Қазақстан балы Еуропалық балға қарағанда қауіпсіз

Араның балы - құрамы, дәмі және қоректік қасиеттері жағынан тамаша өнім, оны қанттың орнына тұтынуға болады. Ол әлемнің барлық елдерінде жоғары бағаланады, сонымен қатар балалардың денсаулығын жақсарту үшін де қолданылады. Бірақ «бір» назар аударарлық жағдай бал табиғи және қауіпсіз болуы керек. Дәл осы талаптар бойынша Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университет ғалымдары  зерттеу жүргізе бастады.

 

Дәмі мен түсі бойынша зерттеу

ҚазАТУ мамандары Пулавы (Польша) Ұлттық ветеринариялық ғылыми-зерттеу институтының әріптестерімен бірге қазақстандық балдың түрлі үлгілерін зерттеді. Негізгі мақсат тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін анықтау, сонымен қатар қандай қоспалардың бар екендігін тексеру болды.

Сонымен, органолептикалық мәліметтерге сәйкес (сыртқы қасиеттері - дәмі, түсі, иісі, консистенциясы және т.б.) балдың 88% -ы стандартқа сәйкес келді.

Алайда, жан-жақты жүргізілген зерттеу нәтижелері көрсеткендей, үлгілердің 18% -ы ГОСТ талаптарына сәйкес келмейді. Атап айтсақ: инверттелген қанттың мөлшері төмен (ол 65% -дан кем болмауы керек), судың үлес салмағы  жоғары (21% -дан жоғары), диастаздық мөлшері төмен (балдың піскенін білдіреді - 6,5-тен төмен болмауы керек). Кейбір балдарда сатылатын қант пен желатиннің қоспасы да табылды.

Тақырыпты оқу: ҚазАТУ ғалымдары «Даурен» тритикале сұрпын ойлап шығарды

Жалпы алғанда, қазақстандық балдың тек 70% -ы сапалы және табиғи стандарттарға сәйкес келді.

 

Дәрі қосылған бал

Бұдан кейін ботаникалық талдау жасалды - яғни балдың қалай пайда болғандығын тексеру: қарақұмық, гүл, күнбағыс және т.б. өсімдіктерден жиналғанын зерттеу жұмысы жүргізілді. Нәтижесінде 28% бал үлгісінің айтылған өсімдік түрінен жиналғанын растамады. Балдың ботаникалық талдауы республикада іс жүзінде жүргізілмейді, себебі тозаң дәндерін анықтау қиын  және Қазақстанның бал өсімдіктерінен жасалған тозаң атласының болмауына байланысты. Көбіне омарташының өзі сатылатын балдың ботаникалық құрамын дәл білмейді.

Әрине, ең маңызды бөлігі балдың тағамдық қауіпсіздігін анықтау болды. ҚазАТУ ғалымдары мен олардың поляк әріптестері антибиотиктердің, ауыр металдардың тұздарының, пестицидтердің бар-жоғын, сонымен қатар радиоактивті қоспаларды анықтады.

Тақырыпты оқу: ҚазАТУ ғалымдары жылқы етінен жаңа тағам ойлап тапты

Соңғы жылдары балдың дәрі-дәрмектермен ластануы өткір мәселе болуда. Сондай -ақ антибиотиктерге ерекше назар аударылуда. Зерттеу нәтижелері бойынша хлорамфениколдың қалдық мөлшері 24%, стрептомицин 22%, сульфаниламид 7,3%, тилозин 2,4% табылды.

Қуанышқа қарай, ауыр металдармен ластану деңгейі төмен болды, яғни цезий және стронций радионуклидтерінің мөлшері рұқсат етілген төменгі мөлшерде болды.

 

Токсин жоқ

Көптеген елдерде 1 жасқа дейінгі балаларға бал беру ұсынылмайды. Себебі арда ботулизмнің пайда болуы балды тұтынумен байланысты екенін көрсетті. Аталған ауру бір жасқадейінгі  балалардың ішегінде Clostridium botulinum колонизациясынан, содан кейін нейротоксиндер шығарумен байланысты. Бұл  ауру географиялық аймақтарға байланысты болады.

Сондықтан ҚазАТУ ғалымдары өздерінің зерттеулерінің барысында елімізде тұңғыш рет қазақ балының сынамаларында BoNT өндіретін Clostridium botulinum және Clostridium perfringens штамдарының пайда болуын мөлшерін бағалады.

Қазақстандық балдың  C. Botulinum-мен ластану деңгейі салыстырмалы түрде  өте төмен болды - ол тек бір ғана үлгіде анықталды. Үлгілердің жалпы санынан алғанда 0,5%. Басқа елдердегі көрсеткіштерге назар аударсақ, Орталық және Батыс Еуропа елдеріне қарағанда төмен: швед бал үлгілерінің 2% деңгейінде ластануы; АҚШ-та - 10%, жапон балының үлгілерінде - 8,5%; түрік балында - 12,5% ластану кездеседі.

Тақырыпты оқу: ҚазАТУ Қазақстандағы ЖОО-ға сұраныс рейтингінде ІІ орында тұр

Зерттеулерде C. перфрингенс спораларының А типі қазақстандық бал үлгілерінде жоғары таралғаны анықталды, зерттелген үлгілердің 9% -да бар болып шықты. Алайда зерттелген изоляттардың ешқайсысында энтеротоксин бөлетін гендер жоқ болды.

Қазіргі уақытта ҚазАТУ-да қазақстандық балды зерттеу жұмыстары одан әрі жалғасуда.

Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.