Павлодарлық фермерлерден жапсырмалардың жоғалуына байланысты ірі қара малға берілген субсидияны қайтаруды талап етуде

Павлодар облысында мемлекеттік органдар сот арқылы ветеринарлық қызметтің талабы бойынша малды союға мәжбүр болған жағдайларда немесе салынған таңбалары ауыстыған кезде фермерлерден асыл тұқымды малға бөлінген субсидияны қайтаруды талап етеді. «Атемекен» ұлттық палатасы осындай талаптарды талдап, нәтижелерін Жоғарғы Сотқа жіберуге ниетті, деп хабарлады Палата.

Бұрын субсидияларды қайтаруға қатысты сот ісі мәселесі кәсіпкерлердің құқығын қорғау кеңесінде қаралған. Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және әкімшілік кедергілерді азайту бөлімінің бастығы Сейфолла Касымкановтың айтуынша, 2020 жылы Павлодар облысының экономикалық соты ауыл шаруашылық бөлімінен фермерлерден бюджет қаражатын өндіріп алу туралы 43 талап түскен. Талаптардың себептері негізінен субсидияланған сүтті малдың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қойылатын талаптардың орындалмайтынды  көрсетілген. Талдау көрсеткендей, мұндай жағдайларда соттар әртүрлі шешім қабылдайды.

Мысалы, экономикалық сот «Родник» шаруа қожалығына қатысты азаматтық істі қарап, ауыл шаруашылық бөлімінің талаптарын қанағаттандырудан бас тартты.

«Сот ісін жүргізу барысында 54 бас ірі қара малды емдеу және қан алу кезінде таңбаларының жоғалуына байланысты жаңадан «жеке пайдалану үшін сою», «сату» деген жазумен, ескі нөмірлермен жапсырмалар берілгені анықталды. Бұл мәліметтер базасында «нөмірді ауыстыру» мәртебесі тек ағымдағы жылы енгізілген болатын. «Родник» шаруа қожалығынан осы малдарды сою немесе сату туралы, немесе оларды 2017-2018 жылдарға есептен шығару туралы өтініш түскен жоқ. Сонымен қатар, Успен ауданының кәсіпкерлік, ауыл шаруашылығы және ветеринария бөлімінің, Ветеринарлық станцияның, Успен ауылдық округі әкімі аппаратының және «Родник» шаруа қожалығының басшылары 2020 жылдың наурызында ірі қара мал санының артуына алып келгендігін, бұл субсидияланған аналық малдың сақталуын көрсетеді», - деді Сейфолла Касымканов.

Осыған байланысты сот УАШ талаптарын қанағаттандырусыз қалдырды. Сонымен бірге, «Жаңа-Бет» шаруа қожалығына қатысты іс те осыған ұқсас болып, шешім мал өсірушінің пайдасына шешілмеді.

Тақырып бойынша оқу: Қытайға мал экспорттау ет бағасын қымбаттатады

Атамекенде «Жаңа-Бет» ФШ ветеринарлық станцияға ірі қара малды сою туралы өтініштермен жүгінбегені, бірақ сонымен бірге, ферма, алдыңғы жағдайдағыдай, ветеринариялық шаралар жүргізу кезінде де жапсырмаларын жоғалтқаны атап өтілді.

«Жаңа-Бет» шаруа қожалығы 2017 жылдың 28 желтоқсанында бір күнде 161 бас малды соя алмайды деген дәлелді сот қабылдамады. Мал сату фактісі де құжатқа тірелмеді. Сонымен бірге, Ақтоғай ауданының ветеринариялық станциясының өкілі «Жаңа-Бет» шаруа қожалығы асыл тұқымды малдың есебінен шығару үшін көрсетілген күні өтініш бермегені туралы ақпаратты растады.

 «Осы азаматтық істердің мән-жайларының ұқсастығына қарамастан, сот екі түрлі шешім қабылдады: «Родник» шаруа қожалығының пайдасына шешілді ал «Жаңа бет» шаруа қожалығына қатысты істе қарама қарсы шешім шығарылды», - деді Сейфолла Касымканов.

Сондай-ақ, ол субсидияланған малды ауруына байланысты мәжбүрлі түрде сою жағдайлары бойынша талаптарды қараудың әртүрлі тәсілдері туралы айтты. Атап айтқанда, «Сергей» шаруа қожалығы судьяларды ветеринария заңнамасында талап етілгендей малды союға жіберу керек деп сендіре алды. Бірақ «Рахат» шаруа қожалығы осындай жағдайда алынған субсидияларды малды сақтау бойынша міндеттемелерін орындамағаны үшін деп толық көлемде қаражатты қайтару туралы сот шешім шығарды.

Тақырып бойынша оқу: Ауыл шаруашылық басқармасы малды әдейі сойғаны үшін фермерден 18 млн теңге талап еткен

Облыстық кәсіпкерлер кеңесінің төрағасы Қобланбек Қожин «Айша» шаруа қожалығы да тап болған осындай жағдай туралы айтты.

«Мемлекеттік органдардың бұл мәселелерге деген көзқарасы түсініксіз. «Айша» шаруа қожалығынан да субсидия қайтарылып алынды. Олар 10 ай бойы малды ұстайды. Осы уақыт аралығында аналық мал төлдейді. Содан кейін ШҚ ветеринарлардан қан алу кезінде бруцеллез анықталды деген рецепт алады. Әрине, заңға бағынатын фермер ауру малды сояды. Алайда, біраз уақыттан кейін ауыл шаруашылығы басқармасы субсидияларды қайтаруды талап етеді», - деді Қобланбек Қожин.

«Айша» шаруа қожалығының өкілі Виталий Тунгусовтың айтуынша, мемлекеттік мекеме олар арқылы заңсыз баюды көздеп отыр. Шаруа қожалығы субсидия алғаннан кейін асыл тұқымды мал басын 12 ай бойы ұстауға міндеттенді. Бірақ мерзім аяқталуға 1,5 ай қалғанда фермаға мал дәрігерлері сою керек деген талап қойған.

«Егер бұлар мал дәрігердің айтқанын орындамаса, онда фермаға айыппұл салынар еді. Мұндай жағдайда не істеу керек? Ірі қара малдың бруцеллезге шалдыққаны да шаруаның кінәсі емес. Ол далада жұғуы мүмкін. Бізге бөлінген шабындықтар мен жайылымдар үшін біз жауап бере алмаймыз. Талдау көрсеткендей, қажетті 12 айға дейін 15 күннен 1,5 ай ғана жетпей қалған. Сонымен қатар, бұл аналық төлдейді. Осындай шешімдермен мемлекеттік органдар фермерлердің ісіне балта шабуда. Болашақта мал шаруашылығын дамытумен айналысуға деген ықылас жоғалады, өйткені осындай жағдайлардың  қайталанбайтынына кім кепілдік береді. Тағы да фермер кінәлі болады», - деп атап өтті В.Тунгусов.

Атамекендегі Кеңестің қорытындысы бойынша барлық мән-жайды зерделегеннен кейін материалдар мен фактілер бойынша өтініштерді жинап, «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасының орталық кеңсесіне жіберіледі, одан әрі хаттама Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотына жолданады, жол картасы аясында сот шешімдері қайта қаралатын болады деп хабарланды.