Егістік жердегі тастар. АгроКеруен Егістік 2022, 5-күн

Техниканы егістік жерлердегі жұмыр тастардан қалай қорғауға болады? Қазақстанның солтүстігінде қандай егіс мерзімдері оңтайлы? Ылғал тыңайтқыштың әсерінде қандай рөл атқарады? Бұл сұрақтарға жауаптарды ElDala.kz порталының командасы Ақмола облысының Зеренді ауданындағы «Берекет 2050» агрофирмасынан алды.

Тақырып бойынша оқу: АгроКеруен Егістік 2022 Қазақстанда басталуда

АгроКеруен Егістік 2022 мұнда біздің серіктестеріміз - ЕвроХим, Агромарт және Ростсельмаш компанияларының қолдауымен келді.

 

Аса берік металл тастардан көмектеседі

Бұл шаруашылықтың ерекшелігі - ол тегіс емес төбелі жерде орналасқан. Топырақтағы төбелердің көптігіне байланысты - техниканың жұмысын қиындататын және егін егу мен жинау кезінде металдың тез тозуына әкелетін көптеген тастар. Сондықтан фермерлер бұл проблемамен күресудің әдістерін іздеуі керек.

-Біз Vaderstad компаниясынан Rapid сепкіштерін олардың металының сапасына байланысты сатып алдық, - деп түсіндірді «Берекет 2050» агрофирмасының басшысы Ерден Елеуов (суретте). - Бұл 1940 жылдары неміс танктері үшін металл өндірген швейцариялық зауыт. Металл тастардан мүлдем қорықпайды, техника бұзылмайды, оның табиғи тозуы әлдеқайда аз. Әрине, басқа техникамен жұмыс істеуге болады, бұзылулар әрдайым механизатордың кінәсі болып табылады, бірақ тозу тез жүреді, бұл факт. Дәл сол себепті біз бидай мен басқа дақылдардың жоғары сабақты сұрыптарын таңдаймыз, сондықтан егін жинау кезінде техниканың тастармен байланысы мүмкіндігінше аз болады.

Бүгінде шаруашылық алқаптарында жұмысты толығымен ғылымға сәйкес жүргізгісі келеді. Метеостанциялар орнатылуда, ал «Агромарт» компаниясы топыраққа агрохимиялық талдау жүргізеді, келесі жылы олар сараланған егу мен сараланған тыңайтқыш енгізуге ауысқысы келеді. Бұл егіс шығындарын едәуір азайтып, ресурстарды үнемдейді. 

- Агрохимиялық талдау көрсеткендей, негізінен біздің топырақта фосфор жетіспейді, сондықтан фосфор тыңайтқыштарын міндетті түрде енгізу қажет, - деп атап өтті Ерден Елеуов. - Біз қатармен жұмыс істейміз, яғни себу кезінде «Еврохимнен» аммофос енгіземіз. Және жақсы нәтиже көреміз. Егер центнер бойынша - бұл + 5 ц/га. Барлық тыңайтқыштар өзін-өзі өтейді, тек дұрыс қолдану, технологияны сақтау керек. Агроном үлкен рөл атқарады. Жақсы агроном - сиректік, өткен жылы бірнеше басқа шаруашылықтардың тәжірибесінде мен бұған көз жеткіздім. Олардың өрістері қорқынышты болды - тереңдігі де, себу нормасы да жоқ.

Екі фирма біріктірілгеннен кейін «Берекет 2050» агрофирмасының алаңы екі есеге жуық - өткен жылғы 5300 гектардан 9500 гектарға дейін ұлғайды. Биыл мұнда 5500 га бидай, 2500 га зығыр, 1500 га арпа егу жоспарлануда. Бонитеттің жергілікті балы - 25-тен 46-ға дейін.

Біз шаруашылыққа егін егуге жаңа ғана дайындалып жатқан кезде келдік - мұнда бидай тұқымдарын дәрілеу жүріп жатты.

Биыл шаруашылықта егіс науқанын 13 мамырдан бастау жоспарлануда. Екі жыл бұрын ерте егу жүргізілді. Өткен жылы алғашқы егу 26 сәуірде жүргізілді, бірақ түптеу кезеңі жаңбырмен сәйкес келмеді және ол өте нашар өтті. Нәтижесінде ғалымдар ұсынған егу уақыты жергілікті климатқа қолайлы деп шешілді, өйткені 20-28 мамырдағы егістердің өнімділігі ерте егістерге қарағанда әлдеқайда жоғары болды.

Тақырып бойынша оқу: «Витязь» құрғақшылыққа қарсы. АгроКеруен Егістік 2022, 2-күн

Фермадағы дақылдардың жиынтығы кең - бидай, арпа, зығыр, бұршақ. Биыл 200 га күнбағыс егіледі.

- Екі жыл қатарынан соя егілді, - дейді «Берекет 2050» агрофирмасы директорының өндіріс жөніндегі орынбасары Александр Гудзюк. - Ол пісіп жатқан сияқты, бірақ түрі тауарлық емем, оңтүстікте ол әлдеқайда жақсы көрінеді, мүмкін, мұнда жылу жеткіліксіз шығар, мұнда ол бүріскен және көріксіз түріне байланысты сату қиын. Құрама жем зауыты болғаны жақсы болды, ол бізден сояны аз мөлшерде алды, әйтпесе сату қиын. Сондықтан биыл біз бұршаққа көшеміз, бұл да ауыспалы егіске, топырақты азотпен қанықтыруға қажет бұршақ дақылдары.

 

Ылғал үшін күрес

Өткен жылы «Берекет 2050» агрофирмасында, Қазақстандағы барлық жердегідей, өте құрғақ болды. Жаңбыр кейде бір-екі күн сіркірегенімен, топырақтың сулануы нәтижесіз болды, небәрі жарты сантиметр. Мұндай жаңбыр әсер етпейді, жақсы жауын-шашын түскен жоқ.

Тақырып бойынша оқу: «Жағалаудағы» көкөністер. АгроКеруен Егістік 2022, 3-күн

Ылғалды сақтау үшін мұнда бүкіл аудан бойынша қар тоқтату қажет. Алқаптардың дөңестігі еріген судың ойпаттарға тез ағып кетуіне әкеледі. Сондықтан суды жақсы сіңіру үшін қар тоқтату төбелерге кесе-көлденең жүргізіледі.

- Қар тоқтату әрдайым нәтиже береді, - дейді Александр Гудзюк (суретте). - Ең бастысы, көктем қандай. Көбісі бұл ақшаны желге шашу дейді, бірақ менің жеке пікірім - ылғал артық болмайды.

Тақырып бойынша оқу: Тиімді егіншілік: АӨК технологиялары қандай нәтиже береді

Сондай-ақ, фермада міндетті түрде топырақты саңылаулау жүргізіледі, мұнда ескі кеңестік саңылау салғыштар сақталған, олар жақсы нәтиже беретін осы рәсімді орындайды.

- Егер өткен жылды еске алсақ, ылғал көп болып көрінген кезде біз егуді бастадық, 4 см-ге себуді бастадық, - деп түсіндірді Александр Гудзюк. - Бірақ мамырдың аптап ыстығы келді, біз 5-6 см кеттік. Бұл 12 кг/га өнім алуға мүмкіндік берді, бұл өткен жыл үшін жаман емес. Биылғы жылы жағдай қатаң - егу әлі басталған жоқ, ал 3-4 см тереңдікте ылғал жоқ.

 

Нөлдік технология қашан болуы керек?

Жауын-шашынның болмауына байланысты ылғал жеткіліксіз - жергілікті күшті жел топырақты қатты құрғатады.

- Біздің топырағымыз да құмды, сондықтан ең жақсы нұсқа - no till-ге көшу, біз бұған дайындалып жатырмыз, - деп бөлісті Александр Гудзюк. - Біздің алқап тегіс емес, сондықтан біз, алдымен, оларды БДМ-мен өңдеуді, мұқият тегістеуді, содан кейін ауысуды шештік. Бұл ауысуға кем дегенде бес жыл кетеді. Содан кейін тек саңылаулау және сабанды ұнтақтау болады.

Жыл сайын мұнда көптеген тыңайтқыштар қолданылады, бастылары - «ЕвроХим» өндірісіндегі аммофос және сульфааммофос. Негізгі доза күзде, саңылаулаумен бірге енгізіледі, сонда олар көктемде нәтиже беруге дайын.

- Егіс кезінде біз міндетті түрде тығайтқыш енгіземіз, - деп түсіндірді Александр Гудзюк. - Соңғы жылдары тыңайтқыштың жұмыс істеуі үшін ылғал жетіспеді, біз осы жылға үміттенеміз. Өткен жылы біз бүкіл аумаққа қатарға 70 кг сульфаммофос, ал қатар аралығына аммофос енгіздік, сондықтан бізде топырақ қазір «зарядталған» және оны толығымен қайтару үшін тек ылғал қажет.

Тақырып бойынша оқу: Селекционердің арманы. АгроКеруен Егістік 2022, 4-күн

Шаруашылықта әр түрлі техника қолданылады. Бұл - Burgault, FIAT себу кешендері. Егін жинау техникасы - Ростсельмаштың VECTOR 410 және ACROS 595 комбайндары, оларды 2018 жылы сатып алды, сапасына риза.

- Комбайндар өте жақсы, - деп қорытындылады Александр Гудзюк. - Иә, бізде төбелі алқаптар мен тасты топырақ бар. Жердегі тастар саңырауқұлақтар сияқты өседі. Сондықтан техника тез тозады, жиі бұзылады. Бірақ Ростсельмаштың сервистік қызметінде ешқашан проблемалар болмайды, мамандар тез келіп, бұзылуды тез жояды.

Айтпақшы, «Агромарт» компаниясы осы маусымда «Берекет 2050» агрофирмасының егістіктерінде жұмсақ жаздық бидайдың әр түрлі - «Любава 5», «Ликамеро», «Тризо» сұрыптарын сынау үшін тәжірибелі учаске салды. Бұл туралы бізге «Агромарт» компаниясының агрономы Кристина Хван (суретте) тоқталды. Әр түрлі қоректендіру және әр түрлі тыңайтқыш енгізу мерзімдері қарастырылған. Тәжірибе нәтижелері өсімдіктерді оңтайлы қоректендіру режимін іріктеуге, сонымен қатар ең перспективалы сұрыптарды таңдауға мүмкіндік береді.

Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда дәл егіншілік бойынша онлайн курс басталады

Андрей Гончаров

Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.