Қазақстандағы құс өсірушілер жыл сайын 30 миллиард теңге субсидия алады

Қазақстанда құс өсіру саласына жыл сайын шамамен 30 миллиард теңге немесе мал шаруашылығын қолдауға бөлінетін қаражаттың 25% -ы жұмсалады, деп мәлімдеді премьер-министр Асқар Мамин, мәжіліс депутаттарының сауалына жауап ретінде.

Премьер-Министрдің айтуынша, Қазақстан Республикасында құс өнімдерін өндірумен 55 құс фабрикасы айналысады, оның ішінде 24 бройлер және 31 жұмыртқа өндірісі бар. Тағы 10 зауыт асыл тұқымды құс өсіруге мамандандырылған, оның ішінде 8 бройлер және 2 жұмыртқа фабрикасы бар.

Қазіргі уақытта құс фабрикаларына асыл тұқымға деген қажеттілік шамамен 165 миллион бірлікті құрайды (жұмыртқа 12 миллион, ет 153 миллион). Жыл сайын Қазақстанға 12,9 млрд.теңге қаражатқа 101 миллион балапандар әкелінеді. Негізінен асыл тұқымды өнімдер Ресейден, Еуропалық Одақ елдерінен және АҚШ-тан әкелінеді.

Отандық өндіріс орындары ішкі жұмыртқа нарығының 25% (3 миллионға дейін асыл тұқымды тауық) және бройлер саласында 40% (61 миллион тауық) дейін қамтамасыз етеді.

Тақырыпқа байланысты оқу: Қазақстанда жұмыртқа өндіру 20%-ға құлдырады

Балапандарды өсіру ісін ынталандыру үшін 2011 жылдан бастап оларды сатып алу кезінде шығындарды төмендету мақсатында субсидия бөлінеді. Субсидия мөлшері асыл тұқымды мекиен тауықтар үшін 600 теңгені және тәуліктік будан балапандар үшін 60 теңгені құрайды. Осы мақсаттарға жыл сайын мемлекеттік бюджеттен 1 млрд.қаражат бөлінеді.

Сонымен қатар, 2015 жылдан бастап құс шаруашылығында асыл тұқымды репродукторды өсіруге кететін шығындардың бір бөлігіне субсидиялар енгізілді, бірақ нақты жобаларды іске асыруға 4 жылдан астам уақыт кетті. 2019 жылы Алматы облысында «Алель Агро» ЖШС базасында асыл тұқымды репродуктор ет бағытында іске қосылды. Сондай-ақ, қуаттылығы 33 миллион дана болатын Ақмола облысындағы «Макинская құс фабрикасы» ЖШС-нің бройлерлік бағытында репродуктордың құрылысы жүріп жатыр. Оның іске қосылуы ішкі нарықтың қажеттілігін 40% -дан 50% -ға дейін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Құс өнімдерін, оның ішінде асыл тұқымды тауық етін өндіру «Қарапайым нәрселер экономикасы» бағдарламасы аясында қаржыландырудың басым бағыттарының тізіміне енгізілген.

Сондай-ақ, биылдан бастап ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерге құс шаруашылығы кіретін басым бағыттар бойынша несиенің 85% -на дейін кепілдік беру арқылы қолдау тәсілдері енгізілді. Бұл инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде кепілге қойылатын талаптарды азайтуға мүмкіндік берді.

Тақырыпқа байланысты оқу: ҚР-да құс тұмауына байланысты үй құстарының саны 2,8% -ға азайды

Премьер-Министрдің айтуынша, үкімет асыл тұқымды репродукторларды салудағы инвестициялық шығындардың орнын толтыру үлесін арттыру туралы ұсынысты қосымша қарауға дайын. Бұл мәселе Ауыл шаруашылығы министрлігінде Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың ұлттық жобасының әзірленген тұжырымдамасы аясында талқыланатын болады.

«Сонымен бірге, 2018-2020 жылдарға арналған қаржыландыру шеңберінде құстарды өсіру технологиясына ғылыми зерттеулер жүргізілді, оның барысында жұмыртқа беретін құстарды өсіруде салмағының аз болу себептері анықталды. Үй құстарына берілетін түйіршіктелген жем шығару технологиясының халықаралық тәжірибесі зерттелді, сонымен қатар өндіріске пилоттық жоба енгізу арқылы ең қолайлысы таңдалатын болады. Бүгінгі күні жұмыртқа бағытында құстардың өнімділігін арттыру бойынша ұсыныстар дайындалды», - деді Асқар Мамин.

Бұған дейін Мәжіліс депутаттары Қазақстандағы құс шаруашылығындағы асыл тұқымды және селекциялық жұмыстардың жойылғанын мәлімдеп, үкіметті аталған саланы жандандыру үшін тиісті шаралар қабылдауға шақырды.