ҚТЖ астық экспортына қауіп төндіруде – депутат

ҚТЖ енгізген вагондарды жарақтандыруға қойылатын талаптар Қазақстаннан астық экспорты бойынша келісімшарттардың бұзылуына қауіп төндіреді. Атап айтқанда, қаңтар айында ҚТЖ теміржол вагондарындағы дөңгелектер жотасының қалыңдығына қатысты ең төменгі рұқсат етілген талаптарды 25 мм-ден 26 мм-ге дейін өзгертті. Астықты тасымалдау үшін вагондарды қайта жарақтандыру 72 млрд теңге көлемінде шығындарды талап етеді. Бұл туралы «Ақ жол» фракциясының Мәжіліс депутаты Ерлан Барлыбаев премьер-министр мен бас прокурорға жолдаған сауалында айтты.

Ерлан Барлыбаев «Ақ жолға» Қазақстанның Астық одағы, Қазақстандық вагондар тасымалдаушылары мен операторларының қауымдастығы және осы салалардың кәсіпорындары шұғыл көмек көрсету туралы өтінішпен жүгінгенін хабарлады. Олардың ақпараты бойынша, ҚТЖ нарық қатысушыларын хабардар етпей, салдарға талдау жүргізбей, жаңа талаптарды енгізді, бұл ретте оларды орындау үшін өтпелі кезеңді ұсынбады. Мұның бәрі заң талаптарын бұзу болып табылады. Сондай-ақ, бұл шешім халықаралық және ұлттық стандарттардың нормаларына қайшы келеді, оның ішінде Кеден одағының техникалық регламентінің талаптарына, ТМД нормативтік актілеріне, ЕО теміржол көлігін пайдалану нормативтеріне қайшы келеді.

Ерлан Барлыбаев атап өткендей, жаңа талаптар қазақстандық жүк жөнелтушілерді тең емес жағдайларға қояды, өйткені басқа елдердің операторлары 25 мм стандарттар бойынша жұмысын жалғастыруда.

«ҚТЖ шешімі нарыққа қатысушыларды қаржылық шығындарға әкеп соғады. Астық одағының есептеулері бойынша, қазақстандық вагондар паркінің 80%-ы – шамамен 10 мың вагонның доңғалақ жинақтарын ауыстыру 72 млрд теңге көлемінде шығынды қажет етеді», - деп атап өтті депутат.

«Осы талапты орындау астықты жөнелтуді тоқтатуға, келісімшарттардың орындалуын бұзуға және шетелдік серіктестердің қаржылық талаптарына әкеп соғады, бұл отандық бизнес пен экономикаға орасан зор зиян келтіреді», - деді Ерлан Барлыбаев.

Бұл ретте ол 2024 жылы Қазақстан 8,1 млн тонна астық экспорттағанын, бұл елді әлемдегі ең ірі экспорттаушылардың біріне айналдырғанын еске салды.

Осыған байланысты «Ақ жол» депутаттық фракциясы, біріншіден, ҚТЖ АҚ доңғалақ жұптары жотасының қалыңдығы туралы талаптарының заңдылығына құқықтық және техникалық баға беруді ұсынады. Екіншіден, ҚТЖ осы талапты қайта қарауды және жоюды міндеттеу. Үшіншіден, осы талаптарды енгізу қажет болған жағдайда нарық қатысушыларына өтпелі кезеңді ұсыну және жылжымалы құрамды қайта жабдықтау үшін қолайлы шарттарда 72 млрд теңге мөлшерінде қажетті қаржыландыруды алуға жәрдемдесу.