Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
KazBeef ет индустриясының моделін қалай құрды. АгроКараван Ет 2021, 5-күн
Осыдан он жыл бұрын қазақстандық мейрамханада дұрыс стейк үшін $100 төлеу керек болатын. Бүгінде ол 10 доллар тұрады. Бұған себеп - егер бұрын мәрмәр етті Австралиядан әкелуге тура келсе, бүгінде премиум сападағы сиыр етін отандық өндірушілер пайда болды. KazBeef компаниясы сияқты. ElDala.kz порталының командасы «АгроКараван Ет 2021» сапарының бесінші күні Ақмола облысына жетіп, осы компанияның жұмысымен танысты.
KazBeef компаниясы - бұл әрбір құрылымы екіншісін қолдайтын, тігінен интеграцияланған холдинг. Бүкіл құрылымның орталық бөлігі - Мәлік Ғабдуллин ауылында орналасқан бордақылау алаңы. Ақмола облысының және көршілес өңірлердің фермерлері малдарын бордақылауға алып келеді. Бұл ретте KazBeef LTD асыл тұқымдық репродукторында дәл сол фермерлер өз табындарының сипаттамаларын жақсарту үшін асыл тұқымды бұқашықтарды жалға ала немесе сатып ала алады. Бұл ірі тауарлы малды өсіруге, демек, көп ақша табуға мүмкіндік береді.
Мал азығымен және бордақылау алаңдарымен қамтамасыз ету үшін холдинг құрылымында өсімдік шаруашылығы бөлімшесі - KazGrain Feeders компаниясы жұмыс істейді. Оның сәтті жұмысы - мал азығы мен жем-шөптің кез келген бағасы кезінде малды азықтандыру экономикалық тұрғыдан тиімді болатындығының кепілі. Ал биылғы жыл мұны әйгілей түсті.
Қазірдің өзінде бордақыланған мал союға және KazBeef Processing ет комбинатына бөлшектеуге түседі. Осы жерден дайын өнім Қазақстанның, сондай-ақ Дубай, Өзбекстан және Ресейдің сауда желілері мен мейрамханаларына жіберіледі. Әзірге экспорт тек осы мемлекеттерге ғана жүргізіледі, бірақ сыртқы нарықтарға қатысуды кеңейту жоспарлары бар.
Тақырып бойынша оқу: KazBeef экономиканың «мәңгілік қозғалтқышын» құруға қалай көмектеседі
KazBeef компаниясын құрған және осы күнге дейін оның бас директоры - 2010 жылдан бастап оны қалыптастырудың тікелей қатысушысы болған, еліміздің ет индустриясындағы ең беделді сарапшылардың бірі Бейбіт Ерубаев (суретте). 2010 жыл компанияны құру сәті де, қазіргі заманғы ет саласын қалыптастырудың негізін қалаған ірі қара малдың еті бойынша экспорттық әлеуетті арттыру жобасының басталу нүктесі де болды.
- Содан бері өткен 11 жыл ішінде Қазақстан ет саласында көп іс тындырды, - дейді Бейбіт Ерубаев. - Шынында да, 2010 жылы елде ет шаруашылығы болған жоқ және бағдарлама өте уақтылы болды. Оның арқасында біз KazBeef компаниясында қысқа мерзім ішінде ең озық технологияларды қолдана отырып, тігінен интеграцияланған өндірісті құра алдық. АҚШ-та, Канадада мұндай даму әлдеқайда ұзақ уақытты алды. Қарапайым телефондар дәуірінен біз бірден смартфондарға көшкен сияқтымыз. Американдық технологиялардың трансферті көмектесті, бізге бұл қиын жолды өз бетімізше өтуге тура келмеді. Әлі де жұмысты талап ететін бағыттар бар екені түсінікті, бірақ бағдар дұрыс таңдалды.
KazBeef Америкада жұмыс істеп тұрған технологиялар бойынша дамығаны өткен жолының жеңіл болғанын білдірмейді. Көптеген қиындықтарды еңсеруге тура келді, нәтижесінде 2018 жылы KazBeef-ті сатып алған және оның әрі қарай дамуына қаржы салған Еркін Татишевтің Kusto Group компаниясы кәсіпорынға жаңа серпін берді.
Премиум сегмент
Ет жобасын іске асырудың он жылындағы басты нәтижелердің бірі асыл тұқымды малдың үлесін арттыру болды. Бұл маңызды, өйткені Қазақстанда асыл тұқымды малдың үлесі 2010 жылы әлемдік орташа норма 30% болған кезде 2%-ды құрады. Соның ішінде KazBeef жобасының өзі Солтүстік Америкадан 3 600 бас асыл тұқымды мал - ангус және герефорд әкелуден басталды.
Репродуктор фермерлерге асыл тұқымды жас малды сатуды бастайды деп болжалды. Алайда көп ұзамай сұраныс жоқ екені белгілі болды - фермерлер мұқиттың арғы жағынан әкелінген экзотикаға сенімсіздікпен қарады. Нәтижесінде KazBeef асыл тұқымды мал ретінде сұранысқа ие емес төлдерді бордақылау үшін алдымен өзінің бордақылау алаңын құру қажеттілігіне келді.
Ал отандық ет комбинаттары өнімнің премиалдылығы үшін үстеме ақы төлеуден бас тартқаннан кейін, KazBeef циклді өзінің ет комбинатын құрумен аяқтады.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанға ет экспортынан пайда табуға кім көмектеседі
Осылайша, KazBeef еліміздің барлық ауыл шаруашылығын ғана емес, сонымен қатар аяққа тұрып, аралас салаларды - тамақ және жеңіл өнеркәсіпті, фармацевтиканы және т.б. өзіне тарту үшін Қазақстанның барлық ет индустриясы қандай болуы тиіс деген шағын модельге айналды.
Бірақ мұндай масштабтау үшін соңғы өнімді шығаратын және оны әлемдік нарыққа шығаратын негізгі ойыншы қажет.
- Қазақстан жоғары сапалы сиыр етін шығаруы тиіс, - деп атап өтті Бейбіт Ерубаев. - Арзан сиыр еті сегментінде біз Бразилиямен бәсекеге түсе алмаймыз, өйткені олардың ауа райы жақсы, ал мал жыл бойы еркін жайылымда. Бұл еттің төмен құнын анықтайды - бразилиялық сиыр еті портта бір килограмға 3,3-3,5 доллар береді. Бізде алты ай қыс бар, жем жинау керек, сондықтан біз арзан ет өндіре алмаймыз. Ал біз әлемдік нарық үшін жоғары сапалы сиыр етін өндіруші ретінде өз жолымызды енді бастап жатқандықтан, ойынның барлық ережелерін білетін серіктес болғаны өте маңызды. 10 жыл ішінде өткеніміз - мал шаруашылығын дамытудың бір ғана кезеңі. Енді жаңа кезең - сыртқы нарыққа шығу басталады. Бұл бағытта бізге барынша төмен өзіндік құнмен ет алатын, орнына тұтас етті терең қайта өңдеу есебінен жоғары тиімділік беретін тәжірибешіл ойыншы жәрдемдеседі.
Ірі ет комбинаты, біріншіден, еттің мәрмәрін анықтауға арналған жабдықты сатып ала алады, бұл көп ақша талап етеді және бір ауысымда кем дегенде 800-900 бас сою кезінде мағыналы болады, екіншіден, теріні, сүйектерді, қанды, ішек-қарынды және т.б. өңдеуге арналған жабдық, бұл қосымша пайда әкеледі. Осының есебінен ол бордақыланған малға неғұрлым жоғары баға бере алады және барлық қосылған құн қазіргі кездегідей Өзбекстанға тірі мал түрінде кетпей, елде қалатын болады.
Бұл ретте жоғары сапалы сиыр етін өндіру белгілі бір стандарттарға сәйкестікті талап етеді. KazBeef-те оларға сай болу үшін барлығын жасайды. Жақында KazBeef бордақылау алаңы Global GAP стандарты бойынша сертификаттаудан өтті және бұл стандарт сату бойынша жаңа перспективаларды ашады. Атап айтқанда, оны Еуропа елдерінің сауда желілері талап етеді.
Канадалық «цифр»
Бүгінгі таңда KazBeef бордақылау алаңындағы процестер 98%-ға цифрландырылған, бұл - соңғы өнімнің қауіпсіздігі мен оның жоғары сапасы шарттарының бірі. Технологиялар барлық өндіріске қатысады - дрондардың көмегімен мал санын санаудан, азықтарды араластыру мен таратудан бастап, бүгінде бүкіл әлем бойынша 4 млн. ірі қара мал басын басқаратын канадалық Feedlot health management технологиясына қосылу арқасында бордақылау алаңына қызмет көрсететін, Канададан келген мамандандың ауру малға диагноз қоюына дейін.
Тақырып бойынша оқу: KazBeef үшін жыл серпінді жыл болды
Салмақ өсімін бақылау, ата-енелері туралы мәліметтер және т.б. цифрландырылды. Осының арқасында малды ет комбинатына тапсырған кезде жануардың сау болу және жоғары сапалы мәрмәр етін алу үшін қоңдылықтың барлық параметрлеріне сәйкес келудің кепілі бар.
Айтпақшы, бордақылау алаңында Солтүстік Американың малды жыл бойы ашық, тек желден қорғалған ауада ұстау технологиялары енгізілді. Бұл жануарларға арналған үй-жайларды салуға да, оларды күтіп ұстауға да үлкен шығындарды болдырмауға мүмкіндік береді.
Қыста мал энергияның оң теңгерімін қамтамасыз ететін сауатты азықтандыру бағдарламасының арқасында тоңбайды. Мұнда KazBeef компаниясына көмектесетін американдық диетологтар мен нутрициологтардың рөлі маңызды.
Алдын ала төлем әсері
KazBeef бордақылау алаңының қуаттылығы 12 мың басты құрайды. Қазіргі уақытта мұнда 8,5 мың бас бар. Орташа алғанда, бұқашық бордақылауда 250-280 күн болады. 1 кг орташа тәуліктік салмақ өсімі кезінде мал алаңнан 575-600 кг салмақпен кетеді. Дәл осы салмақтағы жануар стандартты мөлшерде дұрыс үлес береді.
- Фермерлермен жұмыс істеу қағидаты өте қарапайым - біз ең жақсы жағдай жасауға тырысамыз, - деді Бейбіт Ерубаев. - Ең бастысы - біз ең жақсы бағаны береміз. Келісімшартқа қол қойып, алдын ала төлем жасаймыз. Ал алдын ала төлем сенім ұялатады. Осылайша біз сенімділік ұсынамыз. Сондай-ақ, біз фермерге тауардың өтімділігін қамтамасыз етеміз: кез келген уақытта олар бізге қоңырау шалып, малдарын сата алатындығын бәрі біледі. Өйткені қазір фермердің малды қайда сатуда таңдауы үлкен. Біз жақсы жағдайларды қамтамасыз ету үшін бәрін жасаймыз.
Фермерлерден малға келетін болсақ, алаңға кез келген мал қабылданады. Әрине, ет тұқымды бұқалар үшін бонус қарастырылған. Фермерлер ақшаны жақсы санайды, сондықтан олар өз табынына асыл тұқымды сипаттама беріп, көп ақша тапқан дұрыс екенін түсінеді. Мұны асыл тұқымды бұқаны жалға алу немесе сатып алу арқылы жасауға болады. Бұл жағдайда ұрпақ ата-енесінің сипаттамаларын алады - жемнің жақсы конверсиясымен тез салмақ қосады және белгіленген массаға тез жетеді.
- Бес жыл бұрын біз басқа бордақылау контингентін алдық, - дейді Бейбіт Ерубаев. - Сапа жақсаруда, апгрейд жүріп жатыр. Фермер, егер ол өткен жылы орташа салмағы 250 кг болатын мал тапсырса, биыл генетиканы қолдануды ескере отырып, 270 кг тапсыратынын түсінеді.
Агрохолдингтің жеке құрылымында - KazBeef LTD асыл тұқымдық репродукторында бұқаны жалға алуға, сондай-ақ асыл тұқымдандыру жұмысы бойынша кеңес алуға болады. Сол жерден Сіз бұқа сатып ала аласыз.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанға Tyson Foods ет комбинаты не үшін қажет
Тұқымдарға келетін болсақ, Бейбіт Ерубаев ешқайсысын бөліп-жармай, бәрін жақсы деп атайды. Ең бастысы, елдегі мал басының жалпы деңгейі өсуде. Фермерлер сонымен қатар олардың жеке талғамына сай әр түрлі бұқаларды таңдайды - ангус, ақбас, шароле және т.б.
Тарихтың басы
Бүкіл KazBeef компаниясының тарихы асыл тұқымды репродукторды құрудан басталды. 2010 жылы Ақмола облысы Мамай ауылының жанындағы алаңға АҚШ-тан асыл тұқымды малдың алғашқы партиясы, 1 мың ангус пен 1 мың герефорд әкелінді. Мақсат әлемдегі ең жақсы ет тұқымдарының озық генетикасы бар асыл тұқымды ядро құру болды.
- Кез келген бастама бастапқыда сенімсіздікпен қабылданады, - деп атап өтті KazBeef LTD асыл тұқымдық репродукторының директоры Ермек Өмірзақов (суретте). - Сондай-ақ, күлкілі сәттер де болды, мысалы, ангус қорқынышты, жабайы және адамдарды жейді деген. Бірақ бұл алғашқы уақытта. Ал қазір барлық теріс пікір өткенде қалды. Фермерлер бүгінде генетика көмегімен ақша табуға болатындығын жақсы түсінеді. Міне, қараңызшы - бұл биылғы жылдың жас төлі, 7 айлық бұзаулар. Енесінен айыру кезінде олардың орташа салмағы 220-250 кг болатын. Бұл жастағы тұқымсыз малдың салмағы екі есе аз, 120 кг.
KazBeef LTD жалпы мал басы бүгінде 6 мың басты құрайды, оның ішінде ұрғашы мал басы - 4 мың, ал 2 мыңы - шлейф. Герефордтар - 30%, ангустар - 70%. Жазда мал жайылымда болады, ал қыста ол бордақылау алаңындағы мал сияқты ашық түрде ұсталатын базаға оралады.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда ет тапшылығы 200 мың тоннадан асады
Асыл тұқымды жас малға (репродуктордың соңғы өнімі) деген сұранысқа келетін болсақ, ол жақсы. 2020 жылдың қорытындысы бойынша 1200 өгізше мен қашар сатылды. Өткізілген малдың ішінде бүкіл ел бойынша басқа асыл тұқымды мал өсірушілерге кеткен бірінші санаттағы 400 бұқа болды.
Ұрпақ бизнесі
Генетика - бордақылаудағы сәттіліктің бір бөлігі ғана, бірақ ең бастысы. Рационның сапасы да маңызды. KazBeef құрылымында міндеті мал шаруашылығын азықпен қамтамасыз ету болып табылатын KazGrain Feeders өсімдік өсіру бөлімшесі бар. Биылғы жылы, қатты құрғақшылыққа қарамастан, өсімдік өсірушілер өз міндеттерін орындады - қажетті жем-шөп қоры құрылды.
- Бұл - тігінен интеграцияланған компанияның артықшылығы, - деп атап өтті Бейбіт Ерубаев. - Қиын болғаны түсінікті, бірақ біз өзімізге мал өсіруден және одан әрі бордақылаудан бас тартуға мүмкіндік бермедік. Дегенмен, қазір жағдай өте қиын - жем бағасы жоғары, бірақ ет үшін - олай емес. Бұл малды жаппай сою жүріп жатқандықтан. Ол пышаққа түседі, нарықта ет көп, бағасы төмен. Бірақ соңында бұл баға жойылып, біз келесі маусымда ет бағасының көп өсуін болжап отырмыз. Бұл - біз қаласақ та, қаламасақ та, әлемдік тренд. Мал шаруашылығының өзі - ұрпақ бизнесі. Барлық уақытта артықшылықтар болуы мүмкін емес, он жылдың екі жылы нашар болады. Бірақ қалған сегіз жыл жақсы болады!
Тақырып бойынша оқу: KazBeef-те бұқашықтарды немен азықтандырады? АгроКараван, 9-күн
Gulfood және экспорт
KazBeef Processing ет комбинатының директоры Азамат Орымбаев әңгімегендей, тәулігіне бордақылау алаңынан әкелетін 30 бордақыланған бұқа сойылады. Ал союдың мәлімделген қуаты - тәулігіне 150 бас. Мәселе мынада, қазір HoReCa сегментіндегі коронавирустық шектеулерге байланысты проблемалар кесірінен нарықтағы сұраныс төмен.
Дегенмен, дәл осы күрделі жыл экспорт тұрғысынан серпінді жыл болды: KazBeef компаниясы өз өнімін әлемдегі ең ірі азық-түлік көрмелерінің бірі - Дубайдағы Gulfood көрмесіне шығарды. Және бес жұлдызды қонақ үйлер мен жоғары деңгейлі мейрамханаларға премиум өнімдерді жеткізумен айналысатын дистрибьютормен келісімшарт жасасты.
- Көрмеде біз дегустация жүргіздік және барлығы біздің сиыр етінен біршама таңғалды, - дейді Азамат Орымбаев. - Біз еттің дәмі мен сапасы бойынша көшбасшылар қатарында болдық. Ал қазір біз Дубайға аптасына орта есеппен 3 тонна ет жібереміз. Бұл - премиум кесінді. Сондай-ақ, Біз Өзбекстан нарығына айына 15-20 тоннадан және Ресей, Мәскеу және Санкт-Петербургке ет жеткіземіз.
Мемлекеттің мал шаруашылығына негізгі қолдауы терең қайта өңдеуді, оның ішінде қайта өңдеудің әрбір кезеңінде қосылған құнды құра отырып, қосалқы өнімдерді және соңында қосылған құны жоғары дайын өнім алуды ынталандыру болуы тиіс, бұл басқа салалардың (тамақ, жеңіл, фармацевтика, АӨК және т.б.) дамуына серпін береді.
Сондай-ақ қазақстандық қосалқы өнімдер мен етті экспорттау үшін Қытай мен басқа да елдердің нарығын ашу қажет - бұл ет комбинатының тиімділігін арттыру үшін қазірдің өзінде жұмыс істеуі тиіс. Мысалы, Өзбекстан мұндай рұқсатқа ие, бұл оған қазақстандық фермерлерге малға неғұрлым жоғары сатып алу бағаларын ұсынуға және Қазақстанның ет комбинаттарын 30-40%-ға ғана жүктеп, елден ондаған мың басты әкетуге мүмкіндік береді.
Тақырып бойынша оқу: KazBeef Дубайға сиыр етін экспорттауды бастады
KazBeef Processing ет комбинатының өзі келесі жылы ішекті және тұтас еттің басқа да бөліктерін өңдейтін цех құруды жоспарлап отыр, бұл ұшаны пайдалану тереңдігін арттыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ келесі жылы сою цехының қуаты екі есеге артады.
Сонымен қатар, ет комбинаты бордақылау алаңы сияқты Global GAP сертификатын алуға аудит жүргізуді жоспарлап отыр. Бұл жаңа нарықтарға шығуды жеңілдетеді.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстандағы ҮЗДІК-7 ет өңдеу компаниялары
- Бүгінде KazBeef жасаған іс бүкіл ел жасай алатын іс-қимылдың 1%-ын да құрмайды. Әлеует өте үлкен! - деп түйіндеді Бейбіт Ерубаев.
Ал біз KazBeef компаниясы «АгроКараван Ет 2021» науқанының серіктесі болғанын еске саламыз. Қолдау үшін алғыз білдіреміз!!! Ал Eldala.kz командасы сапарын жалғастырады. Біздің бағдарды қадағалап, жіберіп алмаңыз!
