Бараев атындағы институт «Таймас» сұрыпын патенттеді
Қазақстандық ғылыми аграрлық институттар – ҰАҒБО еншілес ұйымдары Үкіметте өз әзірлемелерін таныстырды. Премьер-Министрдің орынбасары Серік Жұманғарин саланың өзекті мәселелерін талқылай отырып, институт басшыларының алдына ауыл шаруашылығы дақылдарының құрғақшылыққа төзімді және сұранысқа ие жаңа сорттарын құру міндетін қойды, деп хабарлады Үкіметтің баспасөз қызметі.
А. Бараева атындағы Астық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығының басшысы Тимур Савин «Таймас» бидайының жаңа сұрыпын ұсынды, ол қазірдің өзінде фермерлердің жоғары бағасына ие болды.
«Таймас бидайының үздік жаңадан өсірілген сұрыптарының бірі өзінің сипаттамалары бойынша отандық және шетелдік аналогтардан асып түседі. Ол құрғақшылыққа, ыстыққа және ауруларға төзімді. Ғылым қорымен бірлесіп біз осы сұрыпты коммерцияландыруға грант ұтып алдық. Өткен жылы «Таймас» патенттелді, енді ол тұқымның басым сұрыптары ретінде таралады», — деді Тимур Савин.
Астық егетін өңірлерде А. Бараев атындағы АШҒӨО негізінде өсірілген бидай сұрыптарының танымалдығы артып келеді. 2023 жылы жаздық бидай сұрыптары Ақмола облысының егістік алқабының 67%-да (2,9 млн га), Солтүстік Қазақстанда 23%-да (586,1 мың га), Қарағанды облысында 14%-да (109,2 мың га) және Қостанай облысында 9%-да (320,8 мың га) пайдаланылды. Фермерлер арасында «Шортанды 95 жақсартылған», «Астана», «Ақмола 2» және т. б. сұрыптары ерекше танымал.
Тақырып бойынша оқу: Жаңа сұрыптар Қазақстанда бидай өнімділігін 10-50% арттыруға көмектеседі
Басқа институттар жұмысының нәтижелері де қаралды. Ж. Жиембаев атындағы Қазақ өсімдік қорғау және карантин ҒЗИ - республикадағы өсімдіктерді қорғау және карантин саласында маманданған жалғыз мекеме. Бүгінгі таңда институттың негізгі мәселесі тұқым материалының сапасын тексеру бойынша әлсіз бақылау болып табылады. Осыған байланысты тиісті сертификаттау негізінде жаңа бақылау жүйесін құру ұсынылды.
Қазақ қайта өңдеу және тағам өнеркәсібі ғылыми-зерттеу институтының табысты кейстердің өз қоржыны бар. «Байсерке-Агро» ЖШС, Meat Processing and Service және Ақтөбе ет кластері негізінде ҒЗИ-да әзірленген халықаралық стандарттарға сәйкес келетін ІҚМ ұшаларын кесу және сүйреу технологиясы енгізілді. Павлодар облысындағы «Ақжар Өндіріс» агрофирмасында ешкі сүтінен пробиотикалық ақуыз өнімін өндіру технологиясы табысты қолданылуда. Ал Ақмола облысындағы «Зеренда» ШЖ-да ешкі сүтіне негізделген балалар тағамына арналған сүт өнімдерін өндіру жолға қойылған, бұл да институт ғалымдарының әзірлемесі болып табылады.
«Бізге бәсекеге қабілетті өнім түрлері бойынша терең өңдеу технологиялары қажет. Елімізде көптеген ірі өндірістер бар, тек биыл ғана жүзден астам сүт-тауар фермалары пайдалануға беріледі. Біз шикізат пен астықты емес, дайын өнімді және онымен байланысты тауарларды, мысалы, қаптаманы сатуымыз керек. Сондықтан АШМ инвестициялық жобаларының бағдарламаларына сәйкес технологияларды әзірлеу қажет. Өсімдік шаруашылығы институттары құрғақшылыққа төзімді және нарықта сұранысқа ие дақылдарды өсіруге бағытталған ұсыныстар дайындауы керек», — деді Серік Жұманғарин кеңеске қатысушыларға.