында - форель және сазан балық, Солтүстік Қазақстан, Қостанай және Ақмола облыстарында ақ балық және сазан балық, Маңғыстау аймағында - Каспий теңізінде - арқан балық және бекіре тұқымдас, Қызылорда облысында - Арал теңізінде - тұқы. Сонымен қатар, барлық аймақтарда жабық суды қолдана отырып, балық өсірудің басқа бағыттарын, сондай-ақ тоған және бассейндік фермаларды дамытуды жүзеге асыра алады.

М.Мирзағалиевтің хабарлауынша, жақын уақытта Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы балық өсірудің типтік жобаларын жасады. Бұл бизнеске шаруашылықтың тиісті түрін таңдауға, қаржылық мүмкіндіктерді ескере отырып, балық түрін анықтауға мүмкіндік береді.

Осыған байланысты, Экология министрлігінің басшысы,әкімдіктерді субсидия бөлу, аймақтағы институттардың қатысуы, жер учаскелерін жедел бөлу, инфрақұрылым жүргізу сияқты балық шаруашылығын дамыту үшін жағдай жасау жұмыстарын күшейтуге шақырды.

Экология министрлігінің мәліметінше, 2019 жылы балық жеміне 407 миллион теңге субсидия бөлінді. Оның ішінде субсидиялардың жалпы көлемінің 81,5% немесе 332 млн теңгесі Түркістан облысына берілді.

«Біз мемлекеттік қолдау бойынша қосымша субсидия беруді арттыру туралы мәселені талқыладық. Бірінші - субсидиялардың жаңа түрлерін енгізу. Бұл балық өсіруге, балық қорын сатып алуға, бағалы балық түрлерінің тұқымдық қорларын сатып алуға және ұстауға жұмсалатын шығындардың 50% дейінгі субсидиялар және басқа да шығындар. Екінші - торлы балық фермасын, жабық сумен жабдықталған балық фермасын құру және кеңейту шығындарының бір бөлігін, сондай-ақ балық өнімдерін өңдеу кешендері үшін», - деді М.Мирзағалиев.

Сонымен бірге 2019 жылы Қазақстандағы балық және балық өнімдері нарығының жалпы көлемі шамамен 66 мың тоннаны құрағаны белгілі болды. Балық аулау 45 мың тоннаға, балық шаруашылығы 7,4 мың тоннаға жетеді. Соңғы 7 жылда өсірілген балық көлемі 9 есеге, 800 тоннадан 7,4 мың тоннаға дейін өсті. Елімізде балық шаруашылығымен 180 балық фермасы айналысады, онда 1126 адам жұмыс істейді, бірақ олар өте аз.

«Қазақстанда жан басына шаққандағы балықты тұтыну мөлшері аз. Егер ДДҰ адам басына жылына кемінде 16 кг балық өнімдерін тұтынуды ұсынса, онда Қазақстанда бұл көрсеткіш 4 кг-ға жетпейді», - деді М.Мирзағалиев.

ДДҰ ұсынған көрсеткішке жету үшін Қазақстанда шамамен 300 мың тонна балық өсіру керек.

Жасанды балық өсірудің көшбасшысы Түркістан облысы - көлемі 5 мың тонна (68,7%), Алматы облысы - 1000 тонна (12,8%), Солтүстік Қазақстан облысы - 380,0 тонна және Шығыс Қазақстан облысы - шамамен 300 тонна.