Алматы облысының диқандары өнімдерін малға беруге мәжбүр

Алматы облысының фермерлері егіндерін сата алмауда, сондықтан да олар өнімдерімен малдарды азықтандыруға мәжбүр екенін мәлімдеді. Бұл туралы Almaty.tv хабарлайды.

Соңғы бір айда тек Іле ауданы Жетіген ауылында көптеген тонна көкөністер мен сүт өнімдер бүлінуде. Атап айтқанда, Валентина Караблина мен оның күйеуі 2,5 гектар алқапқа қияр, картоп, қызанақ, қарбыз және жүгері өсірген болатын. Ерлі-зайыптылар қазірдің өзінде егін жинай бастады, олар аптасына екі реттен астық жинауда, шамамен 600-700 килограмм. Алайда, көкөністерді сататын қолайлы жер жоқ.

«Ортада жүретін делдалдар келіп, өз бағаларын ұсынуда. Олардың бағасы әр түрлі: біреулер 20 теңге, біреулер 50 теңгеден аламыз дейді, бірақ олардың өз шарттары бар, олар өнімді таңдап алғылары келеді, сөйтіп талаптарын қояды. Егер айтқанын істемесең, олар   алмауы да мүмкін. Біз оларға тәуелді болып отырмыз», - деді Валентина Караблина.

Фермерлердің айтуынша, бұған дейін олар демалыс күндері жәрмеңкелерге барып, қалаларда өнімдерін сата алатын. Бірақ карантиндік жағдайға тап болғаннан кейін олар шығынға ұшірап, осылай жұмыс істеуге мәжбүр.

«Қазірдің өзінде сақтайтын тоңазытқыш жоқ, тастай бастадық. Себебі сататын жер жоқ», - дейді шаруалар.

Тағы бір мысал Байсерке ауылының тұрғыны Надежда Никитина балаларымен бірге асыл тұқымды бұқаларды ұстап, сауын сиырларды өсіріп, сүт өнімдерін шығарумен айналысады. Өткен аптада фермерлер ірі қара малға бұзылып кетке 200 килограмм сүзбе беруге мәжбүр болған, өйткені олар мұндай көлемдегі өнімді сата алмауда. Ірі сүт зауыттары бұл өнімдерге тиын ұсынады, бұл ақшаға кәсіпкерлер малға  қысқа қажетті мөлшерде шөп жинай да алмайды.

«Мысалы, маған 5 мың түк сатып алу керек. Ал кем дегенде 25-30 тонна арпа қажет. Содан кейін ғана мен келесі жылға дейін малыммен бірге аман-есен жете аламын. Бірақ дәл қазір бізде мұндай мүмкіндік болмаса, мен жем сатып ала алмаймын. Сонымен, мен Алатау тұқымды ірі қара малды союға мәжбүр боламын. Мен өзім мал дәрігерімін, оны сақтап қалуға тырысып жүрмін», - деді Надежда Никитина.

Жергілікті және аудандық әкімдіктердің қызметкерлері мұндай жағдайда фермерлерге көмектесе алмайтындықтарын айтады. Қиын жағдайдан шығудың жалғыз жолы - ауыл базарларынан орын беру. Алайда, мұнда көп мөлшерде өнім сатылуы екіталай.

«Жетіген - Алматы тас жолында тағы бір сауда нүктесі болады, онда фермерлер өз өнімдерін сата алады. Сонымен қатар, бізде ауылда екі базар бар, олар күн сайын сауда жасай алады. Алайда ауылда сату оларға тиімді емес. Себебі мұнда барлығы дерлік түрлі дақылдарды өсірумен айналысады. Оның үстіне олардың өнімдерінің мөлшері өте үлкен. Дәл қазір фермерлерге осы көмектерді ғана ұсына аламыз», - деді Жетіген ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы Күлшара Делдебеков.

Құс өсірушілер де осындай жағдайда болып отыр. Олардың кейбірі журналистерге проблемаларын бейнероликтерге түсіріп жіберді. Алайда аудандық ауылшаруашылық бөлімінде оларға ешкім көмектесе алмауда, өнімдерін әлеуметтік желілер арқылы сатуға кеңес беруде.

Естеріңізге сала кетейік, биыл көктемде осындай жағдай Түркістан облысында орын алған болатын, онда фермерлер экспорттық шектеулерге байланысты ерте піскен қырыққабаттарын сата алмай, жерге көмген болатын.