Қазақстан ЕАЭО елдерімен, Орталық Азиямен және Қытаймен КТО желісі арқылы сауда жасайды

Қазақстанда карантиндік шектеулер аяқталғаннан кейін, күз мезгілінде 600 тонна астық сақтайтын көтерме тарату орталықтарын (КТО) салуды бастау жоспарлануда. Бұл туралы бүгін үкіметтің отырысында Сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтанов мәлімдеді.

Бүгінгі кеңесте мәлім болғандай, Қазақстанда бірыңғай көтерме сату орталықтарының кешенінен тұратын ұлттық тарату желісі құрылады. Бұл жүйе біртұтас тетікті құрай отырып, республиканың сауда инфрақұрылымына «қосылады» деп болжанады.

«Бұл инфрақұрылым бізге өнімді жеткізуде тиімді көліктік-логистикалық каналдар құруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, ЕАЭО, Орталық Азия мен Қытайда экспорттық-импорттық операциялар жүзеге асыруға мүмкіндікбереді. Осындай жүйе нарықта сатуды  кеңейтеді. Көтерме сату орталықтарының желісі астық сатушылар арасындағы буынға айналады және өндірушілерді, сатушылар мен жеткізушілерді бір кластерге біріктіреді», — деді Сұлтанов.

КТО желісі республиканың барлық аймақтарындағы өнім өндірушіден дүкен сөресіне  дейін жеткізу тізбегін қамтиды. Мұндай жүйені құру үш кезең бойынша жүзеге асыру ұсынылады.

«Аталған жоба бойынша, бірінші кезекте Павлодар, Алматы және Түркістан облыстарында ауылшаруашылық тауарларын сақтауға арналған бес сататын орталық салу жоспарлануда. Оларда жалпы сыйымдылығы 600 мың тонна болатын етіп саламыз және  биылғы күзгі егіннен «мол пайда» алғымыз келеді. Бұл бюджет тетігін тиімді қолдануға көмектеседі», — деді спикер.

Келесі екі кезең МЖӘ тетігін қолдану арқылы жүзеге асырылады. Жобаның жалпы құны — 237,5 млрд теңге. 2022 жылға қарай жылына 4,8 млн. тонна өнімнің толық көлеміне жету жоспарлануда. Бұл қуаттардың жетіспеушілігін толығымен жабады және экспорттың одан әрі кеңеюіне жағдай жасайды.

Ауыл шаруашылығы министрлігінің мәліметінше, Қазақстанда көкөніс сақтау қоймаларының тапшылығы шамамен 70%, ал кейбір аймақтарда 90% құрайды. Бұл жағдай  өнімнің бұзылуына және оны сақтай алмауға әкеледі.

Бақыт Сұлтанов атап өткендей, көкөністер мен жемістердің бұзылуы шамамен 19%, ет және сүт өнімдері — 5%.

«Сауда инфрақұрылымына келетін болсақ, қазіргі уақытта елде 750 сауда нарығы жұмыс істейді, олардың көпшілігі (51%) тұрақты емес. Айта кету керек, нарықтардың ешқайсысы қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келмейді. Жүктерді тез салуға мүмкіндік беретін заманауи түсіру  құралдары (қазір «кросс-док» деп аталады) және температурасы өлшенетін қоймалардың болмауы бағаға тікелей әсер етеді. Сонымен бірге, өндірушілердің есептегіш құралдары дұрыс емес, сауда-саттық әділетсіз жасалып, түсетін пайдаға әсер етеді және бағаның негізсіз өсуіне алып келеді», — деп атап өтті министр.