Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Симментал-рекордшы қанша сүт береді? АгроКеруен Сүт 2022, 12-күн
Солтүстік Қазақстан облысы сүт өндіру көлемі бойынша елімізде көш бастап тұр – 2021 жылы өңірдің фермерлері оны 200 мың тоннаға жуық сүт сауды. Мұнда жаңа жобалар қалай дамитынын ElDala.kz командасы Заградовка ауылына барып білді, онда үш жыл бұрын «Заградовское» сүт фермасы жұмыс істей бастады. Мұнда келуге АгроКеруен Сүт 2022 серіктестері - Hunland компаниясы және Ірі қара малдың сүт және аралас тұқымдарының республикалық палатасы қолдау көрсетті.
2019 жылы «Заградовское» ЖШС Австриядан 400 бас симментал тұқымын сатып алып, төрт кезеңмен әкелді. Сауу 2020 жылы, алғашқы төлдегеннен кейін басталды. Сондай-ақ жеті асыл тұқымды бұқа әкелінді. Кейіннен оларды жалға алып, тек біреуін «тазарту» үшін қалдырды, яғни қандай да бір себептермен жасанды ұрықтандыру мүмкін емес сиырлар үшін. Бүгінде Гаврюша - бұл бәрінің сүйікті және ферманың сәні болған бұқа.
Қалғанында фермада екі жынысты тұқыммен жасанды ұрықтандыру қолданылады. Қазір мұнда үшінші төлдеу өтіп жатыр, бұзаулардың шығымы 82%-ды құрайды, бұл - жақсы көрсеткіш. Қазіргі уақытта фермада 760 бас мал бар, оның 430-ы - сауын табыны.
- Бірінші жылы біз бәрін үйрендік, жақсы нәтиже көрсете алмадық, - дейді «Заградовское» сүт-тауар фермасының меңгерушісі Любовь Акст (суретте). - Орта есеппен бір сиырдан тәулігіне 18,6-19 литр сүт саудық. Бүгін біз тәулігіне 26 литр сауамыз. Сүтею кезінде 7200-7500 литр алынады. Симментал тұқымы таңдалды, өйткені олар біздің жағдайымызға, жақсы, голштиндерге қарағанда оңайырақ бейімделеді. Голштиндер өте нәзік, жиі ауырады, симменталдар төзімшік, аяқтары мықты. Егер ақауға шығарылса - олардан ет алуға болады, ал гольштиндерден ет аз алынады.
Бұқашықтар мұнда бір жасқа дейін семіреді, содан кейін етке тапсырылады. Бір жыл ішінде олар орташа есеппен 450 кг салмақ жинайды. Симментал бұқалары күніне бір килограмнан артық салмақ қоса алады. Биылғы жылы кейбір дарақтарда күнделікті салмақ қосу 2 кг, тіпті 3 кг болды. Бұл көрсеткіштерге ең жақсы ет тұқымдары қызығады.
- Менің ойымша, осындай белсенді салмақ жинаудың құпиясы - қоректендіру мен дұрыс күтімде, - деп түсіндірді Любовь Акст. - Біз жас жануарларды шөппен қоректендіреміз, жазда жасыл жем жақсы жүреді. Біз сиырлардың жемін бұқаларға бермейміз, олардың әрқайсысының өзіндік премикстері, қоспалары бар. Премикстерді «Биотэк» және «Мустанг»компанияларынан сатып аламыз. Кейде біз өз жемімізді «Мустангқа» тексеруге жібереміз, мысалы, күнжара. Талдаулар көрсеткендей, біздің жемде әдетте бәрі жеткілікті, кейде крахмал құрамы азаяды, ал қалғанында бәрі жақсы. Қоректің негізі – пішендемеге арналған астық қоспасы - бидай, арпа, сұлы, бұршақ және судан, сондай-ақ жүгері сүрлемі мен күнбағыс.
Осы көктемнің басында жауын-шашын аз болды және шаруашылықта жем дайындаумен қиындықтар туындауы мүмкін тәрізді көрінді. Бірақ маусым айының соңында және шілдеде жақсы жаңбыр жауып, дақылдар көтерілді, сондықтан қазір жем-шөппен қиындықтар күтілмейді.
«Заградовскийде» 13 мың га суарылмайтын егістік алқаптары бар, бұл жерлерде табиғи ылғал жеткілікті, шуаруашылық әлі де жем-шөптің жетіспеу проблемасына тап болған жоқ, егін әрқашан жақсы.
Тиісінше, жергілікті сүттің сапалық сипаттамалары өте жақсы, майдың орташа мөлшері 4,3-4,4%, ақуыз да жоғары.
Сауу залы израильдік Afimilk компаниясының «шырша» техникасымен жабдықталған, әрқайсысы 10 орыннан 2 қатар.
Сондай-ақ, ферма сол Afimilk компаниясының заманауи цифрлық бақылау жүйелерін қолданады.
- Саулық, ұрықтандыру және сүт өнімдері - бәрін жүйе басқарады, - деп түсіндірді Любовь Акст. - Мұнда бәрін білуге болады. Кестелерге сәйкес Сіз қанша сиырдың күйлеуде екенін, сиырды қашан ұрықтандыру керектігін, қанша сау сиыр бар екенін, қандай сүт өндірілгенін анықтай аласыз. Сіз кез келген сиырды, кеше қанша сүт бергенін, бүгін қанша сүт бергенін, ал егер ол сауылмаса, оның себебін қадағалай аласыз.
Табынға кәсіби және уақтылы медициналық бақылауды жүзеге асыру да маңызды. «Заградовское» ЖШС-да екі жақсы ветеринар жұмыс істейді, біреуі жас төлдерге, екіншісі - ересек сиырларға. Әзірге ешқандай проблемалар туындаған жоқ, бруцеллез, аусыл және басқа да қауіпті аурулардың өршуі шаруашылықты айналып өтті. Бұл тұрғыда «Заградовское» - гүлденген ферма.
- Біздің ауыл өте үлкен - 2100 тұрғын бар, - деп түсіндірді Любовь Акст. - Жұмысшылармен әзірге проблема жоқ. Бірақ мамандармен, басқа жерлерде сияқты тапшы, ветеринарлар да, жасанды ұрықтандыру технологы да қажет, өйткені қазір мен мұның бәрін өзім жасаймын. Болашақта зоотехник қажет, өйткені менің жазым зейнетке жақындады. Әзірге мамандар бар, бірақ жақын арада проблемалар туындауы мүмкін деген қорқыныш та бар. Бұл туралы шаруашылық директорымен сөйлестік, тілек білдірген оқушыларды жергілікті тұрғындардан оқытқымыз келеді. Біз оларға туған ауылына жұмыс істеуге қайта оралу шартымен оқуларын төлейтін боламыз.
Сондай-ақ шаруашылықта өз өнімдерін қайта өңдеуді жолға қойғысы келеді. Әзірге барлық сүтті Ақмола облысынан «Садовое» сүт зауыты алып жатыр. Күн сайын 7-7, 5 тонна сүт жөнелтіледі.
- Бізде тәулігіне 32-35 литр сүт беретін 52 рекордтық сиыр бар, - дейді Любовь Акст. - Тағы 120 бас тәулігіне 30 литрден артық береді. Бірақ 20 литр де бермейтін 40 бас бар. Әзірге бізде оларды ақауға шығару мүмкіндігі жоқ, бірақ біз есепке аламыз және мүмкіндік болған кезде оларды ауыстырамыз.
Малдың асыл тұқымдық құндылығын анықтау ісінде фермаға бағалау, сызықтық бағалау және барлық қажетті консультациялар жүргізе отырып, Ірі қара малдың сүт және аралас тұқымдарының республикалық палатасы да көмектеседі.
- Біз қазір мал басын көбейтуді жоспарламаймыз, өйткені бірден көп құрылыс қажет болады, біз үлгермейміз, - дейді Любовь Акст. – Бізде басқа жоспарлар бар – қайта өңдеуді жолға қою. Бізде бұған дейін сыр-май цехы болған, ондағы жабдық сақталған, уақыт өте келе оны қалпына келтіруді жоспарлап отырмыз, сондай-ақ бізде жақсы қасапхана бар, бұқтырылған ет, шұжық және жартылай фабрикаттар жасағымыз келеді. Айырмашылық бар, өгізді бір килограмм тірі салмаққа 1100 теңгеден тапсыру немесе өңдеуден кейін екі есе көп алу.
Айта кетейік, «Заградовский» ЖШС-да қазақтың ақбас тұқымы өсірілетін ет фермасы бар.
