Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Неліктен сүт фермасына егістік қажет? АгроКараван Сүт 2023, 2-күн
Жер мәселесі — Қазақстанда мал шаруашылығын дамыту үшін өзекті. Биліктің фермерлерді жайылыммен қамтамасыз ете алмауы ет бағдарламасының сәтсіздігінің себептерінің бірі болды. Енді кезекте сүт секторы тұр: алып қойылған ауыл шаруашылығы алқаптары бойынша сандарды қуалап, шенеуніктер сүт фермаларына крест қойып, оларды егістіктен айыруға дайын. Яғни, жер беру кезінде шенеуніктердің өздері жасаған рәсімдік бұзушылықтар үшін фермерлер өз бизнесінің болашағымен зардап тартуы керек.
«Ақкөл Агро» сүт фермасы — жас жоба. 2020 жылы компанияның құрылтайшысы Мәди Есқараев Ақмола облысы Ақкөл ауданы Домбыралы ауылында жер алып, жарты жыл ішінде таза далада сиыр қорасы, сауу залы және басқа да қажетті үй-жайлар салды. Мұнда 18 басқа арналған «шырша» жүйесінің сауу залы орнатылды, сиырлардың жағдайын бақылау үшін цифрлық жүйе қойылды.
2021 жылдың басында Ақмола облысы Атамекен ауылында «Әбдірахманов» ЖК фермасынан алғашқы 40 бас симментал әкелінді. 2022 жылы олар Австриядан тағы 100 симментал әкеліп, мал басын толықтырды. Сонымен қатар, жақын жерде жұмыс істеген «Аяғанов» ШҚ шағын сүт фермасын сатып алды. 100 бас симменталдар ғана емес, сонымен қатар «Ақкөл Агро» ЖШС жем-шөп өндіру үшін өмірлік маңызы бар жерлер де болды.
- Иә, біздің өз жеріміз бар, бірақ ол сүт фермасынан алыс, Астана — Көкшетау тас жолының арғы жағында, — деп түсіндірді Мәди Есқараев (басты суретте). — Біз алғаш жұмыс істей бастағанда, сол жерге жем-шөп дақылдарын егіп, күзде егінді фермаға әкете бастадық. Бірақ олар шырынды жемді тасымалдау — қаншалықты шығынды нәрсе екенін білді! Тасымалдау ғана қымбат болып қоймай, сонымен қатар біз әр көлікпен ақылы жолды кесіп өту үшін Астанадан Щучинскіге дейінгі барлық қашықтықты жүріп өткендей ақы төлеуіміз керек. Осылайша, жем-шөп жұмысының бірінші жылы біз үшін «алтындай қымбат» болды.
Қазір фермада барлығы 380-ге жуық мал бар, оның ішінде сауын табын — 120 сиыр. Кеңейту жүріп жатыр, базаның жалпы сыйымдылығы — 400 сауын сиыр, осы жылдың соңына қарай Мәди Есқараев бұл санға шығуға дайын. Бірақ жем-шөп дайындау мәселесі бұл жоспарларды кейінге қалдыруға мәжбүр етеді.
Тақырып бойынша оқу: Сүт бизнесінде қалай табысқа жетуге болады?
Сонымен қатар, өткен жылы көрші ферманы сатып алғанда, жағдай жақсарған сияқты. Оның 440 га егістік алқаптары жақын жерде — 5 км радиуста, ал былтырғы жылы шырынды жем-шөп өсіріліп, тас жолды кесіп өту қажеттілігінсіз өздеріне тыныш жеткізілді. Биылғы жылы шырынды жем-шөп дайындау үшін күнбағыс пен жүгері егілді. Ал өз жеріне тек арпа отырғызды, оны тасымалдау оңайырақ.
Алайда, күтпеген жерден облыстық жер комитетінің тексеруі барысында аудан әкімдігі 2020 жылы «Аяғанов» шаруа қожалығына жер берген кезде қандай да бір рәсімдік бұзушылықтар анықталғаны туралы хабар жетті, ал «Ақкөл Агро» өз уақытында бұл жерді фермамен бірге сатып алды. Ферманың жұмыс істейтіні, жер мақсатына сай пайдаланылатыны және жерді пайдалану туралы шешімді жоюға нақты себептің болмауы қазір ешкімді толғандырмайды.
Алда Мәди Есқараевты жерге қатысты ұзақ сот дауы күтеді. Оның нәтижесі қандай болатынын болжау мүмкін емес. Егер бұл жер одан тартып алса, онда жем-шөп проблемасы қайтадан пайда болады.
- Біз сот практикасын зерттедік, адвокатпен кеңестік, — деді фермер. — Кейбір жағдайларда судья әділеттілік бойынша жер онда адал жұмыс істейтін фермерде қалуы керек, ол бос тұрмайды деген шешім шығарады. Тек осыған үміттенеміз. Егер олар бізден осы жерді тартып алуды шешсе, онда біз жай ғана жем-шөпсіз қаламыз. Содан кейін бұл мақалдағыдай болады: «Шаш ал десе, бас алды».
Фермадағы сүт сауу — орта есеппен бір басқа шамамен 20 литр. Яғни, ферма тәулігіне 2,5 тонна сүт өндіреді. Оларды Шортанды ауданындағы май зауытына жібереді. Сүт жақсы, құрамында май мен ақуыз көп, өңдеуші қыста литріне 250 теңге, жазда 220 теңге береді.
- Жалпы, біз жеке қайта өңдеуді іске қосқымыз келеді, ашытылған сүт өнімдерін шығарғымыз келеді, — деді Мәди Есқараев. — Бұл ферманың табыстылығын арттырады. Бізде үй-жай бар, қазір біз жабдық мәселесін зерттеп жатырмыз. Бірақ, әрине, бұл үшін біз, алдымен, малды жобалық санға жеткізіп, күніне кемінде 8 тонна сүт өндіруге шығуымыз керек. Содан кейін оны қайта өңдеудің мәні болады. Бұл жоспарлар да жер мен жем-шөптің болуына тіреледі.
Дайын өнімді өткізу Астанаға жоспарланған, оған дейін фермадан — 100 км.
Тақырып бойынша оқу: Сүт саласына инвестицияларды қалай тартуға болады?
ІҚМ сүтті және аралас тұқымдарының республикалық палатасы директорының орынбасары Берік Нығмашев атап өткендей, мемлекетке ірі сүт компанияларын ғана емес, «Ақкөл Агро» сияқты шағын фермаларды да қолдау маңызды.
- 200-400 бас фермалар жақын маңдағы шағын ауылдарды дамыту үшін маңызды рөл атқарады, — деп атап өтті Берік Нығмашев. — Әрбір осындай ферма жыл бойы жұмыс істейтін бірнеше ондаған жұмыс орындары болып табылады, бұл ауылдағы тіршілікті қолдау үшін өте маңызды. Бұған қоса, шағын фермалар көбінесе сүт өндіруді ғана емес, сонымен қатар ет үшін бұқаларды бордақылауға мүмкіндік беретін симментал малын таңдайды.
«Ақкөл Агро» ЖШС жоспарында бұқашықтарды бордақылауды бастау да бар. Фермада ұрықтандыру екі жынысты тұқыммен жүреді, сондықтан бұқашықтар — ұрпақтың жартысы. Симменталдар жақсы салмақ қосады, күніне 1200-1300 грамм береді. Бірақ, тағы да, бұл жоспарларды жақсы жем-шөп болған жағдайда ғана жүзеге асыруға болады.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстандық бидай сорттары еуропалық бидайдан несімен артық?
ElDala.kz командасы «Ақкөл Агро» ЖШС-ге жер үшін сот дауының сәтті аяқталуын және барлық даму жоспарларының іске асуын тілейді. Біз ағымдағы жылдың шілдесінде үшінші рет өтетін АгроКеруен Сүт 2023 бағдары бойынша жолымызды жалғастырамыз. Біздің команда оны Westfalia Қазақстан компаниясымен және ІҚМ сүтті және аралас тұқымдарының республикалық палатасымен бірлесіп өткізеді. Сондай-ақ, АгроКеруен Сүт 2023 тағы бір серіктесі — BaiBolsyn ашық аграрлық нарығы.
