Егіс күнінде қызылордалық фермерлерге инновациялық технологиялар көрсетілді

18-19 қыркүйек күндері Қызылорда облысында Ы.Жахаева атындағы Қазақ күріш өсіру ғылыми-зерттеу институтының ұйымдастыруымен егіс күндер өтті. Аталған іс-шара Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауыл шаруашылық ұйымымен (ФАО) және Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығымен серіктестікте ұйымдастырылды. Бұл туралы ФАО кеңсесі хабарлады.

Қызылорда облысында топырақтың тұздануымен күресу және тозған суармалы жерлерді қалпына келтіру бойынша пилоттық жоба жүзеге асырылуда. Жалпы ауданы 15 га болатын үш демонстрациялық учаскеге инновациялық технологиялар енгізілді: Жалағаш облысы, Мақпалкөл ауылындағы «Ер Али» шаруа қожалығы, Қармақшы ауданы, Дүр Оңғар ауылындағы «ЖаңаЖол» ЖШС және Қарауылтөбе ауылында орналасқан Қазақ күріш ғылыми-зерттеу институтының ғылыми-өндірістік алаңы қатысты. Егіс күні аясында жасалған жұмыс нәтижелері фермерлерге көрсетіледі.

«Іс-шаралардың мақсаты - фермерлерге, ғалымдарға, зерттеушілерге және шешім қабылдаушыларға тиімді ауыл шаруашылық тәжірибелері туралы ақпарат беру, сондай-ақ Қызылорда облысының шаруашылықтарында жоғары және орташа сортаң жерлерді қалпына келтірудің тәжірибелері мен технологияларын кеңінен тарату», - деп түсіндірді ФАО қызметкерлері.

Атап айтқанда, Күріш ғылыми-зерттеу институтының ғалымдары терең өңдеу арқылы күрішті тұзды режиммен реттеу технологиясын және күріш егу алдында дәрілік кешендерді қолдануды ұсынады. 40-45 см терең қопсытатын соқаны пайдалану технологиясын қолдану кезінде соқа топырақтың төменгі қабаттарын қопсытып, тұздардың шайылуын қамтамасыз етеді, топырақтың физикалық қасиеттерін жақсартады.

«Айта кету керек, ғалымдардың терең қашау арқылы өңдеу жүргізу тәжірибелері үміттерін  ақталды. ФАО ұсынған портативті рН өлшегішпен және кондуктометр-тұзды өлшегішпен қашау соқасымен өңделген топырақтарда жүргізілген сауалнамалардың нәтижелері топырақтың тұздану дәрежесі кәдімгі өңдеу деңгейімен салыстырғанда 3 есеге төмендегенін көрсетті», - деп хабарлады ФАО.

Сонымен қатар, іс-шараға қатысушылар Қызылорда облысы «Орманбай Ата» шаруа қожалығындағы карлик алма өсіру технологиясымен танысуға мүмкіндік алады. Керемет алма бақ 5 гектар аумақта өсіріледі. Шаруа қожалығының басшысы қонақтармен Арал өңірінің сортаң және құнарсыз топырақтарында жеміс ағаштарын өсіру ерекшеліктерімен бөлісіп, айтып берді.

Семинардың екінші күні тұзға төзімді және қиын жағдайда өсіп, жоғары өнім алуға қабілетті жемшөп дақылдарын өсіру жөніндегі жұмыстардың нәтижелерімен танысуға арналады. Интродукция элементтері ретінде ауыл шаруашылық дақылдары - Алаула сортының жергілікті селекциясы және «Казахстанское-16» және «Казахстанское-20» сұрыптарының  қант сорғасы алынды.

Сонымен бірге ғалымдар тұздардың азаюына және олардың жемшөпке әсерін төмендететін, вегетативті ықпал ететін, жергілікті «Алаула» сұрпын көрсетті. Оның жоғары өнімді сұрпын өсіру есебінен суармалы топырақты тұзсыздандыру технологиясын ұсынады. Ұсынылып отырған дақыл тұздануға қарсы күресте керемет фитомелиорант болып табылады, топырақтың биологиялық азотпен байытылуына ықпал етеді.

Сондай-ақ, күріш дақылдарының егістерінде қант өсіру технологиясы ұсынылған, бұл өсімдік массасы мен өнімділігі бар тұздардың кетуін қамтамасыз етеді және суару жылдамдығын өзгерту арқылы топыраққа тұздардың түсуін азайтуға көмектеседі. Қант құмы құрғақ аймақтарда және сортаңды топырақтарда әртараптандырылған дақыл ретінде өсіріледі, қант өндірісі үшін резервтік дақыл ретінде үлкен болашағы бар және жемдік құндылығы жоғары.

Егіс күнінің соңында семинарға қатысушыларға ҚазҒЗИ күріш өсірудің инновациялық технологиялары, оның ішінде суару кезінде су ресурстарын үнемдеу тәжірибелерін көрсетті.