Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Астық тасығыштарды жөндеу ширекке қымбаттады
Қазақстандағы астықтың негізгі көлемі «Астық Транс» АҚ вагондарында тасымалданады. Ел ішіндегі нан бағасының тұрақтылығы үшін жауапкершіліктің бір бөлігін өзіне ала отырып, компания 2021 жылы ішкі тасымалдарда вагондарды пайдаланғаны үшін тарифтерді көтермеген. 2019 жылы өсім ең төмен болды - бар болғаны 2%. Алайда, биылғы жылдың объективті шындығы мөлшерлемелерді қатаң түрде арттыру немесе қолда бар паркті дамыту мен жөндеу жөніндегі жоспарлардан бас тарту мәселесін қойып отыр.
Тасымалдаушылар үшін қолайлы кезең ковидке дейінгі кезеңге келді. 2016-2018 жылдары кірістіліктің жоғары болғаны соншалық, астық сақтау қуаты әрдайым кейде жетіспеді. Шаруалар бидайдың үлкен көлемін «егістіктен» сатуды жөн көрді және бұл күзгі-қысқы маусымда тасымалдауға деген үлкен сұранысқа әкелді. Астық тасығыштарға деген қажеттілік Қазақстанның вагон паркінің мүмкіндіктерінен асып түсті, бұл астық экспортымен тұрақты айналысатын қазақстандық трейдингтік компаниялардың меншікті жаңа паркін сатып алуына түрткі болды.
Тақырып бойынша оқу: ҚХР-мен шекарада кептеліс салдарынан вагон иелері 7 млрд. теңге жоғалтты
- Айта кету керек, 2018-2019 жылдары астық таситын вагондарды пайдалану үшін мөлшерлемелер теңгемен де, доллармен де жоғары болды, - дейді «Астық Транс» АҚ коммерциялық жұмыс жөніндегі Вице-президенті Жандос Қуанышев. - Нақ сондықтан 2018 жылдан бастап қазақстандық меншік иелері паркі екі есеге жуық өсті. Жаңа парк бірнеше жыл бойы айтарлықтай инвестицияны қажет етпейді және трейдерлер вагондарды одан әрі қызмет көрсету туралы көп ойланбастан белсенді сатып алды. Алайда, соңғы жылдардағы өнімділіктің төмендігі, бәсекелестіктің күшеюі вагондарды нарықта пайдалану мөлшерлемелерінің тоқырауына әкелді. Ал ағымдағы жөндеу шығындары, керісінше, өсті.
Вагонның ең қымбат тозатын бөлігі - доңғалақ жұптары, әр вагонда олар төртеу. Толық тозуға олар орта есеппен пайдаланудың жетінші-сегізінші жылында келеді. 2022 жылы ҚР басқа меншік иелері паркінен астық тасығыштардың шамамен 24%-ы жеті жылдық межеден өтеді. Яғни, егер бұрын жөндеу тақырыбы негізінен «Астық Транс» АҚ басқаруындағы паркке ғана қатысты болса, келесі жылы нарық конъюнктурасының өзгеруі аясында өзге меншік иелерінде маңызды шығыс баптары пайда болады. Олар элементтерді ауыстыру немесе оларды толық ауыстыру арқылы доңғалақ жұптарын күрделі жөндеуден өткізіп қана қоймай, сонымен қатар бекітілген мерзімге сәйкес жоспарлы ағымдағы (депо, күрделі) жөндеу жұмыстарын жүргізуге мәжбүр болады.
- Пандемия Еуропалық одақ елдері мен АҚШ тарапынан Қытай өніміне деген сұранысты едәуір арттырды, - деп атап өтті Жандос Қуанышев. - Бұл Қытайда контейнерлік тасымалдың өсуіне және контейнерлердің жетіспеуіне әкелді, өйткені бос контейнерлерді қайтару жеткіліксіз. Контейнерлерге деген әлемдік сұраныстың артуы металл құнының өсуіне әкелді, бұл вагондарға қосалқы бөлшектердің қымбаттауына себепші болды, өйткені астық тасығыш хопперлер толығымен металдан тұрады. Мысалы, доңғалақ жұптарының бағасы 2021 жылдың соңында конфигурацияға байланысты 20-27%-ға өсті.
Тасымалдау көлемінің өсуі тек астыққа ғана емес, барлық қалған жүктерге де әсер етті. Вагон жолдарының ұлғаюы вагондар айналымының өсуіне, сондай-ақ олардың санын көбейту қажеттілігіне әкелді. Бұл ретте, паркті жаңарту қымбатырақ, өйткені жаңа вагондардың құны да өсті.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда астық тасымалдау қымбаттайды
Осылайша, өнеркәсіптік инфляцияны жеделдету және жөндеу құнының өсуі вагон иелерін вагондарды пайдалану тарифтерін көтеру туралы ойлануға мәжбүр етеді. «Астық Транс» АҚ тасымалдау процесінің барлық тараптарының мүдделерін сақтау мақсатында ұзақ мерзімді перспективада шығындарды азайту мүмкіндіктерін талқылайды.
