ҚР-да генетикалық ресурстар сақталатын Ұлттық Банк құру қарастырылуда

Сенат депутаты Ақылбек Күрішбаев Үкіметке бірнеше рет ауыл шаруашылығы дақылдарының генетикалық ресурстарын сақтайтын ұлттық банк құру туралы ұсыныс жасады. Депутаттық сауалға Премьер-Министрдің орынбасары Роман Скляр жауап беріп, мәселе қазіргі уақытта қарастырылуда.

«Бүгінгі күнде өсімдіктер мен жануарлардың генетикалық ресурстарының ұлттық банкін ұйымдастыру мәселесі қарастырылып жатқанын хабарлаймыз», - деп хабарлады вице-премьер.

Тақырыпқа байланысты оқу: Күрішбаев ауыл шаруашылық дақылдарының  Генетикалық банкін құруды ұсынды

Роман Склярдың айтуы бойынша, 2018-2019 екі жылда ҰАҒБО ғылыми ұйымдарын жаңғырту үшін 12,6 млрд теңге бөлінді. Қаражат 12 еншілес ұйымға 1185 бірлік ауыл шаруашылығы техникасы мен жабдықтар берілді, сондай-ақ ғылыми жабдықтарды сатып алуға қаражат жұмсалды.

ҰАҒБО компаниялар тобының материалдық-техникалық және зертханалық базасын одан әрі жаңғырту үшін АӨК-ті дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобасының құрамына енгізу үшін аграрлық жоғары оқу орындарын, ғылыми-зерттеу институттарын және тәжірибелік шаруашылықтар мен станцияларды дамыту бойынша бюджеттік өтінім берілді. Ұлттық жоба аясында 73 млрд теңгеге өсімдік шаруашылығын, тұқым шаруашылығын, селекцияны, мал шаруашылығын және басқаларды қоса алғанда, ауыл шаруашылығы қызметінің әртүрлі бағыттары бойынша 70-тен астам жобаны іске асыру жолымен ҰАҒБО еншілес ұйымдарын жаңғырту көзделеді.

Тақырыпқа байланысты оқу: Күрішбаев: біз азық-түлік тәуелсіздігінен айырыламыз

Сонымен қатар, Роман Скляр отандық селекционерлердің зияткерлік меншігін қорғауды қамтамасыз ету үшін халықаралық нормаларды ескере отырып, Қазақстан өсімдіктерінің жаңа сұрыптарын қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияға қосылуы үшін жұмыс жүргізіліп жатқанын хабарлады. Оны ратификациялау халықаралық нормаларды ескере отырып, селекционерлердің зияткерлік меншігін қорғау бойынша заңнамалық базаны күшейтуге мүмкіндік береді.

Сондай-ақ, дайындалып жатқан Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жоба шеңберінде Қазақстанда өндірілген тұқымдардың сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін сұрыптарды сынау желісін ұйымдастыру және тұқымдарды сертификаттау жүйесін кезең-кезеңімен енгізу жоспарланып отыр, ол сапалы сертификатталған тұқымдық материал алуға бағытталатын болады.

Бұл ретте ҚР-да отандық селекция сұрыптарының тұқымдарын сақтау үшін тұқым шаруашылығын субсидиялау тәсілі қайта қаралатын болады. Вице-премьердің түсіндіргеніндей, мұндай шараны қабылдау Қазақстанның ДСҰ-ға мүшелігі шеңберінде қолайсыз, онда отандық сұрыптарға артық басымдық беру отандық өндірушілердің протекционизмі ретінде бағалануы мүмкін.