Қазақстанда 24 ет комбинатын іске қосу жоспарлануда
Қазақстанда 2021 жылы ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу бойынша 29 кәсіпорын пайдалануға берілді. Қазір қайта өңдеу саласында тағы 100-ге жуық жоба қаралуда, олардың іске қосылуы қазақстандықтарды өз тамақ өнімдерімен қамтамасыз етуге, сондай-ақ қайта өңделген ауыл шаруашылығы өнімдерінің экспортын екі есеге арттыруға көмектеседі. Алайда, бүгінгі күні басты проблемалардың бірі қайта өңдеу кәсіпорындарының толық жүктелмеуі болып қалып отыр. Ауыл шаруашылығы министрлігі оны ынталандыру шараларымен шешуді жоспарлап отыр.
ElDala.kz порталына хабарланғандай Ауыл шаруашылығы министрлігінің баспасөз қызметінде өткен жылы Қазақстанда жалпы қуаты 34 мың тонна ет өңдейтін алты кәсіпорын пайдалануға берілді. Сондай-ақ, жаңғырту және құрылыс есебінен қуаты 96 мың тонна сүт өңдеу бойынша 10 жоба іске қосылды.
Бұдан басқа, 530 мың тонна майлы дақылдарды қайта өңдеу бойынша үш жоба, 200 мың тонна бидайды терең қайта өңдеу бойынша бір өндіріс, жалпы қуаты 23,5 мың тонна макарон және жарма өнімдерін өндіру бойынша үш жоба іске қосылды.
Тақырып бойынша оқу: Фермерлер субсидияларды толық алып тастауды ұсынады
Сонымен қатар, бүгінгі күні сүт өңдеу кәсіпорындарының жүктелімі ҚР бойынша орта есеппен 77%-ды, ет өңдеу кәсіпорындары – 55%-ды, балық өңдеу кәсіпорындары – 45%-ды, май өңдеу кәсіпорындары - 39%-ды, астық зауыттары -40% - ды, қант зауыттары-59% - ды құрайды.
АШМ бағалау бойынша, қуаттардың толық жүктелмеуі кәсіпорындарды шикізатпен қамтамасыз ету проблемаларын және/немесе өткізу проблемаларын көрсетеді. Соның ішінде кәсіпорындар сапалы шикізаттың жетіспеушілігімен, сондай-ақ шикізатты жеткілікті мөлшерде сатып алу үшін айналым қаражатының болмауымен жиі кездеседі. Сонымен қатар, қуаттылықты жүктеуді шектейтін маркетингтік мәселелер бар.
Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу саласына инвестициялар тартуды ынталандыру үшін АӨК дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған Ұлттық жобада бұрын қолданыста болған мемлекеттік қолдау шаралары сақталды. Олардың ішінде: шығыстардың бір бөлігін өтеу бойынша инвестициялық субсидиялар, АӨК субъектілерінің лизингі мен несиелері бойынша сыйақы мөлшерлемелері, қайта өңдеуші кәсіпорындардың шикізат сатып алуға арналған шығындарын субсидиялау, майлы дақылдарды, жүгеріні, қант қызылшасын, қарақұмықты қайта өңдеуге тапсыру кезінде фермерлер шығындарының бір бөлігін субсидиялау.
Тақырып бойынша оқу: Қарашөкеев: АӨК дамытудың ұлттық жобасы қаржыландырумен қамтамасыз етілген
АШМ жоспары бойынша, 2025 жылға қарай Қазақстанда жаңғырту және құрылыс есебінен сүт өңдеу бойынша 20, ет өңдеу бойынша 24, қант өндіру бойынша екі, дәнді дақылдарды терең өңдеу, жеміс өңдеу бойынша бір кәсіпорын және басқа да кәсіпорындарды іске қосу жоспарлануда.
"Жалпы, бүгінгі таңда инвестициялық жобалар пулында 100-ге жуық жоба - бұл өндірістің қосымша өсімін және сәйкесінше, экспорттың қосымша көлемін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу бойынша жаңа жобалар, бұл сайып келгенде, қайта өңделген өнім экспортын ұлғайту бойынша қойылған мақсатқа қол жеткізуге мүмкіндік береді", - деп хабарлады Ауыл шаруашылығы министрлігі.
Атап айтқанда, қазіргі уақытта американдық Tyson Foods компаниясымен ҚР-да ет өңдеу кәсіпорнының құрылысы бойынша инвестициялық жобаны іске асыру шарттары бөлігінде келіссөздер жалғасуда.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстандағы Tyson Foods жобасына $300 млн инвестиция салынады
АШМ деректері бойынша, бүгінгі таңда АӨК өнімдері экспортының жалпы көлеміндегі өңделген өнім экспортының үлесі 37% - ды құрайды. Ұлттық жоба аясында бұл көрсеткішті өндіріс көлемін ұлғайту және экспорт үшін кедергілерді жою есебінен 70% - ға дейін екі есеге арттыру жоспарлануда.