Ресей Қазақстаннан таңбаланбаған сүт өнімдерін әкелуге тыйым салады

Ағымдағы жылы Ресей ЕАЭО елдері үшін сүт өнімдерінің импортына цифрлық таңба салудың жаңа ережелерін енгізуде. Белгісі жоқ ірімшіктер мен балмұздақтарды Ресей Федерациясына тек 1 маусымға дейін экспорттауға болады. Сақталу мерзімі 40 күннен асатын таңбаланбаған сүт өнімдерін әкелуге 1 қыркүйекке дейін, ал жарамдылық мерзімі 40 күннен аз болса - 2021 жылдың 1 желтоқсанына дейін рұқсат етіледі. Бұл туралы Қазақстандық цифрлық экономиканы дамыту орталығының баспасөз қызметі хабарлады.

Аталған мерзімдер аяқталғаннан кейін Ресей Федерациясына өндірушіден соңғы сатып алушыға дейінгі жолды анықтауға мүмкіндік беретін санды жүйеде тіркелмеген импорттық сүт өнімдері контрафакті тауар болып табылады.

Орталықтың мәліметінше, 2020 жылы қазақстандық компаниялар 939 мың тонна сүт өнімін өндірді. Оның 60 мың тоннасы экспортқа шығарылды. Өткен жылы Қазақстандағы сүт өнімдері экспортының 77% Ресей Федерациясының үлесіне тиді.

Қазақстан Республикасы сүт өнімдерін импорттауда міндетті цифрлық таңбалауды енгізуді 2022 жылға жоспарлап отыр.

«Тауарларды санды жүйеде таңбалау өнімнің қадағалануын және сапасыз өніммен күрестің негізгі құралы болып табылады. Біріншіден, Data Matrix коды жарамдылық мерзімі өткен тауарлардың, дүкендердің және дистрибьюторлардың қолма-қол ақшаны жоюға тыйым салады, сонымен қатар цифрлық кодтағы жарамдылық мерзімі туралы ақпаратты өзгерте алмайды. Екіншіден, Naqty Onim мобильді қосымшасын пайдаланып таңбаланған өнімді сатып алушы өндірушіге және мемлекеттік органдарға заңбұзушылықтар туралы белгі бере алады. Үшіншіден, криптографиялық қорғаныс және цифрлық кодты қолдан жасау мүмкін еместігінен өнімді қолдан жасау мүмкін болмайды», - деп түсіндірді Цифрлық экономиканы дамыту орталығының бас директоры Бикеш Құрманғалиева.

Тақырыпқа байланысты оқу: Өнімдерді таңбалау Ресейлік өндірушілерге бәсекеге қабілетті етеді

Сарапшылардың пікірінше, нарықтағы сүт өнімдерінің көлеңкелі нарықтағы айналымы 13% құрайды.

Цифрлық таңбалау процесі өткен жылы Қазақстанда сынақтан өтті. Пилоттық жобаға 7 қазақстандық өндіруші қатысты. 2020 жылы сүт нарығының көлемі физикалық тұрғыдан алғанда 1 млн тоннадан асты. Сонымен бірге, Қазақстанға шамамен 183 мың тонна импортталды. Негізгі импорттаушы елдер - Ресей, Беларуссия және Қырғызстан.

Еске сала кетейік, өткен жылы қазақстандық өндірушілер Ресейдің бастамасымен сүт өнімдеріне таңбалаудың кеңінен енгізілуіне қарсы болған. Оның себебі таңбалауға арналған жабдықты сатып алуға да, сандық кодтарды алуға да үлкен қаражат кетіп шығын болады. Нарық сарапшыларының алдын-ала есептеулері бойынша кодтарды сатып алуға жыл сайын 3,3 млрд теңге қаражат қажет болады.

Аталған мәселеге қатысты пікірталастардан кейін тек ЕАЭО елдеріне экспортталатын өнімдерді ғана таңбалау ұсынылды.