Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Күрішбаев АӨК-ге экспортты шектеуге балама ұсынды
19 мая 2022
Қазақстанда ауыл шаруашылығы өнімдерін форвардтық сатып алудың тұрақты жүйесін құру және субсидиялау қағидаларында тіркелген бағалар бойынша ішкі нарыққа кепілдендірілген жеткізілімдерді жазу қажет. Бұл ретте экспорттық шектеулерден бас тартқан жөн, өйткені олар агробизнестің тұрақтылығына теріс әсер етеді. Сенат депутаты Ақылбек Күрішбаев бүгін ҚР премьер-министрінің атына сауал жолдап, осындай пікір білдірді.
Сенатор атап өткендей, аграрлық держава бола отырып және ауыл шаруашылығы өнімдерін әлемдік экспорттаушылардың ондығына кіре отырып, Қазақстан бүгінде азық-түлік инфляциясы деңгейі бойынша көптеген елдерден алда келеді. Мемлекеттік органдар алдын алу сипатындағы тиісті шараларды қабылдамай, өрт сөндіру әдісімен жұмыс істейді.
"Ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттауға тыйым салу, экспорттық квоталарды енгізу фермерлердің банкроттығына және агроөнеркәсіптік кешеннің дамуына тежеуге келтіруі мүмкін. Ең сорақысы, бізде елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерінде жүйелілік жоқ. Заңнамалық деңгейде "азық-түлік қауіпсіздігі " ұғымын дәл анықтау қажет", - деді сенатор.
Тақырып бойынша оқу: Күрішбаев Ауыл шаруашылығы министрлігін өрт сөндіру командасымен салыстырды
Ол қағаз жүзінде Қазақстанда олардың көптеген өнім түрлері бойынша өндіріс көлемі ішкі нарықтың қажеттілігінен асып түсетінін атап өтті. Бірақ іс жүзінде ел көптеген азық-түлік түрлері бойынша импортқа тәуелді болып қала береді. Сондықтан халықты азық-түлік тауарларының негізгі түрлерімен қамтамасыз ету деңгейін болжаудың неғұрлым жетілдірілген әдістерін әзірлеу қажет.
"Бізде азық-түлік қауіпсіздігі доктринасы қабылданып, оның нақты көрсеткіштері, бағалау өлшемшарттары мен қамтамасыз ету тетіктері айқындалуы тиіс. Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қалай басқаруға болады, егер оны бақылаудың толыққанды әдісі болмаса?"- деп атап өтті Ақылбек Күрішбаев.
Ол бұл мәселелер ұзақ мерзімді экономикалық байланыстарды қалыптастыра отырып, форвардтық және фьючерстік келісімшарттарды дамыту жолымен шешілетін дамыған елдердің тәжірибесін назарға алуды ұсынды. Бұл азық-түлік тауарларын ішкі нарыққа белгіленген бағалар бойынша тұрақты жеткізу көлемін сақтауға мүмкіндік береді.
"Ашығын айту керек: қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері субсидия ала отырып, ішкі азық-түлік нарығының жай-күйіне, азық-түлік тауарлары бағасының өсуіне ешқандай жауапкершілік көтермейді. Атап айтқанда, көптеген бағыттар бойынша субсидиялау жүйесі бюджет қаражатын қарапайым бөлу рәсіміне айналды. Ауылшаруашылық тауар өндірушілері тұрақты бағамен өсірілген өнімді сатудың тұрақты нарықтары жоқ бола тұра, нарықтық жағдайда жұмыс істейді. Осы себепті, біздің фермерлерде жоғары бағаны күту және кездейсоқ сатып алушыларды табу психологиясы басым. Әрине, мұндай жағдайда азық-түлік тауарлары бағасының тұрақтылығы туралы айтудың қажеті жоқ", - деді депутат өз сауалында.
Осыған байланысты ол жетекші аграрлық елдердің үлгісі бойынша экономикалық жағдай жасай отырып, азық-түлік кластерлерін дамытуды ұсынды. Бұл үшін АӨК-ні субсидиялау тетігін өзгерту, форвардтық, фьючерстік келісімшарттарды дамыту, тамақ өнімдерін өндіру, қайта өңдеу және өткізу процестерін бірыңғай жүйеге байланыстыру талап етіледі.
Тақырып бойынша оқу: Экономика министрлігі фермерлерді ҚҚС бойынша жеңілдіктерден айырды
"Субсидияларды алудың міндетті шарты ретінде форвардтық келісімшарттар бойынша өсірілген өнімді ішкі азық-түлік нарығына жеткізуді белгіленген бағаларға сәйкес енгізу қажет. Бұл ретте тауар өндірушілердің айналым қаражатын форвардтық келісімшарттарға аванс беру, сондай-ақ несие беру есебінен толықтыру мәселелері шешілуде. Мұндай жағдай экспорттық шектеулерді енгізуден бас тартуға және сол арқылы экспортқа бағдарланған отандық агробизнестің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Аталған жүйелі өзгерістерді іске асыру үшін қолданыстағы заңнамаға тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет", - деп түйіндеді Ақылбек Күрішбаев.
