Ветбақылау комитетінің басшылығына қатысты тергеу басталды

Бүгін сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің төрағасы Марат Ахметжанов Қазақстандағы мал шаруашылығын дамытуға бөлінген қаражатты жымқыру схемалары туралы айтып берді.

"АШМ орталық аппаратында ветеринарлық бақылау комитеті мен оның облыстық бөлімшелерінің лауазымды тұлғалары қатарынан қылмыстық топ қызметінің жолы кесілді. Олар Өзбекстанға ірі қара малды заңсыз әкеткені үшін кәсіпкерлерден тұрақты пара алу схемасын ұйымдастырған. Түркістан облысы инспекциясының бір ғана маманының карточкасы бойынша 47 млн теңгеден астам қаржы төленді. Осы параны өз басшылығы үшін жинаған сол инспекция бөлімінің бастығы қамауға алынды. Осылайша, реттелген сыбайлас жемқорлық желісі ұйымдастырылды. Сонымен қатар, жақында әрекетсіздігі үшін аталған комитеттің басшылығына іс тіркелді", - деді Марат Ахметжанов бүгін ҚР Президентінің қатысуымен өткен кеңесте.

Тақырып бойынша оқу: Малды экспортқа пара алу арқылы жіберілді

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша АӨК субсидиялау жүйесіне талдау жасап, қаражатты ұрлаудың бірқатар схемасын анықтады. Атап айтқанда, алаяқтыққа қатысы бар тұлғалар бұқашықтарды сатып алуға субсидия алды, содан кейін мал дереу қайта сатылып, союға жіберілді немесе шетелге шығарылды. Бұл ретте кейде бір бұқашықтар қос, тіпті үш есе субсидиялау арқылы өтетін. Мұндай фактілер Алматы, Ақмола, Ақтөбе, Қызылорда, Павлодар, Түркістан облыстарында, БҚО және СҚО-да анықталды.

"Сондай-ақ, мәліметтер базасында жануарлардың саны, жасы, жынысы және нөмірі бұрмаланып, өзгереді. Түркістан облысында шаруашылықтардың бірінде ересек сиырлардың бұзаудағы жасын түзетудің 400 фактісі анықталды. Бұл, сайып келгенде, субсидия алу үшін малды жасанды түрде көбейту үшін жасалады. Жамбыл облысында ағымдағы жылдың қазан айында мал шаруашылығы бөлімінің басшысы Искакова сотталды, ол өзінің аффилиирленген шаруа қожалығы үшін іс жүзінде сатып алынбаған малға бірнеше миллион долларлық субсидия алуды ұйымдастырған", - деді Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет басшысы. 

Жалпы, оның айтуынша, ақпараттық жүйелердегі ашықтық пен кемшіліктер субсидияларды ұрлауға ғана емес, сонымен қатар мемлекеттік қолдау аясында қаражаттың түсуі туралы инсайдерлік ақпаратты сатуға мүмкіндік береді.

Тақырып бойынша оқу: Субсидияларды ұрлаудың ауқымды схемасы ҰАҒБО-да анықталды

Бірақ ең үлкен субсидиялар инвестициялық болып табылады, онда құрылысқа, жабдықтар мен техниканы сатып алуға жұмсалған шығындарды өтеу 80% - ға жетеді.

"Тек жайылымдарды суландыруға 5 жыл ішінде 21 млрд теңгеден астам қаржы төленді. Алаяқтар мен жемқорлар бұл көмекті шаруаларға қылмыстық байыту әдісіне айналдырды. Схеманың мәні облыстық ауыл шаруашылығы басқармаларының лауазымды тұлғалары өздерінің жалған ЖК арқылы су сорғыларын қоректендіру үшін арзан және сапасыз күн панельдерін сатып алуында.  Басқа жағдайларда, олар мүлдем орнатылмайды және жалған актілер бойынша ақша алады. Құдықтармен де дәл осындай көрініс- бұрғыланбаған метрлерге актілер жасалады. Бұл ретте субсидиялар алуға арналған базадағы өтінімдер фермерлердің атынан олардың цифрлық қолтаңбаларының көмегімен беріледі. Тінту кезінде айыпталушылардың бірінен 500 - ге жуық бөтен ЭЦҚ табылды", - деді Марат Ахметжанов.

Осындай схемалардың бірі БҚО-да жүзеге асырылды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметінің мәліметінше, облыс әкімдігінің бөлім бастығы басқа адамдармен бірге алдау жолымен 120 фермердің атынан жалған қағаздарға қол қойып, олардың шоттары арқылы ақша шығарған. Нәтижесінде өңірде көптеген адамдар жұмыс істемейтін жабдық орнатылды. Аталған бөлім бастығы қамауға алынды.

Осыған ұқсас қылмыстар қазіргі уақытта Ақмола, Ақтөбе, Алматы, Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Қостанай және Маңғыстау облыстарында тергелуде.

"Осындай қылмыстық әрекеттердің салдарынан субсидиялар желге кетеді. Мемлекет шығынды өтейді, мал сусыз қалады", - деп атап өтті Марат Ахметжанов.

Тақырып бойынша оқу: Made in Italy алма сәні

Өз кезегінде ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев соңғы 5 жылда Ауыл шаруашылығын субсидиялауға 2 трлн теңгеден астам қаражат бөлінгенін, бірақ олардың пайдаланылуын бақылау жоқ екенін атап өтті. Нәтижесінде" бюджет қаражаты жоғалыпкетеді", ал көрші елдердің импорттық ауылшаруашылық өнімдері базарларда басым.

"Әрине, фактілер жағымсыз. Мемлекетке келтірілген зиянның миллиардтаған сомасы. Тергеу сапасына ерекше назар аударамын. Айта кету керек, сіз қазір айтқан бұл тәжірибе бірнеше жылдар бойы орын алды. Бұл кешегі сұрақ емес. Сондықтан одан әрі тергеуді жоғары деңгейде жүргізуді тапсырамын. Біз барлық жауапты тұлғаларды жазалауымыз керек. Шыңдап келгенде, колонияларда барлығына орын жеткілікті", – деді Ақорданың баспасөз қызметі.