Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Фермерлерге экспорт шектеулерінен келген залал 1 трлн теңгеден асты - Ходжаназаров
24 мая 2023
Мәжіліс депутаттары ауыл шаруашылығы өнімдерін әкетуге шектеулер енгізу рәсімдерін қиындатуды ұсынады. Мәжілісмен Айдарбек Ходжаназаров бүгін премьер-министрдің атына берген өтінішінде мәлімдегендей, үш жыл ішінде енгізілген тыйым салулар мен квоталардан келтірілген залал 1 трлн теңгеден асты.
Депутат үш жыл ішінде елде ауыл шаруашылығы өнімдерін әкету кезінде сегіз тыйым, бес квота және екі экспорттық баж салығы шығарылғанын есептеді.
"Теріні, пиязды, картопты, бидайды экспорттауға тыйым салуды және күнбағыс тұқымын экспорттауға квота енгізуді атап өтуге болады. Бір мысал келтірейін: 2022 жылдың шілдесінде Өзбекстаннан келген кәсіпкер қазақстандық бидайды тоннасына 520 доллар бағасымен жеткізуге келісімшарт жасасқан. Сол жылдың тамыз айында бидай квотасы енгізіліп, 520 долларға сатып алуға келіскен кәсіпкер қыркүйек айында бұл бидайды 350 долларға сатып алды. Бауырлас елдің кәсіпкері біздің Үкіметке жалынды сәлем және ерекше алғыс айтады. Тек біздің кәсіпкерлер зардап шекті. Сонда біздің Үкімет кімнің мүдделерін қорғайды?"- деді Айдарбек Ходжаназаров.
Ол Үкімет шектеулерді енгізу арқылы екі мәселені шешуге тырысып жатқанын атап өтті: қайта өңдеу көлемін ұлғайту және азық-түлік себетінің қымбаттау қарқынын төмендету. Бірақ бизнеске зиян келтіруден басқа, бұл шектеулер ешқандай нәтиже бермейді.
"Экспортқа шектеулер күшіне енген соңғы үш жылда азық-түлік инфляциясының өсуі 50% - дан асты. Отандық өндірушілер келтірген 1 трлн шығынды азық-түлік бағасын көтеріп, қайтаруға тура келеді. Мысалы, күнбағыс тұқымын экспорттауға шектеулер қабылданған сәттен бастап майдың бағасы үш жыл ішінде литріне 400-ден 800 теңгеге дейін, яғни екі есеге өсті. Экспортқа тыйым салу, сайып келгенде, ішкі өндірістің дамуына кері әсерін тигізеді", - деп атап өтті депутат.
Ол сондай-ақ осы факторлардың әсерінен отандық өнім импорттық өнімдермен бәсекелестікке төтеп бере алмайтынын атап өтті. Нәтижесінде қазақстандық дүкендердің сөрелері Ресей мен Беларуссиядан сүт, жұмыртқа, тауық сияқты өнімдермен толтырылған.
Тақырып бойынша оқу: Неге жоңышқа - агробизнестің жаңа алтыны
Осыған байланысты депутаттар үкімет алдына сұрақ қойды: экспортқа тыйым салу мен шектеулерді жүргізуден қандай нәтиже алынды?
Сондай-ақ, Айдарбек Ходжаназаров жағдайға ықпал ету үшін ұсыныстар айтты. Біріншіден, депутаттар экспортқа шектеулер енгізу рәсімін күрделендіруді және реттеуді сұрайды.
Екіншіден, тыйым салулар мен шектеулер енгізу кезінде кәсіпкерлер үшін жоғалған пайда өтелсін не өнімді нарықтық бағамен сатып алу тетігі қарастырылсын.
Үшіншіден, депутаттар ведомствоаралық комиссияға салалық қауымдастықтар мен одақтардың өкілдерін енгізуді сұрайды.
