Жаңа егіннен алынған ресейлік бидайдың 25 пайызы ғана 3-санатқа жетті

Қазақстанмен шекаралас Ресей өңірлері өткен жылғы көрсеткіштерден дәнді дақылдарды жинау қарқыны бойынша айтарлықтай артта қалып отыр. Ағымдағы маусымның кеш егістігі, сондай-ақ қазіргі кезде қалыптасқан қолайсыз жағдайлар – жаңбыр егіске шығуды қиындатады.

Мысалы, 26 тамызда Омбы облысында 107 мың га бастырылды, ал 2023 жылы осы уақытта 273 мың га жинау аяқталды. Қорған облысында 2023 жылғы 155 мың га қарсы 46 мың га бастырылды. Челябі облысында егін жинау 2023 жылғы 236 мың гектарға қарсы 12 мың гектарға ғана аяқталды. Тюмень облысында былтырғы 134 мың гектарға қарсы 31 мың гектар жерді бастыру мүмкін болды.

Новосибирск облысында (2023 жылы 98 мың гектарға қарсы 158 мың гектар) және Алтай өлкесінде (439 мың гектарға қарсы 628 мың гектар) егін жинау қарқыны былтырғыдан жоғары.

Өнімділікке келетін болсақ, ол былтырғы жылдан жоғары. Мысалы, Омбы облысында гектардан 16,1 ц (өткен маусымда гектардан 10,3 ц), Қорған облысында гектардан 38,6 ц (гектардан 15,6 ц қарсы), Алтай өлкесінде гектардан 21,3 ц (гектардан 15,8 ц қарсы) алынды.

Алайда, бұл тек тамыздағы жаңбырға дейін жиналған ерте дақылдардың көрсеткіштері. Егін жинау мерзімі неғұрлым ұзаққа созылса, егін көлемі үшін, әсіресе оның сапасы үшін қауіптер соғұрлым жоғары болады.

Сарапшылардың айтуынша, ылғалдылықтың жоғарылауына байланысты қазір егістіктерде арамшөптердің жаңа толқыны белсенді дамып келеді және масақтағы дәннің өнуі басталады. Сонымен қатар, фермерлер бөлек егін жинаудан қауіптенеді (бұл егін жинау қарқынын тездетеді), өйткені алдағы апталардағы ауа-райы болжамы мезгіл-мезгіл жауын-шашынның жалғасуын уәде етеді. Сондай-ақ, температура өте төмен болады. Мұндай жағдайлар астықтың орамдарда кебуіне жол бермейді, бұл егіннің қосымша жоғалуына әкелуі мүмкін.

Шығудың жолы дақылдарды десикациялау болуы мүмкін, бірақ бұл айтарлықтай шығындарға әкеледі және астық құнын арттырады. Сатып алу бағасы төмен болған кезде фермерлер өндіріс табыстылығын жоғалту қаупі бар.

Егер жаңа егіннің ресейлік бидайының сапасы туралы айтатын болсақ, онда 32 млн тонна зерттеу нәтижелері бойынша Астық сапасын бағалау орталығы алынған көлемнің 25%-ы 3-сыныпқа, 51%-ы 4-сыныпқа, 24%-ы 5-сыныпқа жатқызды. Ресейдің Қазақстанмен шекаралас өңірлерінің астық өңдеушілері ұн өндіру кезінде астыққа араластыру үшін ҚР-дан hi-pro бидайын әкелу мүмкіндігін қарастыруда.