Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
2024 жылы бидай бағасы қандай болады
08 мая 2024
2024 жылғы егіс басталды, ал Қазақстанның фермерлері 2024 жылдың күзінде қандай өнім алатындығы туралы ғана емес, оны қандай бағамен сата алатындығы туралы болжам жасайды. Бұл ағымдағы маусымда қол жетімді болатын гектар егістікке инвестиция деңгейін дұрыс есептеу үшін маңызды.
Жалпы, жағдай өткен жылмен салыстырғанда айтарлықтай ерекшеленбейді, дейді аграрийлер. Яғни, біздің ішкі нарыққа да, Орта Азия елдерінің нарықтарына да, арзан ресейлік астықтың ағынына байланысты бағалар төмен болып қалады. Бұл факт қазақстандық аграрийлерге сапа үшін баға сыйлықақысын алуға мүмкіндік бермейді: Ауғанстан да, Өзбекстан да Ресей бидайының бағасына қарап, қазақстандық экспорттаушылардан осындай деңгейдегі талап етуді үйренді. Қазақстаннан келген hi-pro бидайы қымбатырақ болуы керек екені түсінікті.
Бейне форматындағы шолуды біздің youtube арнамыздан көріңіз:
Осылайша, елдің солтүстік облыстарының элеваторларында сапалы ұн тартатын бидайдың тоннасына 115-120 мың теңге (ҚҚС-пен) қазіргі бағасы жаңа астық өнімі үшін де өзекті болып қала береді.
Аграрийлер өз болжамдарын тоннасына 200-220 доллар аралығындағы әлемдік бағаның ауытқуына негіздейді. Қазіргі теңге бағамымен тоннасына 90-110 мың теңге.
Осыған сүйене отырып, фермерлер маусым барысында гектарға салынатын салымнан 100 мың теңгеден асқысы келмейді. Яғни, олар шығынсыздық деңгейін шамамен гектардан 10 ц өнім үшін анықтайды. Егер маусым шығымдылығы бойынша кем дегенде орташа болса (ал бұл соңғы жылдары гектардан 13 ц), онда астық өндірісінің табыстылығы 30% құрайды.
Бұл «ауруханадағы орташа температура» екені анық. Шындығында, жоғары сапалы тұқымдар, тыңайтқыштар және өсімдіктерді қорғау құралдары бар озық технологияны ала алатын озық шаруашылықтар гектарына көбірек инвестиция салады, бірақ кем дегенде гектардан 20 ц өнім алуды күтеді.
Ал топырақ құнарлылығының төмендігіне және құрғақ климатқа байланысты гектардан 10 ц-ден жоғары өнімділікке қол жеткізу мүмкін емес өңірлерде фермерлер бидай бағасы тоннасына 100 мың теңге болғанда кем дегенде 20% табыстылық алу үшін гектарға шығыстарды 80 мың теңгеге қалай қысқарту керектігін ойластыруда. Қалай үнемдеу керек? Тәжірибелі фермерлер гектарына 4-5 ц өнімге дейін төмендеп, мүлде ештеңе алмау қаупі бар екенін түсініп, тұқым, тыңайтқыш және өсімдік қорғау құралдарын үнемдегісі келмейді. Сондықтан қазір, қазіргі қиын кезеңде олар ең алдымен жаңа техника сатып алу мен басқа да күрделі салымдардан бас тартып отыр.
Ауыл шаруашылығы техникасы нарығында әкімшілік ресурсты қосумен жеткізушілер арасында клиенттер үшін күрес шиеленісуі кездейсоқ емес. Елімізде техникасын жаңартуға және кеңейтуге мүмкіндігі бар шаруашылықтар азайып бара жатқанын бәрі түсінеді.
Қазақстандық бидайдың бағасын қолдайтын факторларды атап өту керек.
Біріншіден, Қазақстан өткен күздің жаңбырына байланысты жинаған 4 млн тонна өнген, санаттан тыс бидайдан құтыла алды. Нарықтың кейбір қатысушылары санаттан тыс бидай фермерлердің қоймаларында екі-үш жыл тұра алады деп қорқатыны есімізде. Алайда бұл астыққа сұраныс жоғары болды. Өнген бидайдың бір бөлігі Қазақстан ішінде өңделген. Бірақ үлкен көлем, шамамен 2,5 млн тонна Қытайға, Ауғанстанға, Өзбекстанға және басқа да Орта Азия мемлекеттеріне экспортталды. Онда бұл астық терең өңдеуге немесе жемдік ұн өндірісіне жіберілді. Қазір санаттан тыс бидай қоры 1 млн тоннадан аз деп бағалануда. Сонымен қатар, бұл қорлардың көпшілігі қазірдің өзінде сапасыз - күзде кептірудің жеткіліксіздігіне байланысты иісі мен микотоксиндері бар.
Бұл арзан астық ішкі нарықта да, сыртқы нарықта да бидай бағасына қысым жасады. Сондықтан оның жаңа маусымға дейін аяқталуы бағаны қолдауға болатын оңды жайт деп санауға болады.
Сондай-ақ, қазақстандық бидайдың бағасы Ресейдегі егіннің азаюы немесе теңгенің басқа валюталарға әлсіреуі сияқты факторларды қолдауы мүмкін.
