Неліктен qazaq aqbas малы ашық ауада қыстайды?

ErQanat Group құрылтайшысы Мейрамбек Ахметовтің негізгі бизнесі - бұл жүк тасымалы. Бірақ оның жаны әрдайым мал өсіруді қалады, ал екі жыл бұрын, 2021 жылы ол Орал қаласынан 250 шақырым жерде ферма сатып алды. Жол бойында қонақтарды бір кездері ірі Қотантал ауылының қирандылары қарсы алады. Қазір мұнда тек бес үй қоныстанған, ұсақ фермерлер әлсіз тұқымсыз малды ұстайды. Алайда, Мейрамбек Ахметов уақыт келетініне және Қазақстан экономикасының негізін мал шаруашылығы құрайтынына сенімді. Осы болашаққа, балаларына пайдалы іс беру үшін қазір инвестиция салуда.

ElDala.kz командасы Батыс Қазақстан облысының Қотантал ауылына АгроКеруен Ет 2023 сапарының үшінші күні келді.

Әзірге ет бизнесі тек салымдарды талап етеді, осы екі жыл ішінде Мейрамбек Ахметов  (басты суретте)ферманы жайластыруға жүздеген миллион теңге салды. Шығындардың едәуір бөлігі 2021 жылы мал сатып алуға, 287 qazaq aqbas асыл тұқымды қашарларына жұмсалды. Осы көлемнен табынның кеңеюі басталды. Мақсат - аналық малды 1000 басқа дейін жеткізу. Қазір, екі жылдан кейін, ErQanat Group шаруашылығында аналық мал саны 487 басты, оған қоса биылғы жылы туылған 257 бас төлді құрайды. Шаруашылық 1-сыныпқа жатады, сондықтан бірінші санаттағы бұқашықтарды сатуға құқылы. Қашарларға келетін болсақ, біз әлі белсенді сату туралы айтып отырған жоқпыз - мұнда 1000 бас аналық малға негізінен өз өндірісі арқылы қол жеткізгісі келеді.

Сапалы өндіруші бұқалардан жақсы ұрпақ алу үшін олар мұнда үнемдемейді, БҚО шаруашылықтарынан сатып алады және Ақмола облысынан әкеледі.

Мал сатып алудан басқа, басқа да маңызды салымдар болды. Мысалы, қолда бар 7200 гектардан 5 мың гектар жайылым электр шопанмен қоршалған. Бұл малды тиімдірек басқаруға және көрші сиырлардың енуіне жол бермеуге мүмкіндік береді. Бұл сонымен қатар ветеринариялық қауіпсіздік мәселесі.

Мейрамбек Ахметов ферманың инфрақұрылымына да ақша салды. Мұнда бірінші сыныпты шаруашылыққа қажет нәрсенің бәрі (бөліну, электронды таразы және т.б.) орнатылған. Сондай-ақ, азықтандыру рецептурасын мүмкіндігінше дәл сақтай отырып, малды қыста ұстауға арналған жемді араластыруға мүмкіндік беретін жеке азықтандыру цехы салынды.

Нөлден бастап 1000 басқа арналған қысқы ұстау базасы желден қорғайтын қоршаумен, жылытылатын суарғыштармен және жауын-шашыннан қорғайтын шатырлармен қалпына келтірілді. Мұның бәрі малдың таза ауада тыныш қыстауына мүмкіндік береді.

- Біз осы базаны салып, бірінші қыста малды айдағанымызда, көрші фермерлер келіп, таң қалды, - деп еске алады Мейрамбек Ахметов күлімсіреп. - Олар менің малым суықта өледі деп сенді. Олар өз жануарларын желтоқсанның басынан көктемге дейін жабық қораларда ұстайды. Әрине, олардың тұқымсыз малдары үшін басқаша мүмкін де емес, олар аязға шыдамайды. Бірақ біздің асыл тұқымды ақбасымыз тыныш қыстады. Көршілер мұны көріп, талдап, қазір менімен кеңеседі: «Біз өзіміздің тұқымсыз малымызды етке сойып, жаңа мал - қазақтың ақбас тұқымды малын сатып алсақ қалай?» Олар бұл қысқы күтімде де, басқа аспектілерде де оңай және тиімдірек екенін түсінді. Мысалы, біз оны желтоқсанның ортасына дейін жайбарақат жайып жүрміз, ал наурыз айының соңында оны қайтадан жайылымға шығарамыз. Еркін жайылым кезінде ол қосымша азықтандыруды қажет етпейді - шөптерде өседі.

Асыл тұқымдық бағыттан басқа, Мейрамбек Ахметовтің жақын болашақта - 1000 басқа арналған бордақылау алаңын салу жоспары бар. Дәлірек айтқанда, ол қазіргі қысқы базаны бергісі келеді. Ал асыл тұқымды мал үшін жаңа, кеңірек алаң салу керек. Бұл - болашаққа жаңа елеулі инвестициялар. Сонымен қатар, ол сондай-ақ бордақылау алаңы жыл бойы талап ететін жемшөп өндірісінде қажет болады.

Шаруашылықтың жалпы жер көлемі - 7200 га. Бұл негізінен жайылым, бірақ биыл 500 га егілді. Жемшөпке 300 га арпа және 200 га судан шөбі себілді. Бірақ бұл тек бастамасы. Биылғы жылы шаруашылық жақын жерде тағы 2500 га егістік жер сатып алып, келесі маусымда оны игере бастайды. Олар еркекшөп егуден бастауды жоспарлап отыр, содан кейін басқа да қажетті дақылдар қосылады.

- Өзен бар, сондықтан суару да мүмкін, - деп атап өтті Мейрамбек Ахметов. - Суарусыз біздің аймақтағы дақылдар тұрақсыз. Мысалы, өткен жылы біз 20 ц/га арпа алдық, ал қазіргі құрғақшылыққа байланысты - 8 ц/га.

Дегенмен, биылғы қыста фермада жемшөппен проблемалар болмайды. Өздері қазірдің өзінде 3200 орам шөп дайындады, әрқайсысы 500 кг. Олар тағы 700 орам сатып алуды жоспарлап отыр. Бұл жеткілікті болады.

Сондықтан шаруашылықты дамытуда проблемалар жоқ. Жалғыз ерекшелік - жеңілдетілген кредит беру бағдарламасының тоқтатылуына байланысты фермерлердің асыл тұқымды малға деген қызығушылығының төмендеуі. Оның аясында фермер сатып алған малдың өзін кепілге қоя алады, ал қазір бағдарлама бар, бірақ басқа кепілдер қажет. Әрбір фермер осы критерий бойынша өте алмайды, сондықтан да қазақтың ақбас тұқымды сапалы малын сатып алғысы келсе де, оған мүмкіндігі жоқ.

Егер мемлекет бұл мәселені шешіп, асыл тұқымды малды сатып алуға кредит берудің жеңілдетілген бағдарламасын қайтарса, онда Қазақстанда етті мал шаруашылығын дамыту жақсы жаңа серпін алады.

Тақырып бйынша оқу: Qazaq aqbas чемпион бұқалары қалай өсіріледі?

Мейрамбек Ахметовке және оның шаруашылығына барлық жоспарларды іске асыруда табыс тілейміз, ал біз АгроКеруен Ет 2023 бағыты блйынша сапарымызды жалғастырамыз. Естеріңізге сала кетейік, ElDala.kz командасы бұл жобаны Қазақ ақбас тұқымы республикалық палатасымен және  BaiBolsyn.kz ашық аграрлық нарығымен бірлесіп жүзеге асырады.

Сергей Буянов

Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.