Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Сиырларға қандай музыка ұнайды? АгроКеруен Сүт 2023, 4-күн
Қостанай облысы Федоров ауданы Қамысты Чандақ деген әдемі атауы бар ауылда 1997 жылдан бастап 21 мың га жер банкімен «Тұрар» ЖШС жұмыс істейді. Оның директоры Қайрат Оспанов әуел бастап аграрлық бизнеске тұрақтылық беретін сүт шаруашылығы екенін түсінді. Алайда бұл салаға келу үшін жылдар қажет болды. 1200 басқа арналған заманауи сүт фермасы 2009 жылы сенімді жем-шөп базасын құра алған кезде ғана іске қосылды. Қазір фермада шөп шабуға арналған арпа мен тәтті беде, сүрлемге арналған жүгері, майлы дақылдар, бұршақ пен жем-шөп дақылдары өсіріледі, бұл өз бетінше малдың толық рационын қамтамасыз етеді.
Бүгінгі таңда фермадағы малдың жалпы саны - 3200 бас.
Мал импорттау қымбат болғандықтан, «Тұрар» ЖШС-не жергілікті қара-шұбар сиырларды голштиндеу жолымен барды. Тұқым импорты бойынша шаруашылық американдық Taurus компаниясының өкілдігімен жемісті жұмыс істейді. Мамандар индекстер негізінде бұқаларды таңдап, ең алдымен, сау жас жануарларды алуды қамтамасыз етеді. Өнімділік параметрлері де қарастырылады.
«Тұрар» ЖШС-де ұрықтандыру қашар түрінде ұрпақ алу үшін міндетті түрде жыныстық анықтаумен жүреді. Бұл отарды жөндеуге де, оны өзінің көбеюі есебінен кеңейтуге де мүмкіндік береді. Экономикалық тұрғыдан бұл жынысы бойынша бөлінген тұқымның жоғары бағасын ескере отырып негізделген. Қазір ұрпақтардағы қашарлардың үлесі 77% құрайды.
- Біз американдық тұқымды таңдадық, өйткені АҚШ-та голштиндер популяциясы ең көп, - деп түсіндірді Қайрат Оспанов (негізгі суретте). - Тіпті, сол Германия бұқаларды Канада сияқты АҚШ-тан алады. Егер мал басы көп болса, онда бұқалардың таңдауы кеңірек, бұл бәріне түсінікті. Біз ең жақсы бұқаларды алуға тырысамыз, бірақ оның бағасы шарықтаған кезде емес, бір-екі жылдан кейін. Осы кезде оның тұқымы екі есе арзан болады, бірақ бізге генетиканы жақсартуға мүмкіндік береді.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанның ең ірі сүт фермасы қалай салынуда? АгроКеруен Сүт 2023, 3-күн
Сүтті кезеңнен кейін (4-6 ай) бұзаулар топтарда ұсталады - 10 бастан артық емес. Бұл табынға жұмсақ бейімделуге және стрестен аулақ болуға мүмкіндік береді. аЖалпы, әр түрлі стрестерді азайту - малды ұстауды ұйымдастырудағы басты мақсат. Өйткені, сиырға неғұрлым қолайлы болса, оның тәбеті соғұрлым жақсы болады және соғұрлым көп сүт береді.
Стрестер әр түрлі болуы мүмкін - қорадағы ылғалдылықтан туындаған ауру тұяқтардан бастап, жазғы ыстыққа дейін, дұрыс емес рационнан бастап, қызметкерлердің дөрекі қарым-қатынасына дейін. Бірақ олар әрқашан бір нәрсеге әкеледі - малдың тәбетінің төмендеуі. Жас жануарлар неғұрлым аз жесе, соғұрлым баяу өседі, сиыр неғұрлым аз жесе, соғұрлым оның сүті төмен болады.
Сиырларға сауу кезінде қолайлы жағдай жасау үшін Қайрат Оспанов сауу залында музыка қосуды шешті.
- Алдымен классиканы сынап көрдік, бірақ нәтиже болмады, - дейді фермер. - Содан кейін біз relax әуендерге көшіп, малдың қаншалықты тыныш болғанын бірден көрдік және сүт сауудың артқанын байқадық.
Тақырып бойынша оқу: Алты айда сүт фермасын қалай салуға болады? АгроКеруен Сүт 2023, 1-күн
Фермадағы бұқалар мен қашарлар төрт айдан алты айға дейін бұзау қорасында, бірақ бөлек қашауларда ұсталады. Бұл уақытта олар үшін ең бастысы - өсу және салмақ қосу. Сонымен, сүтті кезеңнің соңында (яғни, үш ай жасында) фермадағы қашарлар 100 кг салмаққа, алты айға - 180 кг салмаққа жеткізіледі. Қашарлар ұрықтандыруға 14-16 ай жасында барады, содан кейін олардың орташа салмағы шамамен 370 кг құрайды. Бірақ бұған дейін денсаулықты нығайту үшін оларға бос жаюға рұқсат етіледі.
- Алты айдан кейін біз қашарларды жайылымға шығарамыз, - деп қосты Қайрат Оспанов. - Мақсат - олардың бұлшық еттерін дамытуға және аяқтарын нығайтуға мүмкіндік беру. Сондай-ақ, олар дәрумендерді жасыл шөптен және күннен алады. Онда олар мамырдың басынан қазан айының басына дейін болады. Біз сондай-ақ жаз мезгілінде қашқан және суалған сиырларды жаямыз. Жайылымдағы мал да міндетті түрде құрама жеммен қоректендіреміз. Бұл оларға белгілі бір жасқа дейін стандартты салмақ қосуға мүмкіндік береді.
Бұқашықтарға келетін болсақ, олар алты айлық жаста піштіріледі және бордақылау үшін жалпы табынға жіберіледі. Ауыл шаруашылығы дақылдарының әр түрлерінің өндірісін ескерсек, «Тұрар» ЖШС астық қалдықтарының үлкен көлеміне ие. Олар мал азығына жұмсалады. Голштин бұқашықтары бұл тұқымның сүтті болғанына қарамастан жақсы нәтиже береді.
- Біз бұқашықтарды жаймаймыз, бірден алты айда бордақылауға қоямыз, - деп түсіндірді Қайрат Оспанов. - Олар жақсы жинайды, орташа салмақ қосу - тәулігіне 1,3 кг, кейде 1,5 кг-ға дейін жетеді. Іс жүзінде бордақылау алаңында біз әр бұқашыққа күніне 10 кг-ға дейін құрама жем береміз. Оның құрамында біз өсіретін және сатар алдында тазартатын барлық дақылдардың қалдықтары бар - бұршақ, соя, жасымық, арпа. Біз тек бор мен тұзды қосамыз, болды. Біз ешқандай премикстерді қолданбаймыз, оларсыз да салмақ қосу өте жақсы. Біз бұқаларды союға 16-18 айда жібереміз, осы жаста дейін олар 430-450 кг-ға жетеді.
Тақырып бойынша оқу: Неліктен сүт фермасына егістік қажет? АгроКеруен Сүт 2023, 2-күн
Бағымдағы сиырлардың рационы малдың жоғары сауу үшін қажет нәрсенің бәрін алуы үшін мұқият есептеледі. Олар бүгінде «Тұрар» ЖШС-де тәулігіне орта есеппен 27 литр. Рационның негізі - сүрлем мен пішендеме және құрама жем.
Соя дақылдарын кеңейту және жүгері дайындау бойынша үлкен жоспарлар бар. Сондай-ақ, келесі жылы фермада неміс өндірісінің құрама жем зауыты орнатылады. Бұл тәулігіне бір бастан 30 литрге кетіп, сау көлемін жоғарылатады.
Біз «Тұрар» ЖШС егістіктері Қостанай облысының фермерлері басынан өткерген екі қасірет - шегірткелер мен ақбөкендерден зардап шеккені жайлы сұрадық. Қайрат Оспанов зиянкестердің екі түрі де өз егістіктеріне жетпегенін және жем жинауға ештеңе кедергі келтірмейтінін айтты.
Сонымен қатар, біз келген күні ауданда қатты жаңбыр жауды. Ол жаздың өте қажет кезеңінде, астықтың масақтану кезіне келді. Бұл көктемгі ылғалдың жетіспеушілігін өтеді. Яғни, әзірге ауа-райы күзде жақсы өнім алуға уәде береді. Ал жем-шөп болса, сүт те болады, себебі сиырдың сүті тілінде.
Айтпақшы, сауу туралы: «Тұрар» ЖШС-де 14 жылдан бері Westfalia Қазақстан компаниясы орнатқан GEA-дан ішкі орналасқан «әткеншек» жүйесінің 36 орындық сауу залы сеніммен қызмет етіп келеді.
Westfalia Қазақстан бас директоры Сансызбай Өмірбековтың айтуынша, уақтылы қызмет көрсету шартымен бұл сенімді неміс жабдығы 25 жыл және одан да ұзақ қызмет ете алады. Алайда уақыт алға жылжып, сүт фермаларына арналған жаңа шешімдер пайда болуда. Олар барған сайын автоматтандыруды және роботтармен саууды көздейді. Қазақстанда қазіргі заманғы роботтандырылған залдар жоқ (бірнеше фермаларда тек жеке сауу роботтары бар), бірақ бізде роботтандырылған залы бар жаңа ферма салынатын күн алыс емес. Бәлкім, бұл істе «Тұрар» ЖШС пионер бола алады, ол жақын арада қолданыстағы ферманың жанында 1000 басқа арналған қазіргі заманғы құрылыс жобасын бастайды. Қайрат Оспановтың жоспарында - оны барынша технологиялық ету.
ElDala.kz командасы «Тұрар» ЖШС-ге ферманы кеңейтуде табыс тілейді. Ал біз ағымдағы жылдың шілде айында үшінші рет өтетін АгроКеруен Сүт 2023 бағыты бойынша жолымызды жалғастырамыз. Біздің команда оны Westfalia Қазақстан компаниясымен және ІҚМ сүтті және аралас тұқымдарының республикалық палатасымен бірлесіп өткізеді. Сондай-ақ, АгроКеруен Сүт 2023 тағы бір серіктесі — BaiBolsyn ашық аграрлық нарығы.
