Қазақстанда бидай бағасы қауіпті деңгейге дейін төмендеді

Фото көзі: ElDala.kz

Қазақстандық стандарттар бойынша 25 ц/га бидайдың рекордтық өнімділігі ғана отандық астықтың өзіндік құнын ресейлік астықпен теңестіреді. Алайда, елдегі фермерлердің көпшілігі 10-15 ц/га алады және Ресейден ауылшаруашылық өнімдерінің өсіп келе жатқан импортымен бәсекеге түсе алмайды. Бұл туралы "Найдоровское" ЖШС директоры Павел Лущак ескертті.

Шаруашылық Қарағанды облысында 20 мың гектар жерді өңдейді және сауатты агротехнологиялардың арқасында, тіпті қатты құрғақ жылдары да жоғары өнім алады. Мұнда негізінен жұмсақ және қатты бидайдың еуропалық сұрыптары себіледі. Жалпы, өткен маусымда "Таймас" жұмсақ жаздық бидайдың отандық сұрыпы үздік нәтиже көрсетті (Бараев атындағы АШҒӨО селекциясы), ол31 ц/га "септі", бұл шетелдік бәсекелестерден 10% жоғары.

Тақырып бойынша оқу: Қазақстандық "Таймас" өнімділігі бойынша импорттық бидай сұрыптарынан асып түсті

Алайда, мұндай көрсеткіштерге бүкіл өндіріс тізбегі туралы ойлайтын - өсімдіктерді дұрыс қоректендіретін және қорғайтын, сапалы тұқым сатып алатын, агротехникалық шараларды орындау мерзімдерін сақтайтын фермерлердің аз ғана бөлігі ие болады.

- Қазақстанда біреу дегендері ғана20 ц/га және одан жоғары өнім алады, - деп атап өтті Павел Лущак. - Фермерлердің негізгі бөлігі 10 ц/га-дан 15 ц/га-ға дейін өнім алады. Бұрын бұл жаман болған жоқ, бірақ ауылшаруашылық өнімдерінің бағасының қауіпті деңгейге дейін төмендеуінің қазіргі жағдайында емес. Қазір Ресейде арпа 36-40 мың теңге/тонна, 3-класс бидайы - 53-60 мың теңге/тонна. Бағаның өсуіне болжам жоқ.

Қазақстанда бидай бағасы әлі де жоғары, 90 мың теңге/тонна деңгейінде. Бірақ рубль бағамының төмендеуі, Ресейдегі астыққа экспорттық баждың азаюы, екі елдің теміржол тарифтерін біріздендіру жақын арада Орта Азия мен Қытайдағы сатып алушылардың арзан ресейлік ауылшаруашылық өнімдерін таңдауына әкеледі. Бұл қазақстандық астықтың бағасы ресейлік астықпен теңестіріліп, төмендеуіне әкеледі.

Сондықтан Қазақстан фермерлеріне бәсекеге қабілеттілікті сақтау үшін жоғары өнімділік қажет.

Өндірістің барлық қаражаты қымбаттаған жағдайда, биылғы маусымда Қазақстанда гектарға салынатын инвестиция 100 мың теңге және одан да көп болады. Тек шығындарды өтеу үшін фермерге 20 ц/га өнім алу керек. Ал ең төменгі рентабельділік үшін жоғарырақ нәтиже қажет.

Өкінішке орай, бүгінде аяққа тұра алмайтын аграрлық кәсіпорындардың банкроттығының өсуін болжауға болады. Мемлекеттің көмегіне сенудің қажеті жоқ.

- Ресейде мұндай жағдайларда мемлекет "араласады", - деп атап өтті Павел Лущак. - Егіннің бір бөлігін фермерлерден 14-18 мың рубльге сатып алып, оларды қолайлы бағамен өткізуді қамтамасыз етті. Әзірге біз жағдайды бақылап отырмыз, ал сатылатын кәсіпорындардың саны күн сайын артып келеді.

"Найдоровское" ЖШС директоры бұл мәселе жақын арада шешілмейді және Ресей мен Қазақстанда астықтың артық өндірілуі алдағы екі-үш жылда бағаға қысым жасайды деп болжайды. Фермерлерге өндіріс құралдарының — тыңайтқыштардың, агрохимияның, қосалқы бөлшектердің құнын параллель төмендету ғана көмектесе алады.

Сонымен қатар, Павел Лущак мамандардың жалақысын төмендетуді қолайсыз деп санайды, керісінше, бұл жағдайда өнімділікті арттыруға және өндіріс құнын төмендетуге көмектесетін сауатты агрономдарды шаруашылықтарға тартуға шақырады.

- Кімге-кімге, ал агрономға жалақыны көтеру керек, бұл мамандықты танымал еткен жөн, - деп атап өтті фермер. - Әйтпесе, сала мамандарсыз қалады, содан кейін ешқандай интервенциялар мен субсидиялар бізге көмектеспейді. Өз тәжірибемнен айта аламын, бір агроном 5 мың гектардан аспауы керек және бақылауы керек. Қазақстанның 25 млн гектар егістігін 5 мың гектарға бөліңіз - бұл 5 мың агроном. Ал қазір бізде бір агрономды пайдалана отырып, 10-20 мың га қолданып отырған фермалар бар. Ол сізге себуді де, химияны да бақыламайды.

"Найдоровское" ЖШС-де егіс науқаны қалай өткені туралы толығырақ АгроКеруен Егістік 2023 репортажынан оқыңыздар:

Фермер үшін шындық сәті. АгроКеруен Егістік 2023, 9-күн