Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Қазақстанда суару жүйелерін субсидиялау ұлғаяды
11 декабря 2023
Қазақстанда ауыл шаруашылығы өндірушілерін су үнемдеу технологияларын қолдануға ынталандыру үшін суару жүйелерін құруға және тамшылатып және жаңбырлатып суару жабдықтарын сатып алуға арналған шығыстарды субсидиялау үлесін 50%-дан 80%-ға дейін ұлғайту жоспарлануда. Бұл туралы Үкіметтің баспасөз қызметіне сілтеме жасай отырып, ElDala.kz хабарлайды.
Аталған шара 2026 жылға қарай оңтүстік өңірлерде су үнемдеу технологияларын қолдана отырып, суармалы жерлердің ауданын 42%-ға (613,6 мың га) дейін ұлғайтуға және 1,5 текше шақырымға дейін суды үнемдеуге мүмкіндік береді.
«Біз жыл сайын 150 мың га суармалы алқапқа су үнемдеу технологияларын енгізуге тиіспіз. Қазір енгізу жылына 40-50 мың гектарға жүзеге асырылуда. Бұл ретте судың ең көп тапшылығы байқалатын оңтүстік өңірлерде енгізу көлемі ең аз. Жыл соңына дейін су үнемдеу технологияларын қолдануды ынталандыру бойынша нақты тетіктерді әзірлеу қажет», - деді ҚР Премьер-министрі Әлихан Смайылов Қазақстанның Су кеңесінің отырысында.
Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов атап өткендей, Қазақстанда барлығы 102,3 текше шақырым су бар, оның 54%-ы республика аумағында қалыптасады, ал қалған 46%-ы іргелес елдерден келеді. Экономика салаларының жылдық тұтынуы шамамен 25 текше шақырым суды құрайды, оның 65%-ы ауыл шаруашылығына, 25%-ы өнеркәсіп мұқтажына жұмсалады.
Жалпы, түгендеу қорытындысы бойынша республикада 17 736 өзен және уақытша су ағындары, 4024 көл, 4540 жер асты су кен орны, 13 175 су шаруашылығы құрылыстары бар.
Су шаруашылығын дамытудың 2024-2030 жылдарға арналған Кешенді жоспарын іске асыру қолда бар су ресурстарын 3,7 текше километрге, ал суармалы жерлердің алаңдарын – 2,2 млн гектарға дейін ұлғайтуға, суармалы судың жыл сайынғы шығынын 3 текше километрге азайтуға және 55 мыңнан астам халқы бар 41 елді мекенді сумен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
2024-2026 жылдары 9 облыс аумағында көлемі 2,4 текше километр болатын 20 жаңа су қоймасының құрылысын бастау жоспарлануда. Бұл суармалы жерлердің ауданын 250 мың гектарға ұлғайтуға, саны 137 мың адам болатын 70 ауылдық елді мекен үшін су басу қаупін азайтуға және Қазақстанның көршілес елдерге сумен қамтамасыз етудегі тәуелділігін орта есеппен 25%-ға төмендетуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, көлемі 1,9 кубокилометр болатын 9 облыс аумағында жұмыс істеп тұрған 15 су қоймасын қайта жаңарту басталады. Бұл суармалы жерлердің сумен қамтамасыз етілуін 74 мың гектарға жақсартады, 70 мың адамы бар 64 елді мекен үшін су басу қаупін азайтады.
Сонымен қатар, ирригациялық жүйелерді ауқымды реконструкциялау, суару арналарын цифрландыру, Қ. Сәтбаев атындағы стратегиялық арнаны жаңғырту жүргізілетін болады және т. б.
Премьер-министр су тұтынуды айқындау бөлігінде ғарыштық мониторинг технологияларын дамытуды жалғастыру қажет екенін атап өтті.
Сонымен қатар, ол көптеген міндеттер шешілмей қалатынын атап өтті. Бұл Ұлттық гидрогеологиялық қызметті құру, «Қазсушар» РМК-ны реформалау, Каспий теңізінің мәселелері бойынша институт құру, сондай-ақ функцияларды беру мәселелеріне қатысты: суаруға арналған тарифтерді бекіту бойынша, жерді гидромелиорациялау және жер асты суларының мониторингі бойынша, жалпы су саласын цифрландыру бойынша. Осыған байланысты Үкімет басшысы аталған бағыттардағы жұмысты жеделдетуді тапсырды.
