Қазақстандағы тұқым сататын ТОП-50 компания
KAZSEEDS КОМПАНИЯСЫ ЖОБА СЕРІКТЕСІ
Қазақстанның өңірлік бюджеттерінен 2019 жылы тұқым шаруашылығын субсидиялауға 9,5 млрд теңге бөлінді. Бұл қаражат 39,4 мың тонна тұқым және 9,4 млн дана жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің элиталық көшеттерін сатып алуды субсидиялауға мүмкіндік берді.
Жалпы, себілген элиталық тұқым көлемі 162,4 мың тоннаны немесе тұқымдық материалдың жалпы көлемінің 6,5% - ын құрады. Салыстыру үшін айтар болсақ, 2018 жылы-143 мың тонна немесе 5,9% болды. Сапасы төмен тұқымдарды пайдалану (4-5 және жаппай репродукция) 287,1 мың тоннадан 224,4 мың тоннаға дейін төмендеді немесе 1,3 есе қысқарды.
2017 жылы ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі тұқым шаруашылығы картасын құрастырып, дайындады, бұл жұмыс осы бағыттағы проблемаларды анықтауға және оларды шешу тәсілдерін айқындауға арналды.
Мамандар аталған жобадан оң динамиканы байқады: себебі бес жыл ішінде, 2013 жылдан 2017 жылға дейін, «қоқыс тәрізді тұқымдар» себілген егістік көлемі (5-6 репродукция тұқымы) 33,1% – дан 12,8% - ға дейін төмендеген болатын.
Алайда, тіпті бұл жағдайда жыл сайын жинауға тиіс 2 – 2,5 млн тонна астықтан айырды.
2 және 3 репродукция тұқымдарды еліміз әлі күнге дейін қолданады (сәйкесінше 32,3% және 31,5%). Ал АҚШ пен Еуропада тек элиталық және 1 репродукциялы тұқымдар себіледі.
Қазақстанда элиталық тұқымдар егістіктің 5,2% - ына себіледі, 1 репродукция 17,1% - ды құрайды.
Тақырыпқа байланысты оқу: Агротехнология әр гектардан $500 алуға көмектесуде
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі тағы бір маңызды проблеманың бірі сұрып ауыстыру қарқыны төмен деп атады. Яғни, ғылым 10 жыл бұрын жасалған сұрыптарды қолдануға кеңес бермейді, өйткені олардың қасиеттері уақыт өте келе нашарлайды.
«Алайда, Қазақстанда 10 жылдан астам уақыт бұрын Мемлекеттіктізілімге енгізілген сұрыптардың үлесі 57-85% - ға жетеді. Олардың себілетін егіс көлемі: бидай бойынша -69%, арпа бойынша - 90%, жүгері бойынша - 98%, майлы дақылдар бойынша - 85%, жемшөп бойынша - 95%", - деп атап өтті Тұқым шаруашылығы.
Сарапшылар егер сұрыптау жұмысы уақтылы жүргізілсе, жыл сайын жалпы егінге кемінде 3,5 миллион тонна қосымша астық қосуға болады деп есептеді. Оның ішінде, бидай бойынша - 1,6 млн тонна, арпа бойынша - 241 мың тонна, жүгері бойынша - 180 мың тонна, майлы дақылдар бойынша - 197 мың тонна, малға арналған жем - шөп бойынша-718 мың тонна.
Тақырыпқа байланысты оқу: Қазақстандағы астық тұқымы 60% Ресейге байланысты
Бидай сұрыптарына байланысты тағы бір мәселе-кеш пісетін тұқымдардың басым болуы. Мысалы, Қостанай облысында ғылым ұсынған 20% тұқымдардың орнына 29% - ы, Солтүстік Қазақстан облысында ұсынылған 15% -дың орнына 31% - і. Ал орташа пісетін сұрыптардың жетіспеушілігі тағы бар. Атап айтсақ, Солтүстік Қазақстан облысында ғалымдар ұсынған 50% - дың орнына 21% ауданды алып жатыр.
Пісіп-жетілу мәселесіндегі сұрыптардың дұрыс оңтайлы арақатынасын сақтамау егін жинау техникасын тиімсіз пайдалануға, егін жинау уақытын кешіктіруге және астық сапасының төмендеуіне әкеледі. Осы себепті ҚР АШМ Ақмола облысында 250 мың тонна, Қостанайда 285 мың тонна, СҚО-да 256 мың тонна астық жоғалтуда.
Ауыл шаруашылығы министрлігі қазақстандық фермерлердің шетелдік селекция тұқымдарын пайдалану үлесін талдады. Бидай бойынша импортқа тәуелділік 41,4%, арпа бойынша 19,6% құрайды. Жасымық бойынша тәуелділік бәрінен жоғары – 99,5%, қант қызылшасы бойынша – 98%, рапс бойынша – 90,9%, бұршақ бойынша – 90,4%. Соя бойынша – 10,9%, көпжылдық шөптер бойынша – 19,4%, мақсары бойынша – 29,1% болып табылады.
Тақырыпқа байланысты оқу: Қостанай облысында тұқым сатып алу үшін қосымша 222 млн теңге субсидия бөлінуде
Талдау жұмыстарын жүргізу тұқым шаруашылығы проблемаларын шаруашылықтарды техникалық тұрғыда қайта жабдықтамайынша шешу мүмкін еместігін көрсетті.
«Тұқым өсіру шаруашылықтарының егіс техникасымен қамтамасыз етілуі орта есеппен 70%- ды құрайды, егін жинау - 80% - ды, тұқым тазалау-63% - ды құрайды. Қолда бар техниканың 24% - ының тозығы жеткен, егін жинауға арналған 12% - ын және тұқым тазалауға арналған 25% - техникаларды есептен шығару қажет.
Тұқым тазалауға арналған тозған техника дақыл тұқымдарын бүлдіруді 4-10% - ға арттырады, өнімнің шығымын 6-15% - ға, кондициялық тұқымның шығуын 10% - ға дейін төмендетеді», - деп түйіндеді ҚР АШМ.
Тұқым өндірушілердің тозған техниканы пайдалануының нәтижесі-1,5 млн тоннадан астам көлемде өнім шығынын әкеледі, сондай – ақ тозған техникаға қызмет көрсету мен жөндеуге жұмсалатын жыл сайынғы шығындар-171 млн теңгені құрайды.
Тақырыпқа байланысты оқу: Қарабалық АШТС жасаған тұқым аптап ыстыққа төзімді болды
Айтылған жағдайларды түзету үшін тұқым шаруашылығының негізгі ұсынысы бойынша шетелдік селекцияның тұқымын сатып алуға субсидия беру болды (оған дейін тек отандық өндірушілерге қолдау көрсетілген болатын). Сондай-ақ, тұқым өсіретін шаруашылықтардың техникалық мүмкіндіктерін күшейту шаралары ұсынылды.
Алайда, бұл шешімдерді қабылдау жұмыстары кешіктірілді. Тек 2020 жылдың көктемінде егіске дайындық кезінде ҚР Ауыл шаруашылығы министрі Сапархан Омаров көптен күткен жаңалықты жариялады:
«Фермерлердің отандық және импорттық сұрыптың сапалы тұқымына қол жеткізе алады, оны қамтамасыз ету мақсатында субсидиялау механизмін өзгерту жоспарланып отыр. Қазақстаннан тұқым сатып алғандар және тікелей шетелдік өндірушілерден сатып алғандар да субсидия ала алады. Бұрынғы ескі механизмде-субсидия беруде мұндай тәсілдер қолданылмаған еді».
Фермерлер бұл жаңа жұмыстың экономикалық нәтижесін 2020 жылдың соңына дейін алып, бағалауы керек. Тұқым өндірушілер оны оң қабылдады.
«Ауылшаруашылық министрлігінің тек жергілікті тұқымдарды сатып алуға субсидия бөлу ғана емес, сонымен бірге шетелдік тұқымдарды субсидиялау туралы шешім алға басуға арналған маңызды қадам болып табылады», - деді KAZSEEDS компаниясының бас директоры Серік Рамазанов. - Бұл жүгері тұқымын және басқа да азықтық дақылдарды Еуразияның әртүрлі аймақтарында сататын және қазақстандық нарыққа кеңірек шығуға мүдделі біздің компания үшін маңызды. Тұқым құнының 50% -на дейін өтеу - бұл фермерлерге әлемдегі ең жақсы тұқымдарды таңдап сатып алуға мүмкіндік беретін маңызды қолдау. Алайда, фермерлер - жүгері өндірушілер үшін бір реттік төлем ғана емес, мемлекеттік қолдаудың қосымша шаралары тағы бар, бұл туралы бәрі біле бермейді. Түсіндіріп айтсақ: бірінші ұрпақ будандарының бір реттік себуге берілетін субсидияның шекті нормасы шамамен 13 мың теңгені құрайды. Яғни, 50%-ға дейін субсидияның бір реттік төлемі аймаққа байланысты 6,5 мың теңге төлейді. Сонымен қатар, дәнді жүгерінің өнімділігі гектарына 10 тоннаны құрайтын кезде, жинаған өнімді өңдейтін зауытқа жеткізген кезде шаруа тоннасына тағы 6 мың теңге алады. Осылайша, мемлекет 100% өтемақы төлейді, яғни жаңа генетикалы жоғары өнімді тұқымдар фермер үшін ақысыз тегін болып шығады.
Өткен маусым жайлы айтар болсақ, 2019 жылдың соңында Qoldau.kz жүйесінің тізілімінде 336 тұқым жеткізуші көрсетілген. Жеткізудің жалпы көлемі 1,5 млн. кг-нан асты.
Осы 336 жеткізушілердің тұқымдарының жалпы мөлшері Қазақстандағы барлық пайдаланылатын егістік жерлердің 11,5% құрады - 2 млн 575 мың 953,74 га.
Qoldau.kz жүйесінің деректері негізінде ElDala.kz порталы егіс көлемін ескере отырып, ТОП-50 ірі тұқым жеткізушілердің тізімін дайындады.
Алғашқы позицияда «Опытное хозяйство масличных культур» ЖШС орналасты- 118 360,98 га.
Екінші орында «Тандем-Агро»ЖШС тұр- 115 053,37 га
Үшінші орынға Қарабалық ауыл шаруашылық тәжірибе станциясы орналасты- 89 442,6 га
Егістік алқап бойынша 2019 жылғы ТОП-15 тұқым жеткізушілер
Майлы тұқымдардың тәжірибе шаруашылығы
118361
Егiс көлемі, га: 118361 «Майлы тұқымдардың тәжірибе шаруашылығы» (МТТШ) компания- селекция және тұқым шаруашылығымен, сондай-ақ сүтті бағыттағы мал өсірумен айналысады.
МТТШ өнімдері:
• Астықтар: жаздық бидайдың сорттары (Курьер, Омская 36, Дария); күздік бидай сорттары (Булава); арпа ашыту (Деспина (Rapool), «Квенч / (Syngenta)); Озимы тритикале («Антось»).
• Майлы дақылдар: күнбағыс гибридті Агробизнес -2050, «Байқоңыр», «Евразия», Нарым; Сұңқар; Қазақстан 465; Солнечный 20; Астана; ЭКСПО.
• Көпжылдық шөптер: «Көкше» жоңышқа сорты.
• Тұқымдар: күнбағыс, күздік және жаздық бидай, күздік тритикале, қысқы және жаздық рапс, арпа ашыту, жоңышқа және эспарцет.
Егiс көлемі, га: 115053 «ТАНДЕМ-Агро»- тұқым, өсімдіктерді қорғау құралдары мен микроэлементтер шығаратын компания.
«TAНДЕМ-Агро» - Сингента, Швейцария және LIMAGRAIN EUROPE S.A., Франция күнбағыс тұқымдарының, жүгері мен көкөніс дақылдарының будандарының эксклюзивті дистрибьюторы.
Қарабалық ауыл шаруашылық тәжірибе станциясы
89443
Егiс көлемі, га: 89443 Қарабалық ауыл шаруашылық тәжірибе станциясы (ҚАТС) - Қазақстандағы ежелгі ғылыми мекемелердің бірі. Қарабалық ауыл шаруашылық тәжірибе станциясының негізгі ғылыми қызметі - ауыл шаруашылық дақылдарының жаңа сорттарын жасау.
Асыл тұқымды өсірудің негізгі бағыты - ауылшаруашылық дақылдарының ауруларға және экологиялық стресс факторларына төзімді жаңа бәсекеге қабілетті сорттарын құру.
Қарабалық ауылшаруашылық тәжірибе станциясы (ҚАТС) ұсынатын қызметтер:
- Ауыл шаруашылығы, көгалдандыру және гүл өсіру саласындағы қызметтер;
- Өсімдік шаруашылығы;
- Жеміс тұқымдары мен көшеттер өсіру;
- Дәнді дақылдардың тұқымын таңдау және таңдау;
- Темекіден басқа ауылшаруашылық және плантациялық өнімдердің сауда жабдықтары;
- Тұқым жеткізу, сату.
Егiс көлемі, га: 86120 AlemAgro - өсімдіктерді қорғау құралдары, тұқымдар мен тыңайтқыштар жеткізушісі.
AlemAgro қызметі:
- Егістік тұқымдарын, майлы және көкөніс дақылдарын - дәнді, майлы, бұршақ дақылдарын, өнеркәсіптік, көкөністерді, жемістер мен жидектерді, бақша дақылдарын, шөптер мен дәмдеуіштерді жеткізу;
- Тыңайтқыштар мен өсу стимуляторларды - биостимуляторларды, суда еритін нпк-кешендерін, микроэлементтерді, арнайы өнімдерді, микробиологиялық препараттарды, гуминдік тыңайтқыштарды, қарапайым тұздарды жеткізу;
- Өсімдіктерді қорғау құралдары - гербицидтер, фунгицидтер, инсектицидтер, беттік белсенді заттар, дефолианттар, таңу агенттері, акарицидтер, өсімдіктердің өсуін реттегіштер, инокулянттар, роденцидтер;
- Мобильді зертханалық қызметтер;
- Агроқолдау көрсету.
Егiс көлемі, га: 75871 «КУРГАНСЕМЕНА»- дәнді және бұршақ дақылдарының тұқымдарын өндіруге және сатуға мамандандырылған Қорған облысындағы ауылшаруашылық холдингі.
«Кургансемена» қызметінің бағыттары:
- тұқымдар - дәнді, бұршақ дақылдарының, дәнді және майлы дақылдардың (жаздық бидай, жаздық арпа, бұршақ, күнбағыс, жаздық рапс) тұқымдарын өндіру және сату.
- астық - астықты сатып алу, жеткізу, жинау және сақтау, ұн тарту, автокөлік қызметтері.
- май - майлы дақылдарды қабылдау, сақтау және өңдеу, май өндіру.
Егiс көлемі, га: 66040 «Астана-Нан» - бұл пестицидтерді (ППС), тұқымдарды, өсімдіктердің өсуін реттегіштерді, беттік активті заттарды сатумен айналысатын компания. Мұнда өзінің және шетелдік өнімдердің түрі көп, сонымен қатар барлық дақылдар үшін өсімдіктерді қорғайтын құралдардың түрлері ұсынылады.
«Астана-Нан» өнімдері:
- рапс, күнбағыс, бидай, жүгері тұқымдары;
- Витакс, Кинг Дуо 080, Ситизен 24%;
- гербицидтер - Центурион 240, Эфир Экстра 905, Эфир Премиум, Смерч 540, Виртуоз 750, Галлантный 750, Хазна 600, Грами Супер 100, Стоп 330, Квин 825, Гол 240 , Доал 960, Дионис 40, Оливер 500, Легомин 40, Линкор 600, Терра 40, Ягуар 75, Санни 750;
- фунгицидтер- Пропикон 250, Тиракс Дуо;
- инсектицидтер- Диурон 480, Достык 200, Инсект 247, Клорид 200, Корвет 500, Лятрин 50;
- десикант дефолианттар- Коттон 360, Регион Супер 150;
- өсуді реттегіштер- Агростимулин, Зеребра Агро;
- беттік белсенді заттар- Агро Голд 83, Сильвет Форте 83.
Егiс көлемі, га: 64950 «Будан» - бұл барлық репродукциялардағы жүгері мен сояның бірінші ұрпақты тұқымын өндіретін және сататын компания.
«Будан» компаниясының өнімдері:
- Каз-ЛК 171 (ерте пісетін гибрид, ФАО 170 пісу тобына жатады. Дәннің өнгеннен бастап толық піскенге дейінгі вегетациялық кезеңі 100-105 күн).
- Каз-ЛК 178
- Каз-ЗП 200
- Алтай 319 (ерте пісетін гибридтік. ФАО-ның пісу тобы. Өсуден бастап толық піскенге дейін 115 күн).
- Марко 419 (орташа пісетін маусымдық гибрид. ФАО-ның пісу тобына жатады. Өсуден бастап толық піскенге дейін 120 күн).
Егiс көлемі, га: 58733 «Шахтерское» - ауыл шаруашылық тұқымын өндірумен және сатумен айналысатын компания.
Өсімдік шаруашылығы саласындағы өнімдері:
- Сұлы.
- Бидай.
- Арпа.
- Майлы дақылдар.
Егiс көлемі, га: 53046 «Майлы дақылдар тұқымы» компаниясы- дәнді дақылдарды өсіретін шаруа қожалығы.
Тұқымдарды сатуы:
Шаруашылық жыл сайын сату үшін 1000 тоннаға дейін жарма тұқымдары мен 300-350 тонна күнбағыс тұқымын дайындайды. Жаздық бидай мен күнбағыс тұқымдары ең көп репродукцияға ие, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Ақтөбе және Батыс Қазақстан облыстарының, сонымен қатар Ресейдің шаруашылықтарға сатылады. Қалған тауарлық астық пен күнбағыс өз қажеттіліктері үшін пайдаланылады, одан ұн мен күнбағыс майын алу үшін фермада өңделеді. Артық бөлігі Өскеменнің қайта өңдеу зауыттарына сатылады.
Егiс көлемі, га: 52999 «Атамекен-Агро-Тимирязево» дәнді және бұршақты дақылдарды өсірумен, оның ішінде тұқым шаруашылығымен, етті бағыттағы мал өсірумен айналысады.
Атамекен-Агро-Тимирязево өсіретін дақылдар: жұмсақ бидай, зығыр, рапс.
Егiс көлемі, га: 51913 «Б-агро» - бұл ауыл шаруашылық дақылдарының сорттары мен будандарының тұқымдарын сататын компания.
«Б-agro» компаниясы Шығыс Қазақстан облысы, Өскемен қаласында орналасқан және компанияның негізгі қызметі:
- күнбағыс, жүгері, рапс, бидай, соя, көпжылдық шөптер сияқты сорттардың және будандардың тұқымдарын сату;
- күнбағыс, бидай, көпжылдық шөп тұқымдарын көбейту және өңдеу;
- дақылдарды өсіру технологиясы бойынша ауылшаруашылық консультацияларымен тыңайтқыштармен қамтамасыз ету және сатуды қолдау;
- суару машиналары мен жабдықтарды жеткізу, сату.
Б-аgro күнбағыс кондитерлік өнімдерінің жаңа түрлерін шығару бойынша өзінің асыл тұқымды бағдарламасын жүргізуде.
Компания қызметінің тағы бір бағыты - жүгеріні сығымдау технологиясын енгізу. Кешенді қызмет көрсету түрлері:
- жоғары өнімді жүгері будандарының тұқымдарын жеткізу;
- финдік Murska кондиционерлерін жеткізу;
- консерванттар сату;
- пленкалар мен қолғап-жеңдер жеткізу, сату.
Егiс көлемі, га: 50886 «ОХ Заречное» ең жоғары репродукциядағы тұқымдар, дәнді және майлы дақылдар өндірумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 45093 «Дамды 2005» бұл дәнді және бұршақты дақылдарды өсірумен, оның ішінде тұқым шаруашылығымен айналысатын компания.
Егiс көлемі, га: 43185 «ЭкоНива-Семена»- жоғары сұрыпты дақылдар өсіреді және тұқым шаруашылығымен айналысады
"ЭкоНива семена"өнімдері: соя, бұршақ, жасымық, ноқат, бидай, қара бидай, арпа, жүгері, сұлы, шөптер, зығыр.
«Солтүстік Қазақстан ауыл шаруашылық тәжірибе станциясы»
40697
Егiс көлемі, га: 40697 «Солтүстік -Қазақстан ауыл шаруашылық тәжірибе станциясы» («Солтүстік Қазақстан АШТС») ауыл шаруашылығы дақылдарын селекциялау және тұқым шаруашылығы үшін Солтүстік Қазақстан облысының жағдайына байланысты ауыл шаруашылығы саласында ғылыми зерттеулер жүргізеді және оларды өндіріске енгізеді.
«Солтүстік Қазақстан ауылшаруашылық тәжірибе станциясы» қызметінің негізгі бағыттары:
- жетекші азық-түлік дақылдары - жаздық бидаймен астық өндірісі;
- сүт бағытындағы ірі қара мал өсіру, дамыған шошқа шаруашылығы, биязы жүнді қой өсіру және құс шаруашылығы;
- дәнді дақылдарды өсірудің ылғал мен ресурстарды үнемдеу технологияларын облыстың интенсификация факторлары мен табиғи-климаттық ресурстарды максималды қолдана отырып жетілдіру және енгізу.
Егiс көлемі, га: 36458 «Қарқын агрофирмасы» серіктестік дәнді, бұршақ дақылдарын, майлы және олардың тұқымдарын өсірумен, сондай-ақ мал шаруашылығымен айналысады.
Егiс көлемі, га: 34696 «ЖЕР-1» -дәнді және бұршақ дақылдарын өсіретін компания.
Егiс көлемі, га: 32955 «Агроэксперт Қостанай» - пестицидтер мен басқа агрохимиялық өнімдерді көтерме сатумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 30865 «Заречный» - дәнді және бұршақ дақылдарын өсіретін компания.
Егiс көлемі, га: 30458 «Сулу»-өсімдік шаруашылығын өсірумен айналысатын компания.
Шығыс-Қазақстан ауыл шаруашылық тәжірибе станциясы
30103
Егiс көлемі, га: 30103 «Шығыс -Қазақстан ауыл шаруашылық тәжірибе станциясы» - дәнді дақылдарды, бұршақ тұқымдас дақылдарды өсірумен, оның ішінде тұқым шаруашылығымен, майлы дақылдар және олардың тұқымдарын өсірумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 29968 «Раскүл» -дәнді дақылдарды, бұршақ дақылдарын өндірумен және сатумен, оның ішінде тұқым шаруашылығымен айналысады.
Егiс көлемі, га: 29554 «Зенченко и компания»-бұршақ дақылдарын өсірумен айналысатын компания.
«Тоғыскен тәжірибе шаруашылығы»
27427
Егiс көлемі, га: 27427 «Тоғыскен тәжірибе шаруашылығы»-дәнді дақылдарды, бұршақ дақылдарын және тұқым шаруашылығын өсірумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 26462 «Казуралагро»- астық, тұқым және жан-жануарларға арналған азықтарды көтерме сатумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 26055 «Аби-Жер» компаниясының негізгі қызметі астық, майлы және бұршақ дақылдарын өсіру, сондай-ақ фермерлерге жоғары өнім алу үшін өсімдіктерді қорғау құралдары мен тыңайтқыштар сату болып табылады.
Егiс көлемі, га: 25169 «Манай Агро» -тұқым және тыңайтқыштар сатумен айналысатын компания.
Егiс көлемі, га: 24994 «Боевое»-бұршақ дықылдарын өсірумен айналысатын компания.
Егiс көлемі, га: 24772 «Агроком Сервис»- машиналар мен жабдықтарды жеткізуге, сондай-ақ күнбағыс тұқымдарын, жүгері, зығыр және басқа дақылдарды жеткізуге мамандандырылған компания.
Егiс көлемі, га: 24586 «АБН Технологии»- ауылшаруашылық техникасын, тыңайтқыштар мен тұқымдарды жеткізу саласындағы қарқынды дамып келе жатқан компания.
«АБН Технологии»-күнбағыс тұқымының келесідей түрлерін сатады:
- Дракон.
- Армагеддон.
- Ясон.
- Зластон
Егiс көлемі, га: 23580 «Мағжан және К» - күріш өсіретін және элиталық тұқым шаруашылығын өндіретін компания.
Егiс көлемі, га: 23553 «Содружество-2» - бұл элиталық тұқым шаруашылығы, аралас егіншілікті жүргізеді және «Содружество» өндірістік-сауда компаниясының құрамына кіреді.
Содружество-2 дәнді, бұршақ дақылдары, майлы дақылдар, картоп және олардың тұқымдарын өсірумен, сондай-ақ ірі қара мал өсірумен айналысады.
Өсіретін дақылдары:
- «Любава-5» жұмсақ бидай , «Степная Волна» сорттары,
- бидайдың қатты сорттары «Алейская» және «Солнечная-573»,
- Алтай селекциялық арпасы,
- Веховская жасымығы.
«Содружество-2» дәнді және бұршақ дақылдарының тұқымдарын сатумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 23391 «ГАРД-Сервис Казахстан» - бұл өз өндірісінің GARD® қондырғыларын қолдана отырып қызмет көрсететін компания. Компания пестицидтерді қолдануға байланысты аэрозольдік технологиялар саласында жұмыс істейді.
«Жетісу» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясының «аймақтық даму институты»
22492
Егiс көлемі, га: 21562 «Астана Агро» ЖК-кәсіпорын тұқым сатумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 21235 «Луговое» -тұқым сатумен айналысатын шаруа қожалығы.
Егiс көлемі, га: 19642 «Заря»-бұршақ тұқымдас дақылдарды өсірумен айналысатын кәсіпорын.
Егiс көлемі, га: 19467 «АгроЦентр Азия» компания- астық, тұқым және жануарларға арналған азықтарды сатумен айналысады.
Егiс көлемі, га: 18993 «Агрофирма «Родина» - бұл өсімдік және мал шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын әртараптандырылған ауылшаруашылық компаниясы, сонымен қатар оларды қайта өңдеумен де айналысады.
Егiс көлемі, га: 18689 «Ақтөбе-Агросервис» -қаржы лизингімен айналысатын компания
Егiс көлемі, га: 18359 AGRO TAWA -бұршақ тұқымдас дақылдарды өсірумен айналысатын компания
Егiс көлемі, га: 17763 A.S.K. Kazakhstan дақылдардың тиімділігі мен өнімділігін арттыру үшін импортталған тұқым материалын, сондай-ақ өсімдіктерді қорғау құралдарын (өсімдіктерді қорғау құралдары), органикалық микроэлементтер тыңайтқыштарын, биологиялық өнімдер мен инокулянттарды жеткізетін компания.
A.S.K. Қазақстан компаниясының өнімдері :
- тұқымдар;
- микро тыңайтқыштар;
- өсімдіктерді қорғау құралдары;
- биологиялық және инокулянттар;
- макро тыңайтқыштар;
- суда еритін тыңайтқыштар;
- мал шаруашылығына арналған биологиялық өнімдер.
Егiс көлемі, га: 17727 Tawa agrо ШҚ- астық дқылдарын өсірумен және сатумен айналысатын компания.
Егiс көлемі, га: 17087 «Родник kst» - тұқым шаруашылығымен және сүтті бағыттағы ірі қара өсіру, дәнді және бұршақ дақылдарын өсірумен айналысатын компания.
Егiс көлемі, га: 17025 «Надежда» -астық дақылдарын өсірумен айналысатын компания.
Егiс көлемі, га: 17019 «Астана Кемикалс» -өсімдіктерді қорғайтын құралдарды сатумен айналысатын компания
Егiс көлемі, га: 16778 «Норд-Агрохим» -Қазақстанның ауыл шаруашылығы үшін пестицидтерді сатумен айналысатын компания.
Егiс көлемі, га: 15872 «Абиль» -өсімдік шаруашылығымен айналысатын компания
Егiс көлемі, га: 15804 «Шанс» -астық дақылдарын өсірумен айналысатын компания
Егiс көлемі, га: 15459 «Свободное» - астық дақылдарын өсірумен айналысатын компания.