ҚТЖ тарифтерді жаңадан көтеруді жоспарлап отыр
ҚТЖ ұлттық компаниясы 8 қаңтарда 2024-2025 жылдарға арналған жекелеген бағыттар бойынша магистральдық теміржол желісінің (МТЖ) реттеліп көрсетілетін қызметтерінің тарифтеріне ең жоғары индексті өзгертуге өтінім берді. Бұл жыл басынан бері компания магистральдық теміржол желісінің қызметтеріне тарифті 5%-ға көтергеніне қарамастан. Қосымша «ҚТЖ-Жүк тасымалы» ЖШС локомотивтік тартым қызметтеріне тарифті 35%-ға арттыруға өтінім жолдады. Бұл туралы «Атамекен» ҰКП хабарлады.
Кәсіпкерлер палатасы 2023 жылы жүктерді тасымалдауға арналған теміржол тарифтері үш рет: МТЖ қызметтеріне – 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап 5%–ға және 2023 жылғы 27 сәуірден бастап 28,4% - ға, локомотивтік тартым қызметтеріне - 2023 жылғы 6 қарашадан бастап 11,4%-ға өскенін атап өтті.
«Өткен жылдары ҚТЖ жинақтаған борыштарды жабу мақсатында экспорттық тасымалдарға арналған магистральдық теміржол желісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне (бекітілген тарифтерге коэффициенттерді арттыратын), сондай-ақ Қазақстан Республикасының бекеттерінде шекаралық өткелдер мен ҚР теңіз порттары арқылы өтетін «түсіруден, тиеуден» вагондардың бос жүруіне баға шектерінің өсуі мәлімделді – 2024 жылы 3,89 есе, 2025 жылы 4,42 есе», - деп хабарлады «Атамекен».
«Атамекен» ҰКП агроөнеркәсіптік кешен департаментінің директоры Еркен Наурзбеков өткен жылы ауыл шаруашылығы үшін өте қиын болғанын атап өтті. Ал ҚТЖ тарифтерінің көтерілуі жекелеген елдерге Қазақстан аумағы арқылы осындай өнімді транзиттеу үшін жеңілдікті тарифтерді ұсынумен қатар көрші елдердің нарықтарында қазақстандық өнімнің қымбаттауына алып келеді және оны одан да бәсекеге қабілетсіз етеді.
Майлы дақылдарды қайта өңдеушілер Ұлттық қауымдастығының президенті Ядыкар Ибрагимовтың айтуынша, экспортқа тарифтердің өсуі Қазақстанның бірқатар май зауыттарының банкроттыққа ұшырауына әкеп соғуы мүмкін.
«Қазақстанның ішкі нарығы шектеулі. Сондықтан біз өз өнімдерімізді экспорттық бағытта жөнелтеміз және Ресей Федерациясының жеткізушілерімен бәсекелесеміз. Бәсекеге қабілеттілік көрсеткіштерінің бірі тауарларды теміржол көлігімен тасымалдау құны болып табылады. Тиісінше, егер МТЖ қызметтеріне тарифтер бойынша баға шегінің ұлғаюына байланысты экспорттық бағытта жүктерді тасымалдау құны көтерілсе және негізсіз болса, біз жай ғана нарықтан шығамыз. Май зауыттары жұмысын тоқтатуға мәжбүр болады. Егер мұнай өнімдерінің ішкі нарығындағы төмен сұранысты ескеретін болсақ, онда қайта өңдеу кәсіпорындарының басым бөлігі банкротқа ұшырайды», - деді Ибрагимов.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстан 2023 жылы Қытайға астық жеткізудің рекордын орнатты
«Атамекен» сондай-ақ, 2023 жылғы желтоқсанда Ұлттық экономика министрлігі МТЖ реттелетін қызметтеріне баға шектерін қолдану мақсаттарының тізбесін кеңейткенін хабарлады: «қолданыстағы активтерді кеңейтуге, жаңғыртуға, реконструкциялауға, жаңартуға, тікелей пайдаланылатын жаңа активтерді құруға бағытталған іс-шараларды іске асыру үшін тартылған кредиттік ресурстар бойынша негізгі борышты қайтару үшін кірістер алу реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынудың технологиялық циклі, энергия үнемдеуді қамтамасыз ету және энергия тиімділігін арттыру және тариф құрамында ескерілмеген ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру».
Бекітілген тарифтік сметаға сәйкес, 2024 жылы барлық қатынастарда МТЖ реттелетін қызметтерінен ҚТЖ кірістері 505 млрд теңге сомасында көзделген. ҚТЖ баға шегін қолдану есебінен қосымша 396 млрд теңге алуға ниетті.