Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
ВАК күнбағыс тұқымына экспорттық баж салығын сақтап қалды
22 сентября 2023
Сыртқы сауда саясаты мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия күнбағыс тұқымын әкетуге арналған қолданыстағы бажды тоннасына 20%, бірақ 100 евродан кем емес мөлшерде сақтау туралы шешім қабылдады. Бұл туралы Қазақстан үкіметінің баспасөз қызметі хабарлады.
Биылғы жылы қолайсыз ауа-райына байланысты егіннің аздығына байланысты фермерлердің қиын қаржылық жағдайын ескере отырып, бірнеше рет қолдау шараларының бірі ретінде тұқым шығару бажын алып тастау ұсынылды. Енгізілген шектеулер Қазақстан ішінде сатып алу бағасын төмендетті, нәтижесінде ең тиімді дақылдардың бірі өндірісте тиімсіз болып отыр.
ВАК нарық қатысушыларына баға бойынша ымыралы шешімін табуды ұсынды.
"Майлы дақылдарды қайта өңдеушілердің ұлттық қауымдастығы күнбағыс тұқымын өндірушілермен сатып алу бағасымен келісімге келуді ұсынды, бұл туралы Қауымдастық жақын арада көпшілікке жариялауға уәде берді", - деп хабарлады баспасөз қызметі.
Осы шешімді қабылдай отырып, ВАК күнбағыс тұқымын өсіру АӨК секторындағы ең тиімді бизнес түрлерінің бірі болып табылатыны туралы Ұлттық статистика бюросының деректеріне сүйенді. Бұл майлы дақылдың кірістілігінің жалпы көрсеткіші ел бойынша 96,4% құрайды.
Елімізде күнбағыс тұқымын өңдеуге 50-ден астам кәсіпорын жұмылдырылған, шикізат бойынша өңдеудің жылдық жалпы қуаты 3,2 млн тоннаны құрайды. 2022 жылы күнбағыс өңдеу бойынша жұмыс істеп тұрған қуаттардың жүктемесі (2,8 млн тонна) 34% құрады. 2022 жылы күнбағыс тұқымдарының жалпы жиналуы 1,3 млн тоннаны құрады, яғни бүгінгі күні ішкі нарықта майлы тұқымдарды толық өңдеудің барлық алғышарттары бар.
Күнбағыстың егістік алқабы 2021 жылы 960,4 мың гектардан 2022 жылы 1 млн гектарға (14%) және 2023 жылы 1,2 млн гектарға (6%) дейін өсті. Орташа өсім жыл сайын 10% құрайды.
Үкіметтің мәліметінше, 2022 жылы Қазақстан 346,8 мың тонна күнбағыс тұқымын экспорттаған, бұл 2021 жылдың сәйкес кезеңінің деңгейінен 2,3 есе көп (145,9 мың тонна). Бұл ретте 2022-2023 жылдардағы маркетингтік кезеңде (қазаннан тамызға дейін) күнбағыс тұқымдарының экспорты экспорттың орташа жылдық көрсеткішінен асып түседі. Ел бюджетіне күнбағыс тұқымын экспорттау үшін төленген баж көлемі 4,2 млрд теңгені құрады.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанды фермерлердің жаппай банкроттығы күтуде
Өсімдік майы өндірісі де өсуде: бір маусымда (2022 жылдың қыркүйегінен 2023 жылдың тамызына дейін) тазартылмаған май өндірісі 417 мың тоннадан асты, бұл 2021-2022 (279 мың тонна) маусымынан 50% - ға артық. Тазартылған май өндірісі осы уақыт ішінде 4,1%-ға, 145,3 мың тоннаға дейін өсті. Бөтелкедегі күнбағыс майының импорты қысқарды: 2022 жылғы қыркүйектен 2023 жылғы шілдеге дейін импорт 35,2 мың тоннаны құрады, 15% - ға төмендеді.
2022 жылы 319,7 млн сомасына 229,4 мың тонна күнбағыс майы экспортталды, бұл 2021 жылғы деңгейден 3 есе дерлік жоғары (9 98,8 млн сомасына 84,9 мың тонна).
"Шикізат экспортын шектеу және қайта өңдеу көлемін ұлғайту - көрші елдер экономикасының әлемдік үрдісі. Іс жүзінде өз шикізаты жоқ Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан сияқты мемлекеттер шикізатты жеткізу үшін жеңілдікті жағдайлар жасап, қайта өңдеу қуаттарын салуда. Қырғызстанда тек өсімдік майын өндіру үшін күнбағыс тұқымын әкелуге ҚҚС нөлдік мөлшерлемесі белгіленді. Өзбекстанда күнбағыс пен күнбағыс майын әкелуге нөлдік баж салығы қолданылады. Нәтижесінде, Өзбекстан импортының құрылымында күнбағыс тұқымын Қазақстаннан әкелу жыл сайын бірінші орынды алады. Сонымен бірге, өз шикізатын өндіретін елдер, мысалы, Ресей Федерациясы, Беларусь, экспорттық баждарды ұзартуда және экспорттық лицензиялауды енгізуде", - деп мәлімдеді Үкіметте.
