Ауыл шаруашылығы министрлігі фермерлермен мал экспортын талқылайды
Шілдеде тірі малды экспорттауға мораторий мерзімі аяқталады. Шектеулер жалғасады ма немесе фермерлер бұқалар мен қойларды шетелге сатуды қайта бастайды ма, Ауыл шаруашылығы министрлігі жақын арада шешеді.
"Шілде айында шектеулер аяқталуға жақын. Сондықтан біз фермерлермен бірге қайтадан талқылап, экспорттауға рұқсат береміз бе немесе шектеулерді жалғастырамыз ба деген мәселені шешуді жоспарлап отырмыз. Олар тірі малды немесе дайын өнімді экспорттай ала ма - бұл мәселе шектеу мерзімі аяқталғаннан кейін талқыланатын болады", - деді мәжіліс отырысында Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев.
Талқылау барысында депутаттар ауыл тұрғындарының етті қайта өңдеуге тапсыруға мүмкіндігі жоқ өңірлерде ет комбинаттарын салу қажеттілігі туралы мәселені көтерді.
Өткен жылы жұмыс істеп тұрған ет өңдеу кәсіпорындарының жүктемесі Қазақстан бойынша орта есеппен 55% - ды құрағанын атап өткен жөн. Осыған байланысты шұжықтар мен ұқсас ет өнімдерінің импорты өсуде: 2021 жылы Қазақстан 46,9 мың тонна әкелді (өткен жылға қарағанда өсім 22%). Шұжық импортының жалпы құны жылына $109,4 млн құрады.
Импорттың елеулі бөлігі Ресейге тиесілі және теңгеге қатысты рубль бағамының күрт өсуін ескере отырып (1 рубль үшін шамамен 9 теңге), ресейлік өнімнің бағасы өсетін болады. Бұл қазақстандық өндірушілер үшін өзінің арзан өнімімен тауашаны иелену үшін қолайлы сәт. Бірақ мораторий кезінде ет комбинаттары үшін шикізаттың жетіспеушілігі проблемасы шешімін таппады.
Тақырып бойынша оқу: ҚР РФ шұжық өнімдерін ірі импорттаушылардың қатарына кіреді
"Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері ет өңдеу зауыттарын салу мәселесін көтеруде. Бірақ бүгінде ет өнімдерін сатып алу құны өте төмен, шығындарды ақтамайды. Басқа да көптеген факторлар бар", - деді Ербол Қарашөкеев.
Мал шаруашылығындағы рентабельділік төмендейді, өйткені азық-түлік шығындары артып, ет сатып алу бағасы айтарлықтай өзгерген жоқ. АШМ басшысы атап өткендей, саланы қолдау үшін экспорттық нарықтарды ашу қажет.
"Шешу жолдарының бірі - экспорттық бағыттарды, оның ішінде Қытайға да ашу. Білесіз бе, осы жылдың басынан бастап бізде экспортқа шектеулер бар. Статистиканы қарайтын болсақ, ет өнімдерін өндіру көлемі аздап артып келеді", - деді Ербол Қарашөкеев.
Қазақстандық өндірушілер экспорттық нарықтардың ашылуын күтуде. Атап айтқанда, үлкен перспективалар (бұл өндірістің өсу мүмкіндігін білдіреді) Ресей мен Қытай нарықтарымен байланысты. Бірақ РФ Қазақстанда мал ауруының өршуі тіркелгеннен кейін мал шаруашылығы өнімдерін әкелуге тыйым салды. ҚХР-ға экспорт та тоқтады.
"Бізде ветеринария болған кезде экспорт болады. Ет, шұжық және басқа да өнімдер бойынша біз әрқашан ветеринарияға келеміз", - деп түсіндірді ElDala.kz порталына Азамат Орымбаев, Қазақстанның ет өңдеу кәсіпорындары қауымдастығының атқарушы директоры.
Ол Қазақстанда өнім экспортына бағытталған бірнеше ет өңдеу зауыты іске қосылғанын атап өтті. Бірқатар кәсіпорындар Қытаймен сауда жасауға рұқсат алды, бірақ қазір оларда өнімді өткізумен байланысты проблемалар бар.
Өндірістің жоғары өзіндік құнын ескере отырып, салаға қолдау қажет. Содан кейін ішкі нарықта отандық өнімдер ассортиментінің кеңеюін күтуге болады.
Тақырып бойынша оқу: Өзбекстан Ресейді шұжық нарығынан қалай ығыстырды
"Өзбекстан мысалын келтіргім келеді, онда 2010-шы жылдардың басында шұжықтар бойынша 90-95 пайыз импорт болды. Қазір олардың 99% отандық шұжық, 1% импорт. Олар 10-12 жыл ішінде осындай серпіліс жасады. Қазақстандағы қазіргі жағдай-бұл нонсенс. Бізде көптеген жақсы зауыттар бар, бірақ шикізат жетіспейді. Мысалы, сүт бізде дамымаған. Әдетте өңдеуге сүтті мал жіберіледі - жарамсыз, ескі сиырлар, бірақ бізде шикізат аз. Сондай-ақ, біздің өндірушілер сапамен жұмыс істеуі керек. Жалпы, қайта өңдеу саласы қазір құлдырауда, зауыттар 40 пайызға жүктелген деп айта аламын. Оны дамыту үшін жаңа қадамдар мен қолдау құралдары қажет", - деп түйіндеді Азамат Орымбаев.
Қазақстандағы мал шаруашылығының ағымдағы жағдайы туралы тақырыптың жалғасын келесі материалдан оқыңыздар: