Қазақстанның сауда желілері төмен сұрыпты өнімдер нарығын қалыптастыруда

Қазақстандық азық-түлік өнімдерін өндірушілер елдің сауда желілеріне кіру қиын екенін, кейбір өнімдер сөрелерде мүлдем жоқ екенін мәлімдейді. Осыған байланысты олар отандық өндірушінің мүдделеріне басымдық бере отырып, тамақ саласын тиімді мемлекеттік реттеу қажеттігі туралы айтады. Бұл туралы "Атамекен" Ұлттық кәсіпкерлер палатасында азық-түлік өндірушілердің қатысуымен өткен дөңгелек үстелде хабарлады.

Өндірушілер атап өткендей, бөлшек сауда желілері үшін жеткізушілерді таңдаудағы басты өлшемшарт тауардың сапасы емес, сатып алу бағасының төмендігі.

"Мұндай қондырғы желілердің елімізде төмен сұрыпты өнім нарығын өздері қалыптастыруына ықпал етеді және барлық қатысушылар осы талаптарға бейімделуге мәжбүр. Желілер көбінесе сервис деңгейінде, ассортименттің алуан түрлілігінде емес, өндіруші өнімді неғұрлым төмен бағамен сатуға беруі үшін бәсекелеседі", - деп атап өтті "Атамекенде".

Нәтижесінде қазақстандық сапалы өнімдер дүкен сөрелеріне мүлдем түспеуі мүмкін, ал супермаркеттерде импорттық өнімдердің кең ассортименті ұсынылған.

"Біз мемлекетке отандық өндірушіні қолдағаны үшін ризамыз, өндірісті жеңілдікпен қаржыландыру және басқа да артықшылықтар бар. Бірақ өнімді шығару жеткіліксіз, оны сату керек. Мұнда бәрі оңай емес. Біздің өндірушілер өнімнің негізгі көлемін ірі сауда желілері арқылы сатады, олардың нарықтық экономиканың 30 жылында қалыптасқан өз заңдары мен ережелері бар. Бұл жағдайда жергілікті өндірушілердің өмір сүруі қиын. Дегенмен, дамыған елдерде өз өндірушілеріне ең қолайлы режимді ұсыну тәжірибесі бар: сөрелерде басым орындарды міндетті түрде ұсыну, есептеу үшін қосымша орындар беру, сатылған тауарлар үшін тез ақы төлеу, отандық тауарларды жылжыту. Бізге де осындай тәжірибені енгізу қажет", - деп атап өтті ҚР Сүт одағының директоры Владимир Кожевников.

Тақырып бойынша оқу: Бағаны реттеу фермерлерді тізе бүктірмек

Өз кезегінде Қазақстанның ет өңдеу кәсіпорындары қауымдастығы атқарушы директорының орынбасары Юлия Нам ҚР-да импорттық өнімдердің ағыны байқалып отырған кезде, қазақстандық өндірушілер өңірлерде сауда желілерімен жұмыс істеу кезінде бірдей проблемаларға тап болатынын айтты.

"Үлкен ретро-бонустар, төлемдерді ұзақ мерзімге кейінге қалдыру өнімнің өзіндік құнына айтарлықтай әсер етеді, бұл өндірушілердің айналым қаражатын тоқтатуға әкеледі, нәтижесінде отандық өндірушінің дамуына теріс әсер етеді. "Сауда қызметін реттеу туралы" заң азық-түлік тауарларын жеткізушілерден 5%-дан астам сыйақы алуға тыйым салуды көздейді, алайда, іс жүзінде, өкінішке орай, бұл заң жұмыс істемейді", - деді ол.

Өндірушілер атап көрсетеді: сауда желілері арасында тиімді мемлекеттік реттеудің және бәсекелестіктің болмауы балама қалдырмайды: оларға не супермаркеттердің шарттарын қабылдау не болмаса нарықты жоғалту қалады. Бұл ретте, өнімді төмен бағамен бере отырып, қазақстандық өндірушілер жаңа жабдықтарды жаңғыртуға және сатып алуға, жаңа өнімдер өндірісін игеруге жұмсай алатын пайданы толық ала алмайды.

Тақырып бойынша оқу: Неге ЖҚШ Қазақстанды сүтпен қамтамасыз ете алмайды

Өндірушілердің ұстанымын "Атамекен" ҰКП қолдайды.

"Бүгінде азық-түлік импорты дағдарыстық деңгейге жетті, 2021 жылдың қорытындысы бойынша ол шамамен $4,9 млрд құрады. Біз азық-түлік нарығын басқа елдерге береміз. Соңғы айлардағы оқиғалар біздің қандай осал екенімізді көрсетті, кез келген импорт валюта бағамына байланысты. Өз, отандық дүниені қолдайтын және дамытатын уақыт келді. Қазақстандық өнімді сатып ала отырып, біз өз мемлекетіміздің азаматтары ретінде өз өндірісіміздің дамуына үлес қосамыз. Тауарды таңдау кезінде оны өзіміздің, отандық тауарымыздың пайдасына жасау керек", - деді "Атамекен" ҰКП Агроөнеркәсіптік кешен және тамақ өнеркәсібі департаментінің директоры Ербол Есенеев.

Ұлттық кәсіпкерлер палатасы өз тарапынан қазақстандық тұтынушыларды отандық азық-түлік өнімдерін сатып алудың артықшылықтары мен пайдасы туралы ақпараттандыру міндетіне қосылуға дайын.

Дөңгелек үстел қорытындысы бойынша мемлекеттік органдарды ел нарығындағы отандық өнімдердің үлесін арттыруға көбірек көңіл бөлуге, тең бәсекелестік үшін жағдай жасауға, саудада жергілікті өнімдерді сату мәселелерін реттеуге, сондай-ақ тұтынушылық патриотизмді дамытуға шақыратын қарар қабылданды.

Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.