Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Мал экспортына тыйым салу фермерлерге әсер етеді
АгроКараван Ет 2021 өткізілетін соңғы күні Қазақстан Үкіметі күтпеген жерден - алты айға (бұрын тек аналық мал басын экспорттауға тыйым салынған) бұқашықтарды елден шығаруға тыйым салу туралы шешім қабылдады. Мал шаруашылығы саласының қазіргі жағдайын екі апта бойы зерттеген ElDala.kz командасы үшін жаңа шектеулер фермерлердің жағдайына кері әсерін тигізетіні анық.
Тақырыпқа қатысты оқу: Қазақстанда бұқашықтар мен картопты экспорттауға тыйым салу енгізілді
2011 жылы басталған ет жобасы Қазақстанда мәрмәр сиыр етін өндіруді көздеді. Алайда, премиум-сапалы ет (асыл тұқымды репродукторлар мен бордақылау алаңдары) алу үшін қажетті инфрақұрылымды салып, Қазақстан өткізу шұңқырын жасамады. Мал өсірушілер дәл осымен түйістірді. Отандық ет комбинаттары 600 кг дейін бордақыланған ангустар мен герефордтарға үстеме баға беруден бас тартты. Өз тарапынан олар дұрыс болды - мұндай етті ішкі нарықта үлкен көлемде сату мүмкін болмады.
Бірақ бордақылау алаңдары да өз өнімдерін базар етінің бағасына сата алмады, себебі мәрмәр сиыр етін өндіру технологиясының өзі өте қымбат, Австралия, АҚШ және Канададан ұшақтармен әкелінген малдан бастап, бордақылау алаңындағы арнайы рационға дейін. Соңғы өнімнің жоғары бағасымен өтелуі тиіс шығыстардың көптеген баптары да бар.
Қазақстандық өндірушілердің Қытайдың нарығы ашылады деген үміттері бар еді, бірақ олар ақталмады - Аспан асты елі Қазақстанның төрт ет комбинатына ғана жайғасты, және мұздатылған етті әкелуге рұқсат беру - ең арзан, премиалды ниша емес. Ал пандемия басталысымен ҚХР бұл терезені жапты.
Тақырыпқа қатысты оқу: KazBeef ет индустриясының моделін қалай жасады АгроКараван Ет 2021,5-ші күн
2019 жылы ет сатудың жоқтығынан еліміздегі бордақылау алаңдарының бір бөлігі Өзбекстанға тірі мал экспортын бастады. Іс жүзінде, бұл олар үшін аман қалу мәселесі болды - оңтүстік көршінің өз мал шаруашылығын дамыту бағдарламасын іске қосып, өз фермерлерін жеңілдікті шарттармен несиелендіруі арқасында олар қандай да бір рентабельділікке ие болды. Олар Қазақстанда жақсы бағаға мал сатып алды.
2020 жылы Қазақстан Үкіметі шекарадағы көптеген заң бұзушылықтарды көріп, тірі мал экспортына мораторий енгізді - қағаз бетіндегі экспорттаушылар аналық мал басын бұқаларға «айналдырып», соның ішінде мемлекеттік бағдарламалар бойынша субсидияланған малдарды да әкетті. Алайда, локдаундар кезеңінде ішкі нарықтың HoReCa тарапынан премиум-өнімге деген сұранысы нөлге дейін төмендегендіктен, 2020 жылдың қарашасында Үкімет фермерлердің қысымымен бұқашықтар мен қошқарларды экспорттауға рұқсат беруге мәжбүр болды.
Бұл тыйым салудың қайтарылуына не себеп болды, болжаудың қажеті жоқ - бұл 2021 жылдың қарашасында саланы таң қалдырған жаңа сыбайлас жемқорлық жанжалдары.
Антикор бірнеше ондаған істі қозғады, оның ішінде бұқашықтардың аналық басынан «сурет салуды» жалғастырып, субсидияланған мал басын экспорттауға рұқсат берген мамандарға да қатысты. Демек, нарықтың жосықсыз қатысушылары мен сыбайлас жемқорлық жасаушылар Қазақстанның қатардағы фермерлерін олар үшін ең қиын сәтте тағы бір рет қосты.
Тақырыпқа қатысты оқу: Мал экспортқа пара үшін жіберілді
Себебі, биыл Қазақстан бұрын-соңды болмаған құрғақшылықтан аман қалды. «АгроКараван Ет 2021» барысында ElDala.kz порталының командасы еліміздің бірнеше аймағын аралап көрді, және біз барлық жерде ескі тұрғындардың өткен ғасырдың 70-ші басынан бастап осындай қатаң ауа райын естен шығармайтынын естідік. Мамыр айында ауа температурасы + 35 градустан жоғары болды, ал шілде айындағы жауын-шашыннан басқа жаз бойы жаңбыр жауған жоқ.
Әрине, шабындық пен шөп егу зардап шекті. Бұл жағдайдан өткен жылдан бері азықтың ауыспалы қоры бар немесе суармалы жемшөп өсіретін шаруашылықтар ғана ауыртпалықсыз шықты. Қалғандарының барлығына шөпті ормандарда, жол бойында және басқа да қолайсыз жерлерде шабуға тура келді. Тіпті бұл да жеткіліксіз болып шықты. Фермерлер кеуіп қалған батпақтарға қамыс, сондай-ақ астық жинау кезінде сабан дайындап, жағдайдан шыға бастады (егін тазартылған күйінде өртенбесе).
Әрине, шөп бағасы үш-төрт есе өсті, егер өткен маусымда тонна 13-14 мың теңге болса, бүгінде - 45-ден 60 мың теңгеге дейін. Бір тонна арпа 45 мың теңгеден 105 мың теңгеге дейін қымбаттады. Әрі қарай не болатыны белгісіз - фермерлер арпаға экспорттық келісімшарттар қазірдің өзінде тоннасына 120 мың теңгеден жасалуда дейді. Көктем алда, ал онымен бірге бүкіл ауыл шаруашылығы өнімдерінің бағасы да көтеріліп тұр ғой.
Тақырыпқа қатысты оқу: Ангус жері. АгроКараван Ет 2021, 8-ші күн
Мал ұстау құны да қымбаттағаны түсінікті.
Мұндай жағдайда малшыларға біріншіден, малды қатаң іріктеу жүргізіп, не пышақтың астына жіберу керек, не болмаса жем-шөп шығыны түспейтін малды әділ бағамен сату керек. Нәтижесінде қазір барлық ет комбинаттары сиырлармен қапталған, олардан фермерлер құтылуға шешім қабылдады. Медальдің сырт жағы мал бағасының төмендеуі болды - нарық шамадан тыс қаныққан. Өзбекстан Қазақстаннан ішкі бағадан 30% жоғары бағамен мал алуға дайын. Алайда, 15 желтоқсаннан бастап жарты жылға енгізілетін экспортқа тыйым салу оларды бұл мүмкіндіктен айырады.
Ақыры не болды? Жем-шөп бағасы өсуді жалғастырады, ал мал мен ет бағасы не тұрақты, не тіпті төмендейді. Мал шаруашылығы үшін бұл соққы болады, өйткені келесі жылы өзінің барлық ресурстарын табынды қысқы күтіп-ұстауға жұмсаған фермерлерге ештеңе дамымайды. Бұл дегеніңіз олар саланың басты мәселесін шеше алмайтынын білдіреді - жем-шөп өндірісін дамыту. Өйткені бұл бағытқа қазіргі заманғы өнімді ауыл шаруашылығы машиналары, суару қондырғылары, сондай-ақ суармалы суды жеткізу инфрақұрылымы мен жайылымдарды суландыру құрылғысы қажет.
Тақырыпқа қатысты оқу: Ангустар әйелдердің қолында. АгроКараван Ет 2021,9-шы күн
Фермерлердің өздері мал экспортына кезекті тыйым салу - мемлекеттің әлеуметтік мәселелерді мал шаруашылығының өздері есебінен шешуге тырысуы деп сенеді. Атап айтқанда - ет бағасының өсуін тежеу. Бірақ бұл саланы одан әрі дамытудың келешегіне нұқсан келтіретін нашар шешім.
Ал біз АгроКараванның серіктесі болып KazBeef компаниясы - Kusto Agro.
компаниясының құрылымына кіретін мәрмәр сиыр етін өндіретін тігінен интеграцияланған холдинг болғанын еске саламыз.
