Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Қазақстанда астық жоспарланған мөлшерден 0,5 млн тоннаға аз
Жарты жылға жуық уақыт бойы Халықаралық астық кеңесінің бидай өндірісінде Қазақстан астығы тұрақты болып келген еді, соған қарамастан, тамызда бұл орыннан жылжыды. Сарапшылар күтілген болжамды жарты миллион тоннаға, яғни 12,9-дан 12,4 миллионға дейін азайтты. Біздің астық өсірушілер бұл көрсеткіштің өткен маусымнан 1 миллион тоннаға артық екендігін біледі.
Жалпы алғанда астық үшін осындай жағымсыз болжам 0,5 млн тоннаға аз айтылуда, 18,2-ден 17,7 млн-ға дейін төмендеді.
Қазақстан 2020/21 жылы болжам бойынша 2,4 млн.тонна болады, өзінің ішкі тұтынуын қамтамасыз етіп отыр, бидай сатып алуды жоспарламайды. Бидай экспорты бойынша болжам 7,5-тен 6,8 миллион тоннаға дейін төмендеді, бұл өткен жылдың деңгейінде. Сарапшылар биыл астықтың барлық түрлерін экспорттау әлеуетін 9,6 млн. тоннаға бағалап отыр (өткен маусымда 9,5 болған).
Ресейлік астық нарығы Қазақстанға барынша әсер етеді, сондықтан көрші елдің жағдайына назар аударайық. Оның өнімділігі алдыңғы аймен салыстырғанда едәуір жақсарды: тамызда АШМ Ресей Федерациясына бидайды өндіруге шілдеде уәде етілген 80 миллион тоннаға 2 миллион тонна артық айтқан еді. Өткен айларда жаз құрғақ болады деген болжамға байланысты осылайша болжамдар сақтықпен айтылды. Шамасы, құрғақшылық қатты әсер етпеді.
Тақырыпты оқу: Жаппай астық оруға жаңбыр кедергі болуда
Тиісінше, экспорт бірден 1 миллионға өсті. Жаңа болжамға сәйкес, Ресей Федерациясы 2020/21-жылдары біздің елге шамамен 38 миллион тонна бидай жөнелте алады, яғни алдыңғы жылы сатылғаннан 5,5 миллион тоннаға артық.
Жалпы Ресейде 120,4 миллион тонна астық өндіріледі, бұл 72,8 миллион тоннаны шетелге жіберуге мүмкіндік береді.
Астық нарығындағы жалпы жағдай
Халықаралық астық кеңесінің тамыз айындағы шолуы 2020/21 жылы астықтың барлық түрлерін өндіру болжамын 2230,4 миллион тоннаға дейін арттырды. Өткен айда бұл көрсеткіштің бірден 13 миллион тоннаға, 2224,7 миллион тоннаға дейін төмендеуі байқалды. Осылайша, шілде айымен салыстырғанда өндіріс болжамы 6 миллион тоннаға жуықтады. Бұл көбінесе жүгеріден мол өнім алуды күтуге, сондай-ақ бидайдан, құмайдан және қара бидайдан жоғары өнімділікті қайта қарауға байланысты болды.
Тақырыпты оқу: Астық тұқымы бойынша Қазақстан 60% Ресейге тәуелді
2019/20 жылдары 2,181 миллион тонна астық өндірілді, яғни 2020/21 жылдағы өнім рекордтық көрсеткішке ие болады дегн болжам бар, бұл өткен жылғы көрсеткіштерден 50 миллион тоннаға артық.
2020/21-де астықты тұтыну болжамы шілде айымен салыстырғанда 4 миллион тоннаға өсті, бүгінде бұл көрсеткіш 2222 миллион тоннаны құрайды.
2020/21 жылы астық қоры 630 миллион тоннаға дейін өсуі мүмкін (негізінен бидай есебінен).
Сондай-ақ астық сатылымы көбейетін болады. Бір айда сауда-саттық болжамы 395 млн тоннаны құрайтын 5 млн тоннаға өсті, бұл өткен жылғы көрсеткіштің 1% құрайды.
Бидай
Шілде айында өндірістік көрсеткіштердің төмендеуіне байланысты 2020/21 жылдарға арналған бидайдың болжамы бірден 5 миллион тоннаға төмендеді. Тамыздағы шолуда бидай өндірісі 763,3 миллион тоннаға 1,3 миллион тонна қосылды. Бұл көрсеткіш 2019/20 жылға қарағанда 1 миллион тоннаға жоғары.
Тақырыпты оқу: Ақмола облысының аграршылары жоғар өнім жинауды жоспарлап отыр
Дәнді дақылдарды тұтыну жоғары деңгейде - 749 млн. тонна болады деп күтілуде. Болжам бір айда 1 миллион тоннаға төмендегенімен, ол 2019/20 жылғы көрсеткіштен 5 миллион тоннаға жоғары.
Өндіріс болжамының артуы сауданы жақсартты - 180-ден 181 миллион тоннаға дейін.
Бірақ қордағы болжам 293,6 миллион тоннаны құрап, 5,6 миллион тоннаға бірден өсті. 2019/20 жылдары бидай қоры бірден 14 миллион тоннаға өседі.
Соя-бұршақ дақылдары
Көктемгі айларында соя нарығы қиындау болған еді, ал жаздың аяғында баға тұрақтала бастады. Құрама Штаттардағы өнімділіктің жақсаруына қарй жалпы болжам едәуір жақсаруда.
Тақырыпты оқу: Қазақстанда 7 млн тоннадай астық тартылды
Сарапшылардың пікірінше, 2020/21 жылы соя өндірісі бойынша әлемде максималды көрсеткішке жітіп, 373 миллион тонна болды, бұл шілде айындағы жоспардан 8 миллион тоннаға артық. 2019/20 жылмен салыстырғанда жаңа маусымның нәтижесі бірден 44 миллион тоннаға көп болуы керек (немесе 10%).
Қазір Бразилия және басқа Оңтүстік Америка елдері бүкіл әлемге соя сатуда, ал Қытайдан сұраныс артып келеді. Бұл тұтынудың және 164 миллион тоннаға дейін әлемдік сауданың өсуін білдіреді. Бұл өткен болжамнан 3 миллион тоннаға жоғары және құнның әлемдік шыңы.
Астық қорларының болжамды көлемі 4 миллион тоннаға едәуір өсіп, 52 миллион тонна болды. Егер көктемгі болжамдармен салыстыратын болсақ, жаз айларындағы бұл көрсеткіш 14 миллион тоннаға өсті. Көктемде мамандар әлемдік қорлардың деңгейі орташадан төмен болады деп уәде берген болатын. Көрсеткіштерді қазірдің өзінде жақсы деп атауға болады.
Күріш
2020/21 жылы күріш өндірісі әлемдегі жетекші экспорттаушылардың өнімділігі өскендіктен, ең жоғары деңгейге көтеріледі деп жоспарланған болатын. Сарапшылардың пікірінше, 505 миллион тонна өндіріледі, бұл жылдық көрсеткіштен 2% -ға өседі.
Тақырыпты оқу: Қызылордалықтар су тапшылығынан күріш мөлшері азаяды деп қауіптенуде
Күріш болжамы өткен аймен салыстырғанда сәл төмендеді. Соған қарамастан, бұл көрсеткіш 2019/20 жылға қарағанда 8 миллион тоннаға жоғары.
2019-20 жылдары сауда-саттық 42 миллион тонна деңгейіндегі көпжылдық минимум деңгейінде болды. Бұған көбінесе өнімді, әсіресе, Тайланд экспорттаушыларының жөнелту қарқыны әсер етті. Бірақ 2020/21-де бұл көрсеткіш 44,5 миллион тоннаға дейін көтеріледі.
2020/21 жылы күріш қоры 181,4 млн тонна деңгейінде болады, бұл 2019/20-шы жылмен салыстырғанда 4 млн тоннаға артық. Тамыздағы болжамның шілдемен салыстырғанда сәл төмендеуі байқалады, бірақ жалпы алғанда бұл әлемдік рекорд. Күріштің ірі өндірушілері өнімнің үлкен қорын жинады.
Жүгері
Жүгері дақылы үшін 2019/20 жыл сәтті болмады, 2020/21 жылдары мол өнім алу күтілуде. Сарапшылардың айтуынша, егін 1166,5 миллион тоннаны құрайды. Бір айда бұл көрсеткіш 2 миллион тоннаға өсті. Көрсеткіш өткен жылғы мөлшерден артып, 46 миллион тоннаға сәйкес келуі керек.
Тақырыпты оқу: ШҚО-да жүгерінің жаңа сұрпынан жақсы мөлшер жиналды
АҚШ-тағы өнім қалпына келуде және жүгеріге деген әлемдік сұраныс қарқынды түрде артуда, сондықтан сауда болжамдары жақсы. 2020/21-де 177 миллион тонна сатылады деп күтілуде, бұл бір айда 1,5 миллион тоннаға өсті. Өткен жылмен салыстырғанда 6,2 миллион тоннаға артық сатылады.
Дақылдың өсуі байқалғанымен жүгері қоры алдыңғы жылдар деңгейіне жете алмауда. Олар шамамен 288 миллион тонна деп болжануда. Бұл көрсеткіш аз емес, бірақ екі жыл бұрын бұл дақылдың қоры 324 миллион тонна болған.
