Бидай бағасы Еуропа мен Қазақстандағы фермерлердің көңілін қалдырды

Фото көзі: ElDala.kz

Әлемде бидай бағасының қысымы жалғасуда. Дүйсенбіде еуропалық биржада желтоқсандағы фьючерстері тоннасына 217,5 еуроға сатылды. Дүйсенбіде АҚШ қор биржасында бидайдың желтоқсан фьючерстері бушель үшін 5,59 долларға (тоннасына 205 доллар) жабылды. Себептердің бірі - Аргентина мен Австралияда үлкен өнім. Еуропа нарығы Украинадан жеткізілімдердің, сондай-ақ ЕО-ның әлсіз экспортының қысымында.

Қазақстандағы жағдай

Егіннің жоғары көлеміне және экспортқа қатысты мәселелерге байланысты бағалар қысымға ұшыраған Қазақстандағы жағдай жақсы емес: астық трейдерлері теміржол инфрақұрылымының шектеулі мүмкіндіктеріне байланысты дәстүрлі күзгі тасымалдау қиындықтарына тап болды. KazGrain астық экспорттаушыларының Ұлттық қауымдастығының хабарлауынша, теміржол әкімшілігі көптеген бекеттерде (Достық пен Алтынкөл - Қытайға екі өткелді қоса алғанда) экспорттық тыйым салды. Сарыағаш бекеті арқылы Орта Азияға арна ғана ашық қалады, бірақ таңдаудың болмауы қазақстандық ауыл шаруашылығы өнімдерінің бағасының төмендеуіне алып келеді.

Қазақстандық фермерлер үшін қосымша қиындықтарды егіннің мол болуына байланысты элеваторлардың астықпен толтыруы себеп болып отыр. Сонымен қатар, көптеген фермерлер қолайлы жағдайды күте алмайды, өйткені олар ағымдағы міндеттемелерді өтеу керек және егіннің бір бөлігін ағымдағы бағамен сатуға мәжбүр.

ETS биржасында соңғы мәміле 18 қазанда өтті, онда 3 286 тонна 4 сыныпты бидай тоннасына 59,5 мың теңге бағамен сатылды (ҚҚС-пен, DAP Сарыағаш).

Әлемдегі жағдай

Сыртқы нарықтарға оралсақ: дүйсенбідегі бидай бағасы өткен аптадағы шығындардан қалпына келтіруге тырысты. Сонымен қатар, бағаның шамалы өсуі Атлант мұхитының екі жағындағы ауа-райының жақсаруымен шектелді. Бұл туралы неміс сарапшысы доктор Олаф Зинке agrarheute.com-де жазды.

Соңғы болжамдарға сәйкес, Батыс Еуропадағы жұмсақ бидай дақылдары жаңбырдан үзіліс пен жұмсақ температурадан пайда көруі мүмкін. Екінші жағынан, АҚШ-та жауын-шашынның оралуы күздік бидай дақылдарының өсуіне ықпал етті. АҚШ-тың күздік бидайы жексенбіде егістік алқаптардың 73%-ына егілді, бұл бір апта бұрынғы 64%-дан жоғары, бірақ бес жылдық орташа көрсеткіштен 76% артта қалды, деп АҚШ Ауыл шаруашылығы министрлігі хабарлады.

Алайда, биылғы жылы оңтүстік жарты шарда егін жинау келешегі бағаға жаңа қысым жасайды, өйткені Аргентина мен Австралияда егін жинау кезені жақындап келеді. Аргентинадан бидай экспорты 2024-25 маусымында шамамен 13,3 млн тоннаға жетуі мүмкін, бұл рекордтық екінші орын, деп Росарио астық биржасының жұма күнгі есебінде хабарланды. Биржаның мәліметінше, шамамен 19,5 млн тонна бидай жиналады деп күтілуде.

Өткен аптаның соңында бидай бағасы 4 аптадағы ең төменгі деңгейге дейін төмендеді. Бұл өткен айда қол жеткізілген еуропалық фьючерстер нарығындағы барлық өсуді нөлге айналдырды. Еуропалықтардың әлсіз экспорты ЕО бидай нарығындағы баға динамикасын анықтауды жалғастыруда.

Бидай бағасына қысым Украинадан жоғары импортқа да әсер етеді. Комиссияның мәліметінше, 20 қазанға дейін ЕО шамамен 2,7 млн тонна бидай импорттаған, бұл өткен жылдың көрсеткішімен салыстыруға келеді. Бұл көлемнен 2 млн тоннадан төмен немесе жалпы көлемнің 72% Украинадан келді. Сонымен қатар, АҚШ-та бидай, жүгері және майбұршақтың өте жоғары өнімділігі бағаны төмендетеді. Бұған Ресейден жоғары ағымдағы экспорты қосылады.

Екінші жағынан, Ресей келесі 2025 жылғы егіннің болжамын қазіргі 2024 жылғы егіннен төмен деңгейге дейін төмендетті. "СовЭкон" сарапшылары Ресейдегі бидай өнімін 2025 жылы 80,1 млн тоннаға болжайды. Бұл ағымдағы маусымның 81,5 млн тоннасынан 1,4 млн тоннаға төмен.