Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
ҚазАТУ ғалымдары араларды кене уынан құтқаруда
Ара паразиттерімен күресудің табиғи құралын Сакен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университет ғалымдары жасап шығарды. Онда улы химикаттар жоқ, демек, ол жәндіктердің өздері үшін де, бал тұтынатын адамдар үшін де қауіпсіз.
Соңғы бірнеше жылда Қазақстанда омарташылар кенелерден қатты зардап шекті, себебі бұл зиянды кенелер жұмсақ өсімдіктерде кең таралды. Ең қауіпті - варроа кенесі. Араларды шағатын тағы бірнеше түр бар. Паразиттер аралардың жақсы өсуіне кедергі келтіреді, ең алдымен жұмысшы араларға әсер етеді. Олар жұмысшы аралардың қанаттарын зақымдайды, және олар ұшу қабілетін жоғалтады, сонымен қатар аралардың қоректік заттарын пайдаланады, нәтижесінде олар әлсірейді. Сонымен қатар, кенелер аралардағы жұқпалы аурулардың таралу көзі болып табылады.
Нәтижесінде омарташылар шығынға ұшырайды.
Тақырыпты оқу: Ғалымдар астықты сақтап қалуға көмектесті
Кенелерден құтылудың ең жықсы тәсілі – улы заттарды пайдалану, дәлірек айтсақ, пестицидтерге жататын химиялық акарицидтерді дәрілерді қолдану. Бірақ бұл қауіпті, өйткені олардың қалдығы балға әсер етеді. Сонымен қатар, аралардың өздері удан жойылып, аналық бастың көбею қабілеті төмендейді.
Былтыр Юрий Балджи ветеринария ғылымдарының кандидаты, ҚазАТУ-дың ветеринариялық санитария кафедрасының доценті, кенені қорқыта алатын табиғи дәрі жасау туралы ойластыра бастады. Сөйтіп, бір топ әріптестерімен тез арада жолын ісдестірді.
- Біз аралардың қонатын өсімдіктеріне назар аудардық, - деді Юрий Балджи. - Табиғат ана араларға осы өсімдіктерді жайдан-жай ғана берген жоқ. Біз осы өсімдіктер арқылы араға көмектесуді шештік. Осы биологиялық белсенді заттарды бөліп алып, қолдануға болады. Біз дәл осылай жасадық, алынған табиғи композициямен табиғи ағаш жолақтарын сіңдіріп, омарташыларға аралардың алдын алу мен емдеудің қауіпсіз құралын ұсындық.
BeeStrip - «Араларға арналған биожолақтар» деп аталатын өнім осылай пайда болды. Жолақтар омарталардың арасына қойылады. Өнімнің атауында айәтылғандай сыртқы түрі жолақ болып келеді, бұл арнайы композициямен сіңдірілген жұқа табақша. Бұл «құпия ингредиент» болып табылады, композиция әлі патенттелмеді, ғалымдар бұл формуланың құрамын әлі айтпайды. Бірақ бір нәрсе анық - барлық компоненттер табиғи. Бұл өз өнімдерінің экологиялық тазалығын ойлайтын, сақтайтын омарташылар үшін маңызды.
- Әрине, біз бұл өнімді бізбен ынтымақтастықта жұмыс істейтін омарташыларға айтамыз, себебі олардың табиғи екендігіне сенімді болу үшін, - деп түсіндірді Юрий Балджи. - Әсіресе, экспортқа шығаратын омарташылар балда бөгде заттардың болмауын мұқият қадағалайды. Бұл препараттың құрамында эфир майлары, фитонцидтер (патогендік бактериялардың, саңырауқұлақтардың, вирустардың өсуі мен дамуын өлтіретін немесе тоқтататын өсімдіктер шығаратын биологиялық белсенді заттар) бар. Олардың вирусқа қарсы, саңырауқұлаққа қарсы қасиеттері бар. Қолданылатын дәрі-дәрмектердің құрамы жақсы және кең ауқымда әсер етеді.
Өткен жылы бұл өнімді Түркістан аймағындағы омарташылар сынап көрді. Биыл Солтүстік Қазақстан және Алматы облыстарына зерттеулер жүргізу үшін берілген еді. Нәтижелері өте жақсы.
Тақырыпты оқу: Қазақстандық бал еуропалық балдан қауіпсіз
Ара өсірушілер фотосуреттер жіберді - аралар бұл жолақтардан қашпайды. Бұл жақсы белгі, себебі аралар кез-келген бөгде затқа бірден реакция жасайтын тіршілік иелері. Ал егер бірдеңе ұнамаса, олар бірден белгі береді. Кене үшін жолақтар, керісінше, тежеуші фактор болып табылады. Препарат құрамында паразиттерді тежейтін табиғи ингредиенттер бар. Сонымен қатар, қолдан жасалған бұл өнімдер өте жақсы әсер етуде.
«Аталған жұмыс үшін біз PhD докторы Мұстафина Райханмен бірге ғылыми жобаға өтінім дайындадық және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің грантын алуға өтініш бердік», - деп атап өтті Юрий Балджи. - Біз соның қорытындысын күтудеміз. Егер бәрі ойдағыдай болса, біз өзіміздің тәжірибе жасайтын омартамызды құруға мүмкіндік аламыз, бұл бізге неғұрлым кең және жақсы жұмысты жүргізуге және сайып келгенде қазақстандық өндірістің дайын өнімін нарыққа шығаруға мүмкіндік береді. Ал әзірге біз омарташылармен жұмыс істеуді одан әрі жалғастырамыз. Қазіргі уақытта пошта арқылы тағы бір партияны Алматыға, омарташыларға жіберуді күтіп отырмын.
Тақырыпты оқу: Бал баптаған Қазақстан
Сонымен қатар, Ғылым қоры болашақта осындай жобаларды коммерциализациялауға өтінімдер қабылдауды бастауға уәде береді. Бұл бізге өз өнімімізді - BeeStrip - өндіріске шығаруға мүмкіндік береді. Омарташыларға ең бастысы химиялық заттарға табиғи балама қажет.
