Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Ресейдегі қатқақ қазақстандық бидай бағасының өсуіне әкеледі
23 мая 2024
Қазір 2024 жылғы егінге болжам жасау өлтірілмеген аюдың терісін бөлісу сияқты. Топырақтың жақсы ылғалдануына байланысты егіс науқанының оң басталуына қарамастан, көптеген қауіптер сақталады. Бұл ауа-райының қолайсыздығына байланысты егу мерзімін кешіктіру, жазғы құрғақшылық, егін жинау кезеңіндегі күзгі жағдайлардың болжанбауы. Жақында Ресейде болғандай, жағдай бірден өзгеруі мүмкін, мұнда мамыр айындағы кенеттен қатқақ күздік дақылдардың үлкен аудандарының өліміне әкелді.
Бұл туралы ElDala.kz порталына сарапшы - Қазақстанның Астық одағының ресми өкілі, "Северное зерно" компаниялар тобының құрылтайшысы Евгений Карабанов айтып берді.
Бейне форматындағы толық сұхбатты біздің youtube арнамыздан көріңіз:
- Астық белдеуіндегі бастапқы жағдайлар топырақтағы өнімді ылғал үшін жаман емес, - деді сарапшы. - Плюс мынада: қазір егіс кезінде біз соңғы бірнеше маусымда көрген өте жоғары температура жоқ. Мамыр айындағы жаңбыр да көшеттерді жақсы қолдауы керек. Сондықтан, бүгінгі жағдайға деген көзқарас туралы айтатын болсақ, егер жазда қандай да бір қатаң табиғи апаттар болмаса, онда бидайдың орташа өнімін жинауға болады.
Соңғы жылдары Қазақстан үшін орташа өнім - 13,5 млн тонна. Евгений Қарабанов өтпелі қалдықтар 2,5 млн тонна деңгейінде болатынын ескере отырып, мұндай нәтиже оңтайлы болар еді деп санайды. Дәнді дақылдардың бұл мөлшері ішкі нарықты қамтамасыз етуге де, шетелдегі сатып алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді.
Егіннің бағаға әсеріне келетін болсақ, орташа көлем нарыққа сәйкес келеді. Қазір 3-сыныпты бидайдың бағасы элеватордан тоннасына 110 мың теңгені (ҚҚС-пен) құрайды. Бұл деңгей 3-4 айдан бері өзгермейді. Жаңа егіннің бағасына келетін болсақ, Ресейдегі қатқақ (күздік алқаптардың 10%-ы зардап шеккен) әлемдік бағаны нығайтады. Қазірдің өзінде белгілі бір өсім болды, ал биылғы жылы Ресей Федерациясында да, ҚР-да да өндіріс көлемі анық болған кезде бағалар теңгеріледі.
- Біздің баға Ресейдегі бидай бағасының призмасы арқылы қалыптасады, - деп түсіндірді Евгений Карабанов. - Көршілердегі жағдайды ескере отырып, Қазақстанда жаңа өнімнің тоннасына 200 доллар саны нақты көріне бастады. Бірақ соңғы баға күзде ғана айқын болады.
Қазақстандық астықты өткізу нарықтары дәстүрлі болып қала береді- Орталық Азия елдері (бірінші кезекте Өзбекстан), сондай-ақ Қытай. Сонымен қатар, Қытай Қазақстанға өткен егіннің өскен бидайынан арылуға көп көмектесті. Қазақстандық трейдерлер мен фермерлердің 3,5 млн тонна санаттан тыс бидайды екі-үш жыл сатуға тура келеді деген қорқынышына қарамастан, ол төмен бағаның арқасында жақсы сұраныс тапты. Қазір елімізде санаттан тыс бидайдың қалдықтары 1 млн тонна деңгейінде тұр, ал мұндай астықтың бағасы 2023 жылдың аяғында тоннасына 45 мың теңгеге қарағанда 65 мың теңгеге дейін көтерілді.
- Иран биыл бидай сатып алмайтынын мәлімдеді, сондықтан сатуды әртараптандыру үшін бізде тек Қытай ғана қалады, - деп қосты Евгений Карабанов. - Бұл бағытта логистиканы жолға қоюымыз керек, сонда ауылшаруашылық жүктері жоспарға сәйкес ырғақты, болжамды түрде барады. Қытай жыл сайын 10 млн тонна бидай мен арпа импорттайды. Біздің географиялық жақындығымызды ескере отырып, біз ҚХР астық нарығында кем дегенде 10-15% иеленуге міндеттіміз. Әрине, бұл үшін жақсы логистика және сатушыға да, сатып алушыға да қолайлы баға қажет.
ҚТЖ деректеріне сәйкес, 2023 жылы Қазақстан Қытайға 592 мың тонна бидай жөнелтті. Сарапшылар бұл бағыттың әлеуетін жылына 5 млн тоннаға дейін 10 есе жоғары бағалайды.
Айтпақшы, ағымдағы жылдың наурыз айында Қытай үш ондаған қазақстандық элеваторға ауылшаруашылық дақылдарының тағы үш түрін - рапс, жасымық және бұршақ жеткізуге рұқсат берді. Мұнда да келешегі зор.
Айта кетейік, Қазақстанның Астық одағы 5-6 маусымда алғашқы қазақстан-қытай астық форумын өткізеді. Оны FAMSUN (ҚХР) компаниясы және Боро-Тала қаласының Сауда палатасы қолдайды.
Боро-Тала (Болэ) қаласы ШҰАА автономиялық облысының әкімшілік орталығы болып табылады, оның шекараларында ҚХР мен ҚР арасындағы екі теміржол торабының бірі - Алашанькоу теміржол бекеті орналасқан.
Форумға қазақстандық және қытайлық бизнесмендер қатысады. Кездесудің мақсаты - Қытай нарығында қазақстандық ауыл шаруашылығы өнімдерін еркін жеткізу үшін тараптардың өзара іс-қимылының тиімді тетігін әзірлеу. Мұнда астық экспорты/импортын және оны қайта өңдеу өнімдерін реттеуге қатысатын мемлекеттік органдар (кеден қызметі, карантиндік қызмет, Қазақстан және Қытай тарапынан теміржол әкімшілігі) ортақ тіл таба алатынына байланысты болады, олар да форумға қатысушы болады.
